Πόθεν έσχες μποναμά Αλέξη;

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Τελικά χρωστάμε ή δεν χρωστάμε; Γιατί ο πρωθυπουργός μας λέει ότι υπάρχει πλεόνασμα και δίνει χριστουγεννιάτικο μποναμά σε 1,6 εκ. συνταξιούχους, αλλά επίσης εξαιρεί και 54 νησιά από την αύξηση ΦΠΑ; Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και δανειστές που είναι κατά της χορήγησης του μποναμά λένε ότι  «Η Ελλάδα δεν έχει κλείσει εγκαίρως τη δεύτερη αξιολόγηση και η χρηματοδότηση του προγράμματος έχει μείνει και πάλι πίσω».

Βάσει του σχεδιασμού του προγράμματος του ESM, η Ελλάδα θα έπρεπε μέσα στο 2016 να κλείσει δύο αξιολογήσεις και να λάβει δόσεις 16,4 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες συνολικού ύψους 16,9 δισ. ευρώ. Σε αυτές τις ανάγκες περιλαμβάνονται αποπληρωμή χρέους συνολικού ύψους 7,3 δισ. ευρώ, πληρωμή τόκων ύψους 5,2 δισ. ευρώ και αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου συνολικού ύψους 4,3 δισ. ευρώ. Αλλά μέσα στο 2016 η Ελλάδα έχει λάβει από τον ESM μόλις τα 10,3 δισ. ευρώ που συνδέονταν με την πρώτη αξιολόγηση και αυτά σε δύο δόσεις (7,5 δισ. ευρώ τον Ιούνιο και 2,8 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο). Η μη έγκαιρη εκταμίευση των 6,1 δισ. ευρώ που συνδέονται με τη δεύτερη αξιολόγηση δεν έχει γίνει ακόμη αισθητή δεδομένου ότι η δημοσιονομική υπεραπόδοση έχει γεμίσει τα κρατικά ταμεία, κάτι που άλλωστε καταδεικνύεται από το πρωτογενές πλεόνασμα που στο τέλος Νοεμβρίου ανήλθε στα 7,5 δισ. ευρώ ή στο 4% του ΑΕΠ. Αυτές οι δημοσιονομικές επιδόσεις του 2016 «επέτρεψαν» στην κυβέρνηση να χορηγήσει τη 13η σύνταξη και να αναστείλει την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου και της άγονης γραμμής. Ωστόσο οι παροχές αυτές συνολικού ύψους άνω των 700 εκατ. ευρώ δίνονται παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει λάβει τα 6,1 δισ. ευρώ που συνδέονται με τη δεύτερη αξιολόγηση και μη λαμβανομένου υπόψη ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για το 2017 θα είναι 19,7 δισ. ευρώ, δηλαδή 2,8 δισ. ευρώ μεγαλύτερες σε σχέση με εφέτος.

Αυτό, με πολύ απλά λόγια, σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός μοιράζει χρήματα που ακόμα δεν έχει πάρει. Θα τα πάρει μόλις κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση, η οποία όμως δεν ξέρουμε αν θα κλείσει και αν θα είναι θετική ή αρνητική για την ελληνική οικονομία.

Βέβαια, όλοι οι συνταξιούχοι που θα λάβουν το μποναμά, όλοι οι νησιώτες που τα νησιά τους εξαιρούνται από την αύξηση του ΦΠΑ, και μαζί τους όλοι συνολικά οι φορολογούμενοι Έλληνες, γνωρίζουν καλά δύο πράγματα. Ότι αυτόν το μποναμά τον έχουν ήδη πληρώσει χρυσό οι συνταξιούχοι, ενώ θα τον πληρώσουν χρυσό και όλοι οι φορολογούμενοι, όταν έρθει ο λογαριασμός μέσα στο 2017. Γιατί το 2017 δεν φέρνει δώρα, αλλά φορολογικά μέτρα που προστίθενται σε όσα πληρώνουμε μέχρι τώρα.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2017 η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει χρέος και τόκους ύψους 2,6 δισ. ευρώ, στο δεύτερο τρίμηνο 2017 συνολικά 3,1 δισ. ευρώ, στο τρίτο τρίμηνο συνολικά 8,9 δισ. ευρώ και στο τέταρτο τρίμηνο 2017 800 εκατ. ευρώ. Για το σκοπό αυτό το πρόγραμμα του ESM αρχικά προέβλεπε πως η Ελλάδα θα λάμβανε δόση 1,5 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2017, δόση «μαμούθ» 9,6 δισ. ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο 2017 και στο διάστημα Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2017 δόσεις συνολικού ύψους 7,1 δισ. ευρώ.

Δεδομένου ότι μόνον για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 – δηλαδή χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες για τόκους- θα πρέπει να εξασφαλιστούν μέσα στο επόμενο έτος 3,1 δισ. ευρώ, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως η μη ομαλή καταβολή των δόσεων από τον ESM θα «ναρκοθετήσει» το ίδιο το πρόγραμμα, δεδομένου ότι τα επίπεδα ρευστότητας στην οικονομία ενδέχεται να μειωθούν εκ νέου.

Και εάν και θα ήταν κινδυνολογικό να προεξοφλήσει κανείς σε αυτή τη φάση μια επανάληψη των γεγονότων του 2015 -με προβλήματα στην εξόφληση μισθών και συντάξεων εντός του 2017 – ωστόσο η πραγματική οικονομία θα αισθανθεί πρώτη τις επιπτώσεις.

Γι αυτό οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση δίνει παροχές σε μια περίοδο «που ο ταμειακός της ορίζοντας είναι θολός». Αυτό σημαίνει ότι το «ταμείον είναι μείον» κατά 6,1 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αυτές τις παροχές θα τις χρυσοπληρώσουν όλοι οι φορολογούμενοι Έλληνες μέσα στο 2017.