Ρεν: Η ΕΕ έχασε δύο πολύτιμα χρόνια

Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης έχασαν δύο πολύτιμα χρόνια για να δημιουργήσουν ένα ισχυρό ταμείο διάσωσης που θα αντιμετώπιζε την κρίση χρέους της, αναγκάζοντας την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέμβει για να σώσει το ευρώ, δήλωσε ο απερχόμενος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, στην εφημερίδα Wall Street Journal.

Ο κ. Ρεν, ο οποίος διατέλεσε στη θέση αυτή από τον Φεβρουάριο του 2010 και παραιτείται σήμερα καθώς εξελέγη τον Μάιο ευρωβουλευτής, ανέφερε τις τρεις στιγμές που θεώρησε ως τις πιο επικίνδυνες στη διάρκεια της κρίσης: Την αποτυχία του πρώτου προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας να δημιουργήσει εμπιστοσύνη στην αγορά, την αναταραχή στις αγορές το Φθινόπωρο του 2011 και τον Ιούνιο του 2012, όταν η Ευρωζώνη έφθασε πολύ κοντά στη διάσπασή της. «Υπήρχε συχνά μία αίσθηση ότι φτάναμε στον πάτο- και μετά φθάναμε σε άλλο πάτο» δήλωσε.

Τον Μάιο του 2010, οι πολιτικοί θεωρούσαν ότι το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης θα ηρεμούσε τις αναστατωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές, σημείωσε ο κ. Ρεν, προσθέτοντας: «Ναι, είχαμε κάποια σταθερότητα στην αναταραχή των αγορών -για μια ημέρα». Η συνέχιση της αναταραχής ανάγκασε τις κυβερνήσεις να συμφωνήσουν μόλις λίγες ημέρες αργότερα κατ’ αρχήν στη δημιουργία ταμείων διάσωσης της Ευρωζώνης.

Ωστόσο, συνέχισε ο κ. Ρεν, η σχετική σταθερότητα, που κερδήθηκε με τα ταμεία διάσωσης, υπονομεύθηκε από τη συμφωνία που έκαναν τον Οκτώβριο του 2010 η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί στη γαλλική πόλη Ντοβίλ. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι το νέο μόνιμο ταμείο διάσωσης που βρισκόταν στο τραπέζι των συζητήσεων θα προηγείτο όσον αφορά στην αποπληρωμή του έναντι των ιδιωτών επενδυτών σε κάθε περίπτωση αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους. Αυτή η «ηλίθια συμφωνία» που τρόμαξε τους ιδιώτες επενδυτές, «ήταν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της Ιρλανδίας» πρόσθεσε ο κ. Ρεν. Τα επιτόκια δανεισμού του ιρλανδικού δημοσίου εκτοξεύθηκαν πάνω από το 7% και η διάσωση της χώρας έγινε αναπόφευκτη. «Ίσως η Ιρλανδία να κατέληγε ούτως ή άλλως σε ένα πρόγραμμα διάσωσης -αυτό είναι πολύ πιθανό- αλλά εκείνη την περίοδο προκλήθηκε αυτό το αποτέλεσμα».

Στη σύνολο κορυφής της ομάδας των «20» στις Κάννες, είχαν ενταθεί οι ήδη σοβαρές πιέσεις στις αγορές, εξ αιτίας ανησυχιών σχετικά με την ικανότητα της Ιταλίας να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και αφού ο τότε Έλληνας Πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, είχε εξαγγείλει ένα δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, αναφέρει η εφημερίδα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες σε διαβουλεύσεις «ως εργαζόμενος μίας κοινότητας ή ως δάσκαλος δημοτικού σχολείου… με έναν πολύ επιδέξιο τρόπο» δήλωσε ο κ. Ρεν.

Τον Ιούνιο του 2010, είπε ο επίτροπος, «ήταν πολύ κοντά ο κίνδυνος διάσπασης του ευρώ». Η Ελλάδα βρισκόταν στην αγωνία των δεύτερων εκλογών της σε διάστημα μικρότερο του διμήνου, με ανησυχίες ότι το αποτέλεσμα θα μπορούσε να προκαλέσει «σημαντική ανάληψη καταθέσεων που θα οδηγούσε σε ανεξέλεγκτη αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών». Ένας επιπλέον παράγοντας που προκαλούσε αβεβαιότητα ήταν η ασαφής θέση της Γερμανίας σχετικά με το πόσο ισχυρά θα υπερασπιζόταν τη συνέχιση της συμμετοχής της Ελλάδας στο ευρώ.

Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και άλλες συμφωνίες, μαζί με τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη στήριξη της δέσμευσης που έκανε ο Πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι τον Ιούλιο (του 2012) ότι «θα κάνει ότι χρειασθεί για να διατηρηθεί το ευρώ» βοήθησε στην ύφεση της κρίσης. Ο κ. Ρεν σημείωσε ότι θα ήταν καλύτερα να είχε συμφωνήσει η Ευρωζώνη το 2010 για το «μεγάλο μπαζούκα» -με «κοινές και αρκετές» εγγυήσεις από όλες τις χώρες- των οικονομικών διασώσεων. «Με την έννοια αυτή, χάσαμε δύο πολύτιμα χρόνια στην αντιμετώπιση της κρίσης και μετά έπρεπε να παρέμβει η ΕΚΤ, επειδή δεν υπήρχε αξιόπιστο οικονομικό τείχος προστασίας» πρόσθεσε ο επίτροπος. Ο ίδιος τόνισε ότι ο τρόπος διακυβέρνησης της Ευρωζώνης, όπου απαιτείται συμφωνία των 18 χωρών, σημαίνει ότι αυτή «καταλήγει πιο συχνά σε δεύτερες καλύτερες επιλογές» σε σχέση με τις ΗΠΑ, «όπου μπορούν να εφαρμοσθούν ευκολότερα οι πρώτες καλύτερες οικονομικά μέθοδοι».

Ο πρώην Πρωθυπουργός της Φινλανδίας Γίρκι Κατάινεν θα αναλάβει τη θέση του επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων, τουλάχιστον έως ότου αναλάβει τα καθήκοντά της η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πιθανόν τον Νοέμβριο.