Θεσσαλονίκη: Ένας απέραντος μπαζότοπος

Σε παράνομους μπαξότοπους μετατρέπονται μεγάλες περιοχές, περιφερειακά του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, όπου αυθαίρετα απορρίπτονται μπάζα που προέρχονται από δημόσια ή ιδιωτικά έργα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων.

Εργολάβοι, ιδιώτες, υπηρεσίες, ακόμη και δήμοι αδιαφορούν για τη νομοθεσία που επιβάλλει την ανακύκλωση των μπαζών με συγκεκριμένες διαδικασίες και δημιουργούν χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης σε ρέματα, χείμαρρους, δασικές εκτάσεις ή ανεκμετάλλευτες εκτάσεις δίπλα σε δρόμους.

Με την παράνομη αυτή δραστηριότητα, απειλείται το περιβάλλον, η δημόσια υγεία και η ποιότητα ζωής των κατοίκων, ενώ χάνονται και σημαντικά έσοδα για το ελληνικό δημόσιο.

Πέριξ της Θεσσαλονίκης και σε παράνομους μπαζότοπους, σύμφωνα με μηχανικούς, υπολογίζεται ότι έχουν απορριφθεί περί τα 2 εκατ. τόνοι μπαζών.

Η διάθεση αυτής της ποσότητας σε μονάδα ανακύκλωσης θα στοίχιζε 6 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 2%, δηλαδή 120.000 ευρώ, θα πήγαιναν στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ο οποίος έχει ανάγκη από έσοδα και από προσωπικό. Οι φορείς όμως που παράγουν τα απόβλητα φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένοι να καταβάλλουν το κόστος των τριών ευρώ ανά τόνο συν τα μεταφορικά σε μια κοντινή μονάδα ανακύκλωσης και προτιμούν να παρανομήσουν.

Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, εργολάβοι εμφανίζουν δήθεν συνεργασία με ένα σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης μπαζών, για να εξασφαλίσουν ένα δημόσιο έργο και δεν προβαίνουν σε ανακύκλωση εξοικονομώντας χρήματα.

Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ο νόμος για την ανακύκλωση (με συγκεκριμένο τρόπο) των μπαζών που προκύπτουν από ιδιωτικά ή δημόσια έργα ισχύει από τον Αύγουστο του 2010.

Προέβλεψε τη δημιουργία των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, τα οποία πιστοποιούνται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλώσης. Τα Συστήματα αυτά ελέγχουν και τις εργολαβικές επιχειρήσεις και τις μονάδες ανακύκλωσης των μπαζών.

Οι εργολάβοι πριν κατασκευάσουν ένα δημόσιο έργο, στη διαδικασία του διαγωνισμού, πρέπει να καταθέσουν στον φορέα του έργου (υπουργείο, δήμος, περιφέρεια, κ.ά.) μια σύμβαση τους με Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, ώστε να διασφαλίζεται η ανακύκλωση των μπαζών που θα παράξουν. Επίσης, οι ιδιώτες που θέλουν να πάρουν άδεια από την πολεοδομία για να κατασκευάσουν ή να κατεδαφίσουν ένα κτίριο, πρέπει να υποβάλουν στην υπηρεσία δόμησης τη σύμβασή τους με το Σύστημα. Οι μονάδες ανακύκλωσης επίσης που παραλαμβάνουν τα μπάζα πρέπει να συνεργάζονται με ΣΣΕΔ. Όλοι οι εμπλεκόμενοι, δηλαδή, στην παραγωγή και διαχείριση μπαζών αναφέρονται σε Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, το οποίο ελέγχει τις διαδικασίες ανακύκλωσης που ακολουθούνται.

Το πρώτο Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων στην Ελλάδα εγκρίθηκε το 2011, με έδρα τη Σίνδο και γεωγραφική εμβέλεια εφαρμογής τους νομούς Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Πιερίας, Κιλκίς, Ημαθίας και Χαλκιδικής.

Το 2012 εγκρίθηκαν άλλα δύο ΣΣΕΔ, το πρώτο στα Νέα Μουδανιά με γεωγραφική εμβέλεια τον νομό Χαλκιδικής και το δεύτερο με έδρα τη Θεσσαλονίκη και γεωγραφική εμβέλεια την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικότερα τους νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πέλλας, Πιερίας, Σερρών, Χαλκιδικής. Το 2013 εγκρίθηκε το τέταρτο ΣΣΕΔ στην Κεντρική Μακεδονία με έδρα στον Εύοσμο και γεωγραφική εμβέλεια την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, δηλαδή, λειτουργούν 4 από τα συνολικά 8 που έχουν εγκριθεί σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, το φαινόμενο της δημιουργίας μπαζότοπων διογκώνεται, γεγονός που δείχνει ότι πρέπει να γίνεται έλεγχος εφαρμογής του νόμου από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και τα αρμόδια όργανα της πολιτείας. Μηχανικοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να ελεγχθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, δηλαδή τα υφιστάμενασυστήματα, οι δημόσιες υπηρεσίες δημοπράτησης, έγκρισης έργων, οι εργολαβικές και χωματουργικές εταιρείες, οι εταιρείες που συλλέγουν και μεταφέρουν μπάζα με κάδους καθώς και οι μονάδες ανακύκλωσης. Στην Κεντρική Μακεδονία λειτουργούν συνολικά 11 μονάδες ανακύκλωσης μπαζών, εκ των οποίων 8 στο νομό Θεσσαλονίκης, μία στο νομό Πιερίας, δύο στο νομό Χαλκιδικής.

Μέχρι σήμερα, κάποιες εργολαβικές εταιρείες, που ήθελαν να αποφύγουν τον έλεγχο, ίδρυαν ένα δικό τους σύστημα διαχείρισης ανακύκλωσης, εμφάνιζαν νομιμότητα στη διαχείριση των μπαζών, αλλά πραγματικά πετούσαν τα μπάζα, όπου έβρισκαν πρόσφορη έκταση. Προκειμένου να εκλείψει αυτό το φαινόμενο της αδιαφάνειας, το υπουργείο Περιβάλλοντος προώθησε νομοσχέδιο, που είναι σε διαβούλευση, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων ότι δεν μπορεί ένας εργολάβος που συμμετέχει σε ΣΣΔΑ να είναι ταυτόχρονα και μέτοχος σε μονάδα ανακύκλωσης.

Πηγή: Μακεδονία της Κυριακής