Τα ανθρώπινα δικαιώματα αγκάθι στις σχέσης ΗΠΑ-Κούβας

Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μονοπώλησε την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα και ο πρόεδρος της Κούβας, Ραούλ Κάστρο.

Παρά το θετικό και αισιόδοξο κλίμα, κατά τη συζήτηση δεν έλειψαν οι εκατέρωθεν αιχμές, με επίκεντρο κυρίως την παραβίαση των δικαιωμάτων.
Ο Ομπάμα πίεσε την Κούβα να βελτιώσει τις συνθήκες ανθρώπινων δικαιωμάτων σε μια δημόσια αντιπαράθεση με τον Κάστρο ο οποίος έδειξε την οργή του και αντεπιτέθηκε στις ΗΠΑ με κατηγορίες για «υποκρισία».

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που ξεκίνησε με ανέκδοτα, αλλά περιείχε και έντονες στιγμές αντιπαράθεσης, ο Ομπάμα συνεχάρη τον Κάστρο για τον ανοιχτό διάλογο των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών αλλά πρόσθεσε ότι μια «πλήρης άνθιση» της σχέσης τους θα συνέβαινε μόνο με πρόοδο στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Ο κουβανός πρόεδρος απάντησε ότι καμία χώρα δεν πληροί όλα τα διεθνή δικαιώματα, αλλά δεν ένιωθε άνετα με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, καθώς σπάνια συμβαίνει να απευθύνονται οι δημοσιογράφοι σ’ αυτόν με ερωτήσεις σε μια χώρα όπου τα μέσα ελέγχονται από το κράτος.

Η Κούβα, είπε, έχει ισχυρό παρελθόν δικαιωμάτων όπως υγεία, πρόσβαση στην παιδεία και ισότητα των γυναικών. Η κυβέρνηση της Κούβας έχει ασκήσει κριτική στις ΗΠΑ για τον ρατσισμό, τη χρήση βίας από την αστυνομία και τη χρήση βασανιστηρίων στην ναυτική βάση του Γκουαντάναμο, στην Κούβα.

Η διαφορά μεταξύ των δύο ηγετών ήταν εμφανής, με τον Ομπάμα να νιώθει άνετα με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ενώ ο Κάστρο αρνήθηκε να δώσει το λόγο σε κουβανούς δημοσιογράφους που ήθελαν να του απευθύνουν ερωτήσεις.

Ενώ προσπαθούσε να προσαρμόσει τα ακουστικά του με την μετάφραση από τα αγγλικά, ό 84χρονος ηγέτης μάλωσε τους δημοσιογράφους όταν ρωτήθηκε ξανά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, λέγοντας ότι είχε συμφωνήσει να απαντήσει μόνο σε μια ερώτηση. Παρά την παρότρυνση με χιούμορ του Ομπάμα να απαντήσει σε δεύτερη ερώτηση, ο Κάστρο απάντησε, «Πόσες χώρες εφαρμόζουν και τα 61 ανθρώπινα δικαιώματα; Ξέρετε; Εγώ ξέρω. Καμία. Καμία» απάντησε.

Σε μια άλλη δύσκολη στιγμή, προς το τέλος της συνέντευξης Τύπου, ο Κάστρο σήκωσε το χέρι του Ομπάμα στον αέρα για να σχηματίσει το σήμα νίκης με κλειστή παλάμη, αλλά ο Ομπάμα κράτησε την παλάμη του ανοιχτή.

Η Κούβα απελευθέρωσε 53 κρατούμενους τους οποίους η αμερικανική κυβέρνηση θεωρούσε πολιτικούς κρατούμενους, ως μέρος της διπλωματικής προόδου το 2014, αλλά η Κουβανική Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και Εθνικής Συμφιλίωσης που αποτελείται από διαφωνούντες δηλώνει πως 79 άτομα κρατούνται ακόμα, μεταξύ των οποίων πάνω από 40 άτομα τα οποία συνελήφθηκαν σε ειρηνική πολιτική διαδήλωση.

«Ο κατάλογος είναι εδώ, αν θέλουν να τον δουν» είπε ο επικεφαλής της Επιτροπής Ελιζάρδο Σάντσες. Ο κατάλογός του συμπεριλαμβάνει επίσης και οπλισμένους αντικυβερνητικούς μαχητές, φυλακισμένους αεροπειρατές, λιποτάκτες και κατασκόπους, αλλά ο Σάντσες διατείνεται ότι θεωρούνται πολιτικοί κρατούμενοι γιατί δεν τους έχει επιτραπεί πρόσβαση στην κανονική νόμιμη διαδικασία.

Ο Κάστρο ζήτησε την άρση του 54χρονου εμπάργκο από τις ΗΠΑ και την επιστροφή στην Κούβα της κυριότητας της βάσης Γκουαντάναμο (που κρατεί με μίσθωση η Αμερική), ως προϋποθέσεις για καλύτερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Ο Ομπάμα δεν απάντησε στην απαίτηση για το Γκουαντάναμο, αλλά εξέφρασε αισιοδοξία για την άρση των οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Κούβας. «Το εμπάργκο θα λήξει. Πότε, δεν είμαι εντελώς σίγουρος», είπε, καθώς τον αντιμάχεται η ηγεσία των ρεπουμπλικάνων στο θέμα.

Στο μεταξύ, περίπου 10 μεγάλες αμερικανικές εταιρείες έχουν συνάψει συμφωνίες ή βρίσκονται σε σχετική διαδικασία με την Κούβα, ο Ομπάμα είπε ότι η Google θα παρέξει περισσότερη ασύρματη και ευρυζωνική κάλυψη στο νησί, ενώ η αμερικανική εταιρεία κρουαζιέρων Carnival ανακοίνωσε ότι θα στείλει το πρώτο κρουαζιερόπλοιο από τις ΗΠΑ στην Κούβα μετά από μισό αιώνα, μεταφέροντας χιλιάδες τουρίστες στο νησί.

Το τουριστικό ρεύμα αμερικανών υπηκόων που θέλουν να επισκεφθούν την Κούβα μπορεί να ξεκινήσει «πολύ σύντομα» είπε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα σε συνέντευξή του στην Αβάνα.

«Είναι αναπόφευκτο, θα συμβεί» είπε στο αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι ABC News τονίζοντας ότι οι απευθείας πτήσεις και οι επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων από τις ΗΠΑ αναμένονταν να ξεκινήσουν σύντομα.

Υπό τους ισχύοντες αμερικανικούς κανονισμούς, οι περισσότερες επισκέψεις αμερικανών υπηκόων στην Κούβα αφορούν εκπαιδευτικές ή πολιτιστικές ανταλλαγές.