Pink Floyd: Το άλμπουμ που άργησε 20 χρόνια

Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι Pink Floyd ουσιαστικά σταματούν με την αποχώρηση του Ρότζερ Γουότερς το 1985, λίγο μετά το άλμπουμ «Final Cut» και τη δικαστική διαμάχη που ακολούθησε μεταξύ των μελών για το δικαίωμα χρήσης του ονόματος.

Αλλος θα έλεγε ότι το τέλος ήρθε το 1994 με το «Division Bell», τον τελευταίο τους δίσκο, από τον οποίο απουσίαζε ο Γουότερς. Υπάρχει και η άποψη ότι η αυλαία έπεσε με την κάπως αμήχανη αγκαλιά τους επί σκηνής στη συμφιλιωτική επανένωση της μιας βραδιάς στο Live 8, το 2005, στο Χάιντ Παρκ. Αλλά τελικά η πολυτάραχη πορεία της βρετανικής μπάντας είχε ένα ακόμη επεισόδιο. Ο κιθαρίστας Ντέιβιντ Γκίλμουρ και ο ντράμερ Νικ Μέισον παρουσίασαν την περασμένη εβδομάδα το «The Endless River», το 15ο άλμπουμ του γκρουπ, το οποίο αποτελεί και επίσημα τον οριστικό επίλογο στη δισκογραφία τους.

Ο τίτλος ίσως θυμίζει κάτι στους πιο φανατικούς ακροατές· ακούγεται στους τελευταίους στίχους του «High Hopes», του τραγουδιού δηλαδή που κλείνει το «Division Bell»: «The water flowing / The endless river / Forever and ever». Με καθυστέρηση 20 ετών, οι Floyd κυκλοφόρησαν μια συνέχεια της τελευταίας τους δουλειάς, αξιοποιώντας έναν σημαντικό όγκο μουσικής που έμεινε αχρησιμοποίητος από τις ηχογραφήσεις του 1994. «Υπάρχουν κομμάτια που δεν συμπεριλάβαμε και νομίζω ότι θα έπρεπε να βρίσκονται στο δίσκο», είχε δηλώσει τότε ο κιμπορντίστας Ρίτσαρντ Ράιτ. «Αλλά δεν έχουν χαθεί! Βρίσκονται στο μυαλό μου, βρίσκονται στο μυαλό του Ντέιβ (σ.σ. Γκίλμουρ)». Ο θάνατος του Ράιτ το 2008 φαίνεται ότι κινητοποίησε τους υπολοίπους να μπουν στο στούντιο και να οργανώσουν τις παλιές συνθέσεις – το «The Endless River» είναι αφιερωμένο στη μνήμη του, ένας «απροσδόκητος και καλοδεχούμενος επικήδειος», σχολίασε ο Ντέιβιντ Φρίκε στο Rolling Stone.

Ο Γουότερς, φυσικά, όχι μόνο δεν ασχολήθηκε, αλλά, ενοχλημένος από τις συχνές ερωτήσεις, έγραψε στο Facebook το εξής: «Εφυγα από τους Pink Floyd το 1985, πριν από 29 χρόνια. Δεν έχω καμία σχέση με τα άλμπουμ “Momentary Lapse of Reason” και “Division Bell”, ούτε με τις περιοδείες του 1987 και του 1994, και δεν έχω καμία σχέση με το “The Endless River”. Ουφ! Δεν είναι πυρηνική φυσική, συνέλθετε». Με την ισχυρή και ηγετική του προσωπικότητα, ο Γουότερς ήταν αδύνατο να συνυπάρξει με τους υπολοίπους, ειδικά μετά την επιτυχία του «Dark Side of the Moon» (40 εκατ. αντίτυπα).

Οι κόντρες συνεχίστηκαν στις ηχογραφήσεις του «The Wall» με την (προσωρινή) απομάκρυνση του Ράιτ και κορυφώθηκαν στο «Final Cut», που έμελλε να είναι ο τελευταίος κοινός τους δίσκος. «Κάπως έτσι πρέπει να ήταν όταν πέθανε ο Στάλιν», είπε πρόσφατα ο Νικ Μέισον στο περιοδικό Mojo, σχολιάζοντας τον καιρό που ακολούθησε τη φυγή του Γουότερς. «Μας πήρε τρία με τέσσερα χρόνια να συνέλθουμε». Διαφωνίες, έχθρες, αποχωρήσεις, μηνύσεις – αλλά τι σημασία έχει; Τόσα χρόνια μετά, και το «The Endless River» έγινε το άλμπουμ με τον μεγαλύτερο αριθμό προπαραγγελιών στην ιστορία του Amazon.   

Στην πρώτη του ακρόαση ακούγεται απλώς ως συνέχεια του «Division Bell», ένα δεύτερο μέρος, λες και κρατούσαμε πατημένο το pause για δύο δεκαετίες. Οσο όμως ακούς και ξανακούς το δίσκο (και αν έχεις ακούσει αρκετές ώρες Pink Floyd στη ζωή σου), αρχίζεις να αναγνωρίζεις κι άλλους οικείους ήχους. Για παράδειγμα, το «Anisina» θυμίζει τόσο πολύ το  «Us And Them», ενώ τα ντραμς στο «Sum» παραπέμπουν κατευθείαν στο «Time». Και έρχονται οι στίχοι του τελευταίου κομματιού (του καλύτερού του δίσκου και μοναδικού που δεν είναι ινστρουμένταλ) για να υπογραμμίσουν τη 49χρονη πορεία του γκρουπ: «Γκρινιάζουμε και τσακωνόμαστε… αλλά αυτό που κάνουμε είναι πιο δυνατό από τις λέξεις». Σαν απολογισμός, σαν αποχαιρετισμός. Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια, από την οικογένεια των Floyd δεν έφυγε μόνο ο Ράιτ. Το 2003 πέθανε ο επί σειρά ετών μάνατζερ Στιβ Ο’ Ρουρκ, το 2006 τον ακολούθησε ο Σιντ Μπάρετ, ο ιδιοφυής αλλά πνευματικά ασταθής ηγέτης της μπάντας στα ’60ς, ενώ πέρυσι πέθανε και ο Στορμ Θόργκερσον, ο ισόβιος σχεδιαστής των εμβληματικών εξωφύλλων των δίσκων. Απόντος αυτού, το γκρουπ εμπιστεύτηκε για το τωρινό artwork έναν 19χρονο Αιγύπτιο σχεδιαστή ονόματι Αχμέντ Εμάντ Ελντίν. 

Το «The Endless River» δεν είναι ένας πολύ σπουδαίος δίσκος – ούτε και «βαρετός και απελπιστικά απογοητευτικός», όπως διαβάσαμε στον Independent. Εχει κάποια δυνατά σημεία, κάποιες στιγμές που η μελωδικότητά του σε κερδίζει και ένα φινάλε πραγματικά συγκινητικό, αλλά, αν δεν ήταν δίσκος των Pink Floyd, ίσως να μη μας απασχολούσε. Κλείνει όμως τον κύκλο ενός γκρουπ που στην ποιότητά του δεν έχει κανένα ισοδύναμο στην ιστορία της ροκ μουσικής. Είναι ένας δίσκος που μπορεί να λειτουργήσει ως αφορμή να επιστρέψουμε στη δισκογραφία τους.

Στα ψυχεδελικά μονοπάτια και στις μακρόσυρτες πειραματικές συνθέσεις τους, στα γλυκόπικρα έπη και στα ποιητικά, αντιπολεμικά μανιφέστα τους· μια επανάληψη που αξίζει πάρα πολύ τον κόπο. Και τότε, ξαφνικά, το «The Endless River» ακούγεται ως ένας επίλογος συμβατός και απόλυτα αποδεκτός.

Για ποιους Pink Floyd μιλάμε; 

Το 1989, 15 χρόνων, βρέθηκε με παρότρυνση της μητέρας του στο Ολυμπιακό Στάδιο, στην τελευταία επίσκεψη των Pink Floyd στη χώρα μας. Η εμπειρία ήταν καθοριστική και έθεσε ως στόχο ζωής να φτιάξει κάποτε μια tribute band – τα κατάφερε το 2010, όταν, μαζί με άλλους 12 μουσικούς, ίδρυσε τους Lunatics. «Δεν το πιστεύω ότι έχω στα χέρια μου έναν νέο δίσκο των Pink Floyd», λέει σήμερα ο Γιώργος Μάκαρης, του οποίου η πρώτη εντύπωση είναι ότι πρόκειται για «καλή δουλειά, με έναν ήχο και μια αισθητική που πάντα με συναρπάζει και με συγκινεί, αρκετά κοντά στο “Division Bell”, όπως ήταν λογικό». Είναι από τους φαν που δεν απορρίπτουν την ύστερη περίοδο της μπάντας, ούτε και τις προσωπικές δουλειές κάποιων μελών (χαρακτήρισε «υπέροχο» το «On An Island» του Γκίλμουρ). «Οι Pink Floyd τελείωσαν με το “Animals”. Τα “The Wall” και “Final Cut” είναι “προσωπικοί δίσκοι” του Γουότερς, όπως και το άλμπουμ “Momentary Lapse of Reason” και το “Division Bell” είναι “προσωπικοί δίσκοι” του Γκίλμουρ. Λόγω της συμμετοχής των υπολοίπων στις ηχογραφήσεις αλλά και για εμπορικούς λόγους, οι δίσκοι αυτοί κυκλοφόρησαν με το όνομα του συγκροτήματος. Το ίδιο ισχύει και για το “The Endless River”». 

Πηγή: Καθημερινή