Τα 9 «hot spots» της διαπραγμάτευσης

ΦΩΤΟ: REUTERS

Σε μια εξαντλητική διαπραγμάτευση, όπου και η παραμικρή λεπτομέρεια θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο εισόδημα εκατομμυρίων φορολογουμένων, μπαίνει από σήμερα η ελληνική κυβέρνηση. Για το μεσημέρι είναι προγραμματισμένη η πρώτη συνάντηση των επικεφαλής του κουαρτέτου με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και στη διάρκειά της αναμένεται να οριστεί, ως είθισται, το χρονοδιάγραμμα των επαφών και η σειρά συζήτησης των θεμάτων.

Από την προεργασία που έχει γίνει σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, αλλά και από τα έγγραφα που έχουν ανταλλάξει οι δύο πλευρές προκύπτει ότι η συζήτηση θα είναι εξαντλητική και θα φτάσει σε επίπεδο… υποσημείωσης στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει όλα τα συμφωνηθέντα μέτρα.

Κάτω από τα βασικά κεφάλαια -δημοσιονομικό κενό, ασφαλιστικό, φορολογικό, «κόκκινα» δάνεια, ταμείο αποκρατικοποιήσεων- κρύβονται σειρά υποενοτήτων που όμως επηρεάζουν άμεσα τη ζωή εκατομμυρίων φορολογουμένων. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεβρουαρίου υπήρξε ανταλλαγή στοιχείων και πληροφοριών για πλήθος θεμάτων: από τη θέσπιση αυτόματου μηχανισμού προσαρμογής των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, ώστε να «απορροφηθούν» πιθανές μειώσεις εσόδων λόγω αλλαγής των αντικειμενικών αξιών, μέχρι για τα ισοδύναμα προκειμένου να μην επανέλθει το εισιτήριο των πέντε ευρώ στα νοσοκομεία.

Ο κατάλογος είναι εξαιρετικά μακρύς: νέος τρόπος υπολογισμού των προστίμων για την ανασφάλιστη εργασία. Αλλαγές στον νόμο Δένδια με θέσπιση φορολογικών κινήτρων. Λεπτομερής αποτύπωση του τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους επαγγελματίες (εσωτερικό έγγραφο αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να μην εκπίπτουν όλες οι δαπάνες από το εισόδημα που θα λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό των εισφορών). Αμεση ανάρτηση του καταλόγου με τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που θα πωλούνται από τα φαρμακεία. Πλαφόν στις ιατρικές επισκέψεις και στις διαγνωστικές εξετάσεις κ.λπ. Στον μακρύ κατάλογο των θεμάτων, επί των οποίων θα πρέπει να ληφθούν οριστικές αποφάσεις, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:

1 ΕΝΦΙΑ: Οι θεσμοί έχουν ζητήσει από την ελληνική πλευρά να ετοιμάσει «στρατηγικό πλάνο» για τον ΕΝΦΙΑ το οποίο θα προβλέπει αυτόματες αναπροσαρμογές στους φορολογικούς συντελεστές, ώστε να εξασφαλίζεται η επίτευξη του βασικού δημοσιονομικού στόχου των 2,65 δισ. ευρώ. Ηδη από τις αρχές Φεβρουαρίου οι δανειστές ζήτησαν και πήραν στοιχεία για τις στατιστικές κατανομές των νέων αντικειμενικών αξιών καθώς και για την επίπτωση που θα έχει η εφαρμογή τους στους φόρους μεταβιβάσεων, δωρεών και γονικών παροχών.

2 Φόρος εισοδήματος: Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών έχουν ενημερωθεί από τις αρχές Φεβρουαρίου για την πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλει πρόσθετα βάρη στους έχοντες εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ. Ωστόσο, έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για το γεγονός ότι προστατεύονται οι έχοντες εισοδήματα κάτω των 30.000 ευρώ, που αντιστοιχούν όμως σε πάνω από το 95% του συνόλου.

3 Ενοποιήσεις ασφαλιστικών ταμείων: Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων συζητήθηκε το ενδεχόμενο εν τέλει τα ταμεία να είναι τρία (μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων – επιστημόνων που είναι το σημερινό ΕΤΑΑ και ο ΟΓΑ μόνος του), αλλά αυτό το σενάριο διαψεύδεται από τον υπουργό Εργασίας Γ. Κατρούγκαλο. Φαίνεται πάντως ότι για την ολοκλήρωση των ενοποιήσεων (σ.σ.: ο ΟΓΑ μπορεί να παραμείνει ανεξάρτητος) θα ζητηθεί από την ελληνική πλευρά μεγαλύτερη περίοδος εφαρμογής από το ένα έτος. Ως ανεξάρτητο φορέα θέλει να διατηρήσει η ελληνική πλευρά και το ΝΑΤ, όχι όμως για το τμήμα που αφορά τις κύριες συντάξεις. Για την ενοποίηση του συνταξιοδοτικού σκέλους, επίσης θα ζητηθεί μακρά περίοδος προσαρμογής.

4 Επαναϋπολογισμός συντάξεων: Είναι από τα κρισιμότερα θέματα της διαπραγμάτευσης, καθώς από τον εκ νέου υπολογισμό των σημερινών συντάξεων θα προκύψει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά». Για τον υπολογισμό έχει εμπλακεί και η Εθνική Αναλογιστική Αρχή. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι στο ΙΚΑ δεν θα υπάρχουν -δημοσιονομικά- μεγάλες διαφορές. Αντίθετα, έχει εκτιμηθεί ότι οι συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων θα έχουν πολλές αρνητικές προσωπικές διαφορές. Συνολικά για όλα τα ταμεία υπολογίζεται ότι οι προσωπικές διαφορές θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, χωρίς όμως τα «ευγενή ταμεία» (τραπεζών, ΔΕΗ, ΔΕΗ ΟΤΕ).

5 «Κόκκινα» δάνεια: Η διαπραγμάτευση εμπεριέχει τέσσερις διαφορετικές ενότητες: τις τροποποιήσεις του νόμου Δένδια για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, τη μεταβίβαση των «κόκκινων» δανείων σε μη τραπεζικούς οργανισμούς, τη θέσπιση συντονιστικού μηχανισμού, αλλά και την περιγραφή των διαδικασιών που θα ακολουθούνται στα δικαστήρια. Για τον νόμο Δένδια, η ελληνική πλευρά έχει ζητήσει (μεταξύ άλλων) την παράταση της προθεσμίας προσφυγής στον νόμο, την άρση της προϋπόθεσης τακτοποίησης των οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία για την υποβολή της αίτησης, αλλά και τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων (μείωση 70% του φόρου εισοδήματος που αντιστοιχεί στο διαγραφέν δάνειο). Για τη μεταβίβαση των δανείων, η ελληνική πλευρά εμμένει στο να μη μεταβιβαστούν δάνεια με εξασφάλιση την πρώτη κατοικία, καταναλωτικά έως 20.000 ευρώ, δάνεια μικρομεσαίων μέχρι 500.000 ευρώ, δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών έως 100.000 ευρώ, δάνεια που έχουν υπαχθεί στον ν. 3869/2010 και δάνεια που έχουν δοθεί με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.

6 «Κλειστά επαγγέλματα»: Στο στόχαστρο έχει μπει το επάγγελμα του μηχανικού αλλά και του δικαστικού επιμελητή. Για τους επιμελητές προωθούνται αλλαγές στον τρόπο χρέωσης των υπηρεσιών τους μέσω κοινής υπουργικής απόφασης (σ.σ.: π.χ. 25 ευρώ για ηλεκτρονική επίδοση, υπολογισμός κόστους βάσει χιλιομετρικών αποστάσεων κ.λπ.).

7 Πρόστιμα για ανασφάλιστους εργαζόμενους: Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων έχει προταθεί το πρόστιμο των 10.550 ευρώ να μειωθεί στα 3.500 ευρώ. Ταυτόχρονα, ο υπάλληλος που θα εντοπίζεται ανασφάλιστος θα προσλαμβάνεται στην επιχείρηση υποχρεωτικά για τουλάχιστον 9 μήνες.

8 Υπολογισμός ασφαλιστικών εισφορών επαγγελματιών: Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων έχει συζητηθεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα που θα επηρεάσει το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματιών: θα πρέπει να καθοριστεί ο ακριβής τρόπος υπολογισμού του εισοδήματος επί του οποίου θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Κατά τη διαπραγμάτευση σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων εκτιμήθηκε ότι θα πρέπει να ισχύει ο τύπος «ακαθάριστα έσοδα μείον έξοδα», ωστόσο έμεινε ως εκκρεμότητα να εξεταστεί και το ποια έξοδα θα αναγνωρίζονται κατά την εφαρμογή του συγκεκριμένου τύπου. Το θέμα «καίει» ειδικά τον επιχειρηματικό κόσμο καθώς ακόμη και τώρα δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές για διαχειριστές ΕΠΕ και ΙΚΕ, για μέλη δ.σ. που είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι ανωνύμων εταιρειών με ποσοστό άνω του 3%, για ομόρρυθμους και ετερόρρυθμους εταίρους κ.λπ. Προφανώς, όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα που θα λαμβάνεται υπ’ όψιν ή όσο λιγότερες θα είναι οι επαγγελματικές δαπάνες που θα αφαιρούνται, τόσο περισσότερες θα είναι και οι ασφαλιστικές εισφορές. Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών για τους επαγγελματίες θεωρείται κρίσιμο ζήτημα και δημοσιονομικά. Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων έτρεξαν διάφορα σενάρια για το ύψος των εσόδων που θα προκύψουν. Η ελληνική πλευρά προσβλέπει σε αύξηση της εισπραξιμότητας, η οποία διαμορφώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα ειδικά στον ΟΑΕΕ. Οι δανειστές από την πλευρά τους ζήτησαν να τρέξει και σενάριο για το ύψος των εσόδων που θα προκύψει σε περίπτωση που όλοι οι επαγγελματίες κληθούν να πληρώσουν με βάση το ελάχιστο πλαφόν. Αν από τη διαπραγμάτευση προκύψει η εκτίμηση ότι τα έσοδα θα μειωθούν από τον νέο τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, οι θεσμοί θα ζητήσουν «ισοδύναμα».

9 Ιατρικές δαπάνες-ΜΗΣΥΦΑ: Τα τεχνικά κλιμάκια εκδήλωσαν ενδιαφέρον για τον κατάλογο των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων που θα πωλούνται από τα supermarkets. Εκκρεμεί η υπογραφή της σχετικής λίστας από τον ΕΟΦ και η κοινοποίησή της στις εταιρείες, προκειμένου να δοθούν τιμές και να ξεκινήσει η διάθεση από τα supermarkets. Εκτιμήθηκε ότι η όλη διαδικασία μπορεί να έχει ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Για τη μείωση των δαπανών του ΕΟΠΥΥ έχει συζητηθεί η επιβολή ορίου για δύο επισκέψεις στους γιατρούς της ίδιας ειδικότητας ανά μήνα για όλους τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ. Επίσης, μελετάται πλαφόν στις διαγνωστικές εξετάσεις που θα επιτρέπονται ανά εξάμηνο και ανά κωδικό με στόχο τη συγκράτηση της δαπάνης κατά τουλάχιστον 10%-12%. Επίσης, προωθείται το «μπλοκάρισμα» του ΑΜΚΑ και της δυνατότητας συνταγογράφησης για όσους νοσηλεύονται σε ιδιωτικές κλινικές ή νοσοκομεία. Οσον αφορά το «ισοδύναμο» για τη μη επιβολή του εισιτηρίου των 5 ευρώ στα νοσοκομεία, προωθείται νέα μέθοδος για τον ορολογικό έλεγχο του αίματος (σ.σ.: το κόστος έχει εκτιμηθεί στα 23 εκατ. ευρώ και με τον έλεγχο μπορεί να μειωθεί).

Πηγή: Ναυτεμπορική