WSJ: Η μεγάλη πρόκληση είναι να πληρώσει ο Ελληνας φόρο
Την τεράστια έκταση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της αέναης ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο υποδεικνύει η Wall Street Journal ως το μεγαλύτερο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση αγωνίζεται να επιτύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους ώστε να υλοποιήσει τις πολιτικές που έχει εξαγγείλει και συμφωνήσει με τους δανειστές της.
Μέχρι το τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου, οι Ελληνες χρωστούσαν στην κυβέρνησή τους σχεδόν 76 δισ. ευρώ σε απλήρωτους φόρους. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτούς αφορά την περιόδο μετά το 2009 και το ξέσπασμα της κρίσης, ωστόσο υπάρχουν και οφειλές που εκτείνονται δεκαετίες πίσω, γράφει η εφημερίδα. Οι κυβερνητικές εκτιμήσεις θέλουν μόλις 9 δισ. ευρώ εξ αυτών να μπορούν να εισπραχθούν, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούν χρεοκοπημένα φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Την ίδια ώρα, δισεκατομμύρια φόρων χάνονται λόγω της τεράστιας παραοικονομίας, που πριν την κρίση υπολογιζόταν σε ένα τέταρτο του ελληνικού ΑΕΠ. Κάθε χρόνο, οι οφειλές που δεν καταβάλλονται αντιστοιχούν περίπου στο 90% των τελικών φορολογικών εσόδων, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών που παρακολουθεί ο ΟΟΣΑ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που οι δανειστές της χώρας πιέζουν επί χρόνια για πάταξη της φοροδιαφυγής, κάτι που θα έβαζε τέλος -σε μεγάλο βαθμό- και στην κρίση χρέους της χώρας.
Η εφημερίδα αναφέρεται στο παρελθόν των Ελλήνων επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν η μη πληρωμή φόρου ήταν… πατριωτισμός, και στο πώς αυτό μετασχηματίστηκε, τους τελευταίους δύο αιώνες -και μέσω της δυσπιστίας προς τις διεφθαρμένες και αναποτελεσματικές κυβερνήσεις- στην σημερινή στάση των πολιτών.
«Οι Ελληνες θεωρούν τους φόρους κλοπή … κανονικά είναι το αντίτιμο για ένα δίκαιο κράτος, αλλά αυτό δεν είναι συμβατό με την ελληνική νοοτροπία», σχολιάζει ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αρ.Χατζής.
Οι συχνές κατηγορίες περί διαφθοράς των πολιτικών ενισχύουν την γενική αντίληψη ότι η φοροαποφυγή δεν είναι σοβαρό αδίκημα και ελάχιστα θίγει την εικόνα του πολίτη μία τέτοια υπόθεση, αν εντοπιστεί να εξαπατά το Δημόσιο. Το μεγαλύτερο μέρος της φοροαποφυγής αφορά μικρές καθημερινές συναλλαγές.
Οπως λέει στην εφημερίδα ένας 32χρονος σεφ από την Αθήνα, καταβάλει τους φόρους του με τις μηνιαίες κρατήσεις στο μισθό του. Παραδέχεται ωστόσο, ότι κάθε φορά που μπορεί να αγοράσει κάτι χωρίς απόδειξη για να «γλιτώσει» το ΦΠΑ, λέει ναι. «Κερδίζουμε και οι δύο … εγώ πληρώνω λιγότερα για το προϊόν και το κατάστημα σε φόρους», παραδέχεται ευθέως.
Μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τεράστιο μερίδιο
Αν όμως πριν την κρίση η κανονική πληρωμή των φόρων από τους πολίτες θα ήταν… ευχής έργο, μετά από τα Μνημόνια και την τεράστια ύφεση κάποιοι εκτιμούν ότι θα γίνει… ταφόπλακα για την οικονομία.
Μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι στο όριο της κατάρρευσης και ο εξαναγκασμός τους να πληρώσουν περισσότερα θα οδηγήσει σε περισσότερα λουκέτα και νέα αύξηση της ανεργίας. «Η ελληνική οικονομία θα κατέρρεε αν η κυβέρνηση εξανάγκαζε αυτούς τους ανθρώπους να πληρώσουν», σχολιάζει ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος.
Οι πλούσιοι Ελληνες συχνά έχουν επικριθεί ότι δεν πληρώνουν το μερίδιό τους, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της φοροδιαφυγής καταγράφεται στα χαμηλότερα εισοδήματα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Οπως περιγράφει Ευρωπαίος αξιωματούχος, «οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις ξέρουν ότι δεν θα ελεγθούν ποτέ, έτσι δεν… μπαίνουν στον κόπο να πληρώσουν φόρους». Μάλιστα, η WSJ αναφέρει την διαδεδομένη πρακτική να δηλώνονται οι βασικές αποδοχές για τους εργαζόμενους και τα υπόλοιπα να καταβάλλονται κάτω από το τραπέζι, γλιτώνοντας φόρους και εισφορές στα Ταμεία.
Ιδιοκτήτρια μικρού ξενοδοχείου στην Αττική, περιγράφει σχετικά ότι το καλοκαίρι διπλασιάζει με αυτό τον τρόπο τις αμοιβές στο προσωπικό, κάτι που οφελεί όλους χωρίς κανείς να πληρώνει περισσότερους φόρους. «Εάν έπρεπε να τους πληρώνω περισσότερο όλο το χρόνο, θα έπρεπε να απολύσω έναν», υποστηρίζει.
Αλλες επιχειρήσεις ακολουθούν αντίστοιχες πρακτικές χρησιμοποιώντας προσφορές για σίτιση σε εστιατόρια ή πιστωτικά κουπόνια σε καταστήματα. Μία 28χρονη πωλήτρια αναφέρει ότι πέραν της αμοιβής της παίρνει από τον εργοδότη και κουπόνια τέτοιου είδους και αυτό «δουλεύει πολύ καλύτερα για μας γιατί αυτά τα χρήματα δεν φορολογούνται…».
