Το δίλημμα για τον ΕΛΓΑ

Οριζόντιες αυξήσεις της τάξεως του 25% στα ασφάλιστρα των αγροτών προβλέπει η αναλογιστική μελέτη για τον ΕΛΓΑ που δημοσιεύει σήμερα η «Οικονομία», προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων μέχρι το 2028.

 

Τα ευρήματα της αναλογιστικής μελέτης με βάση τους σημερινούς συντελεστές εισφορών δείχνουν έλλειμμα το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 14,8% του ενεργητικού, ενώ η βιωσιμότητα του Ταμείου ανέρχεται σε έξι χρόνια.

 

Σύμφωνα με το υπάρχον καθεστώς εισφορών και αποζημιώσεων, ο Οργανισμός είναι πιθανό να αντιμετωπίσει πρόβλημα μέσα στα επόμενα 5-7 χρόνια, σε περίπτωση υψηλών αποζημιώσεων, λόγω καιρικών φαινομένων ή άλλων αιτιών.

 

Είναι βέβαιο -όπως επισημαίνεται στη μελέτη- λόγω του ότι έχουν περάσει αρκετά έτη χωρίς σημαντικές ζημιές, ότι σύντομα θα εμφανιστούν τέτοια φαινόμενα, που θα επηρεάσουν σημαντικά την ταμειακή του ευρωστία. Σκοπός της αναλογιστικής αυτής μελέτης για τον ΕΛΓΑ είναι ο προσδιορισμός του συντελεστή εισφοράς, για όλη την επικράτεια, ανά φυτική καλλιέργεια και ζωικό κεφάλαιο, χωρίς διαφοροποιήσεις ανά νομό και κίνδυνο, ώστε να υπάρχουν κάθε φορά τα αναγκαία ταμειακά αποθεματικά, που θα διασφαλίζουν την πληρωμή των αποζημιώσεων και τα έξοδα του Οργανισμού.

Διακυμάνσεις 

Παράλληλα, το ύψος του ασφαλίστρου πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να λαμβάνει υπόψη τυχόν διακυμάνσεις στις αποζημιώσεις, οι παραγωγοί να μην υφίστανται υπέρμετρες επιβαρύνσεις, αλλά και ο ΕΛΓΑ να μην έχει την ανάγκη χρηματοδότησης από το κράτος για την κάλυψη των αποζημιώσεων.

 

Βέβαια εξετάζεται και η περίπτωση η κάθε καλλιέργεια να έχει τον δικό της ανταποδοτικό συντελεστή εισφοράς, βάσει των ζημιών που παράγει, και να μη χρηματοδοτεί άλλη καλλιέργεια, που έχει τυχόν υψηλότερα ποσοστά ζημιών. Οπως αναφέρεται στην ενότητα των αποτελεσμάτων, η αναλογιστική ισορροπία του Οργανισμού εξασφαλίζεται με μείωση της παροχής των αποζημιώσεων κατά 23%, υπό την προϋπόθεση ότι τα έσοδα θα εξελιχθούν με βάση τις παραδοχές της μελέτης.

 

Εναλλακτικά, η αναλογιστική ισορροπία εξασφαλίζεται με αύξηση των εισφορών κατά ποσοστό 25%. Στην περίπτωση αυτή, η βιωσιμότητα επεκτείνεται μέχρι το 2028. Στην περίπτωση που χρησιμοποιείται μη ενιαίος συντελεστής (περίπτωση μεικτού ασφαλίστρου) παρατηρείται ότι θα υπάρξουν κατηγορίες που έχουν μείωση (π.χ. βαμβάκι, ενεργειακά φυτά, καπνός, ρύζι, σιτάρι) και άλλες που πρέπει να έχουν αύξηση του συντελεστή, λόγω αναλογίας πάνω από 100%, του λόγου αποζημιώσεις/εισφορές.

 

Λαμβάνοντας όμως ως σενάριο να βρεθεί το ισοδύναμο του μεικτού ασφαλίστρου, με τη μορφή ενός νέου ενιαίου συντελεστή εισφοράς για όλους, τότε προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα:

 

Συντελεστής 5,00% από 4% για τη φυτική παραγωγή (1,88% από 1,5% για τις ελιές και 0,63% από 0,5% για τα κηπευτικά θερμοκηπίου) και 0,94% από 0,75% για το ζωικό κεφάλαιο.

 

Οι προτεινόμενες αυξήσεις στις εισφορές

 

Φυτική παραγωγή

 

5% από 4% σε:

 

• Αγκινάρες
• Ακτινίδια
• Αμύγδαλα
• Αχλάδια
• Βαμβάκι
• Βερίκοκα
• Βρόμη
• Γεώμηλα
• Δαμάσκηνα
• Καπνά
• Καρπούζια
• Κεράσια
• Κρεμμύδια ξερά
• Κριθή καρπός
• Κρόκος – ζαφορά
• Λάχανο
• Λεμόνια
• Μανταρίνια
• Μαστίχα Χίου
• Μήλα
• Ορυζα
• Πεπόνια
• Πιπεριές
• Πορτοκάλια
• Ροδάκινα
• Νεκταρίνια
• Σακχαρότευτλα
• Σίτος
• Σπαράγγια
• Σταφίδα
• Σύκα ξερά
• Ντομάτα
• Φακές
• Φασόλια
• Φράουλες
• Φιστίκια Αιγίνης
• Λοιπά

 

1,88% από 1,5% σε:

 

• Ελιές ελαιοποιήσιμες
• Ελιές επιτραπέζιες

 

0,63% από 0,5% σε:

 

• Κηπευτικά θερμοκηπίου

 

Κτηνοτροφία

0,94% από 0,75% σε:

 

• Βοοειδή
• Προβατοειδή
• Αιγοειδή

 

Το κρας τεστ για τα όρια βιωσιμότητας

Οι αλλαγές στον υπολογισμο της ασφαλιστικης αξιας και οι «προβολεσ» αποζημιωσεων

 

H ασφαλιστική αξία που χρησιμοποιήθηκε ως βάση υπολογισμού βιωσιμότητας του ΕΛΓΑ είναι ο μέσος όρος των τελευταίων 3 ετών. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει μία πτώση στον αγροτικό πληθυσμό, ενώ τα τελευταία 3-4 χρόνια, λόγω και της κρίσης, η πτώση αυτή έχει σταματήσει, ενώ υπάρχει και η τάση για αύξησή του. Αυτή η τάση σταθερότητας όμως δεν συμβαδίζει με τα στοιχεία της ασφαλιζόμενης αξίας, καθώς αυτή τα τελευταία 2 έτη έχει ανέλθει στα υψηλότερα επίπεδα από τότε που καταγράφεται η αξία της παραγωγής.

 

Με δεδομένα τα παραπάνω και με τη σύμφωνη γνώμη των στελεχών του ΕΛΓΑ, ως βάση για την ασφαλιζόμενη αξία χρησιμοποιείται ο μέσος όρος των τελευταίων 3 ετών ανά είδος φυτικής καλλιέργειας και ζωικού κεφαλαίου.

 

Eπίσης οι αποζημιώσεις ναι μεν εξαρτώνται σε έναν σημαντικό βαθμό, από το συνολικό μέγεθος της ασφαλιζόμενης αξίας, όμως εξαρτώνται και από τυχούσα κυκλικότητα στα καιρικά φαινόμενα, όπως παγετός και καύσωνας, από τον διαφορετικό τρόπο προσέγγισης και από κανόνες βάσει των οποίων αποζημιώνονται οι παραγωγοί τα τελευταία 15-20 χρόνια.

 

Παράδοξο

Τα τελευταία χρόνια, μετά το 2011, η εφαρμογή ισχυρών μηχανογραφικών εργαλείων έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστούν τα φαινόμενα απάτης, που διόγκωναν κατά ένα πλασματικό ποσοστό τις αποζημιώσεις, καθώς με το παλαιό σύστημα, κάποιος παραγωγός δεν είχε λόγο να δηλώσει παραγωγή που τυχόν δεν είχε πουλήσει με τιμολόγιο, παρά μόνο εάν αυτή είχε καταστραφεί. Αυτό σίγουρα σημαίνει ότι το Loss Ratio στο παρελθόν (αποζημιώσεις/εισφορές) επιδεινωνόταν.

 

Παρατηρώντας τα δεδομένα των αποζημιώσεων για τα τελευταία 15 χρόνια και σύμφωνα και με συνεντεύξεις με στελέχη του ΕΛΓΑ, υπάρχει ο κίνδυνος της εκτόξευσης των αποζημιώσεων κάποια χρονιά λόγω αρνητικών καιρικών φαινομένων. Προκειμένου λοιπόν ο Οργανισμός να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του στα επόμενα έτη, δύναται να υιοθετήσει μία ή και περισσότερες από τις ακόλουθες προτάσεις:

 

• Αλλαγή στους συντελεστές ασφαλίστρων.
• Αυξήσεις ή μειώσεις ασφαλίστρων, ανά περίπτωση.
• Αυξήσεις σε έναν νέο ενιαίο συντελεστή εισφορών.
• Ομαδοποιήσεις των διαφόρων κατηγοριών και αυξήσεις/μειώσεις βάσει των κοινών χαρακτηριστικών των κατηγοριοποιημένων ομάδων.
• Αύξηση της ενεργητικής προστασίας για μείωση της συχνότητας και του μεγέθους κινδύνων.
• Κίνητρα για αλλαγές σε καλλιέργειες που, κατά περιπτώσεις, έχουν αναλογία αποζημιώσεων/εισφορών, πολύ πάνω από το 100%.
• Δημιουργία επενδυτικής πολιτικής, για διαχείριση και αποδοτικότερη εκμετάλλευση της περιουσίας ΕΛΓΑ.
• Χρήση Αντασφάλισης.

 

Σήμερα το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ υπολογίζεται ως ποσοστό επί του συνόλου της ασφαλιζόμενης αξίας, όπως αυτή προκύπτει από την Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής. Οι συντελεστές είναι 4%, 1,5% και 0,5%, ανάλογα το προϊόν για τη φυτική παραγωγή και 0,75% για το ζωικό κεφάλαιο.

 

Το συνολικό ποσό της ασφαλιζόμενης αξίας επί του οποίου θα υπολογισθεί η εισφορά δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 93.582 ευρώ.

 

Με δεδομένο ότι το έσοδο από τις εισπραττόμενες εισφορές αποτελεί σε ποσοστό το 67% των συνολικών εσόδων του Ταμείου, η βιωσιμότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μελλοντική εξέλιξη του εν λόγω εσόδου.

 

Εφόσον η εξέλιξη του εσόδου αποβεί ευνοϊκότερη απ’ ό,τι προβλέπεται στα σενάρια, τότε ο αντίστοιχος χρονικός ορίζοντας βιωσιμότητας του Οργανισμού θα αυξηθεί.

 

Πηγή: Έθνος