Χάρβαρντ: Γιατί Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να φύγουν από το ευρώ

Μία οικειοθελής αποχώρηση από την ευρωζώνη θα ήταν προτιμητέα για την Ελλάδα και την Κύπρο, εάν επιθυμούν την ανάπτυξη, σύμφωνα με ανάλυση του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και η οποία δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Harvard Business Review.

«Οι μάχες μπορεί να τελείωσαν, αλλά ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε. Αν και οι 19 υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προσφάτως έδωσαν την πολυπόθητη οικονομική ανάσα ζωής στην Ελλάδα και η τελευταία εξόφλησε την πρώτη από τις τέσσερις δόσεις του δανείου στο ΔΝΤ, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη ανακούφιση στον ορίζοντα για την προβληματική οικονομία», επισημαίνει στην ανάλυσή του ο καθηγητής Λοϊζος Ηρακλέους.

«Η Ελλάδα κατάφερε μόνο να λάβει μία τετράμηνη παράταση ενός προγράμματος σταθερότητας. Σύντομα, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα θα πρέπει να αρχίσει να εφαρμόζει μέτρα περικοπών, τα οποία είχε υποσχεθεί προεκλογικά στο λαό ότι θα αποφύγει. Το ερώτημα είναι αν το πρόγραμμα λιτότητας θα βοηθήσει ή θα πληγώσει την Ελλάδα», προσθέτει.

«Λαμβάνοντας ως παράδειγμα μία άλλη πολύπαθη οικονομία της Ευρωζώνης, την Κύπρο, το αποτέλεσμα δεν είναι καθόλου βέβαιο. Δύο χρόνια πριν, η πολυμίσητη τρόικα (ΕΚΤ, Κομισιόν και ΔΝΤ) παρείχαν 10 δισ. ευρώ στην Κύπρο. Αν και το πακέτο ήταν μικρότερο σε σχέση με αυτό που δόθηκε στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιρλανδία, και η τελευταία ήταν μία ισχνή προσφορά του νησιού στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Ωστόσο οι Κύπριοι πολιτικοί αποδέχθηκαν το πρόγραμμα, καθώς η εναλλακτική λύση ήταν η οικονομική κατάρρευση», τονίζει.

Στη συνέχεια ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα λιτότητας απειλεί να μετατραπεί περισσότερο σε κατάρα, παρά σε πανάκεια, με την κυπριακή οικονομία να συρρικνώνεται κατά 2,4% το 2012, 5,4% το 2013 και 2,8 κατ’ εκτίμηση το 2014. Στην πραγματικότητα, η οικονομία του νησιού έχει πέσει κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο το 2009, με το χάσμα να διευρύνεται από το 2012. Η ανεργία στην Κύπρο άγγιξε το 16% πέρυσι με το 35,5% των νέων να είναι χωρίς δουλειά.

Αναφερόμενος στην Ελλάδα, εκτιμά ότι η κατάσταση μπορεί να γίνει χειρότερη. Ενώ η Τρόικα έχει αρνηθεί να εγκαταλείψει την πολιτική λιτότητας, το ΑΕΠ της Ελλάδας συρρικνώνεται κάθε χρόνο από το 2008 με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται το 2011, στο 9%. Με την ανεργία των νέων να ξεπερνά το 50% και τη συνολική στο 25%, το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων έχει πέσει κατακόρυφα.

«Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι τα προγράμματα λιτότητας έχουν χάσει την αξιοπιστία τους. Όταν οι χώρες μειώνουν τα φορολογικά κίνητρα, τείνουν να οδηγούνται σε βαθύτερη ύφεση. Οι νομοθέτες πρέπει να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά ζητήματα, όπως ο διογκωμένος δημόσιος τομέας και το υψηλό χρέος, στην Ελλάδα και την Κύπρο. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να γίνει σε βάθος χρόνου, και ιδανικά όταν αυτές οι οικονομίες θα είναι αρκετά δυνατές για να συμφωνήσουν σε μειώσεις δαπανών, παρά όταν είναι ευάλωτες. Σαφώς, η έξοδος της Ελλάδας και της Κύπρου από την ευρωζώνη είναι μία ξεχωριστή δυνατότητα. Οι φόβοι για το τι θα συμβεί εάν φύγουν από το ενιαίο νόμισμα είναι αδικαιολόγητοι, ειδικά μεσοπρόθεσμα», σημειώνει.

Ο καθηγητής εξηγεί ότι «η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα προσφέρει τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κϋπρο τον έλεγχο βασικών οικονομικών μέσων από το να κουβαλήσουν τη δημοσιονομική ακαμψία και τους στόχους που απαιτούνται από το κοινό νόμισμα. Στην πραγματικότητα, η Κύπρος και η Ελλάδα, μάλλον, δεν χρειάζεται να είναι μέλη της ευρωζώνης για να αναπτυχθούν. Η ανάπτυξη στην Κύπρο ήταν υψηλότερη μεταξύ των ετών 1980 και 2004, πριν από την ένταξή της στην Ευρωζώνη, σε σχέση με τη δεκαετία 2004-2014 που εντάχθηκε στην Ευρωζώνη. Δεν υπάρχει λόγος γιατί η οικονομία της να μην μπορεί να είναι ισχυρή χωρίς να αποτελεί μέρος της ευρωζώνης».

«Εναλλακτική οδός μπορεί να είναι η αυξημένες κρατικές δαπάνες για την υποβοήθηση των ευάλωτων ατόμων, η χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις, ώστε να φέρουν χρήματα στην οικονομία και παράλληλα το κράτος να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με σταδιακή μέιωση του δημόσιου τομέα, αύξηση της ευελιξίας στον τομέα της εργασίας, βελτίωση των φορολογικών εσόδων και προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Το φθηνό εθνικό νόμισμα θα βοηθήσει τις εξαγωγές, το real estate, τον κατασκευαστικό τομέα, τη γεωργία και τον τουρισμό», σημειώνει ο κ.Ηρακλέους

Και καταλήγει: «Πρέπει να γίνει μια σωστή διαχείριση εξόδου από το κοινό νόμισμα. Μόνο έτσι οι τοπικές επιχειρήσεις θα επικεντρωθούν σε στρατηγικές εξαγωγών και παγκοσμιοποίησης. Την ίδια στιγμή ξένες επιχειρήσεις θα δουν την ελκυστική ευκαιρία για να προχωρήσουν σε επενδύσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτά τα αποτελέσματα είναι σαφώς πιο επιθυμητά από την εποχή της λιτότητας που δεν έχει τέλος. Είναι καιρός, λοιπόν, η Ελλάδα και η Κύπρος να αποχωρήσουν από το ευρώ. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα μπορούν να αντιμετωπίσουν μελλοντικές κρίσεις».