Ο φαύλος κύκλος των κόκκινων δανείων

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Καμία εξυγίανση δεν πρόκειται να έρθει στις ελληνικές τράπεζες από την πώληση των κόκκινων δανείων. Και δεν πρόκειται για εκτιμήσεις και γνώμες κάποιων άσχετων με το θέμα, με τα οικονομικά και με τα κόκκινα δάνεια, αλλά για γνώμες που προέρχονται από βαθιά γνώση του πώς λειτουργεί, ή πώς έχει λειτουργήσει σε άλλες χώρες, η λύση της πώλησης των κόκκινων δανείων για την διάσωση των τραπεζών. Οι μόνοι που δεν το βλέπουν, είναι οι καθηγητές – υπουργοί της ελληνικής κυβέρνησης, που παίρνουν αποφάσεις βασιζόμενοι στην ακαδημαϊκή τους γνώση και σε διάφορες θεωρίες περί οικονομίας, και όχι σε απτά στοιχεία.

Στις φωνές που δείχνουν ότι η πώληση των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες σε distress funds είναι απλά ένας φαύλος κύκλος που δεν αποτελεί λύση,, αλλά επιδεινώνει το πρόβλημα, προστέθηκε πρόσφατα ο Χάρης Κύρκος, πρώην αντιπρόεδρος στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στέλεχος της Grant Thornton και καθηγητής στο ALBA, ο οποίος θωρείται ως ένα από τα εμπειρότερα στελεχών στον τομέα της διαχείρισης ρίσκου.

Ο Χ.Κύρος μίλησε σε συνέδριο στο Μιλάνο για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα. Και στην ουσία αυτό που είπε είναι πως το 70% των αναδιαρθρωμένων δανείων σε 12 μήνες μετατρέπονται πάλι σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δηλαδή σε κόκκινα δάνεια.

Όπως είπε σε ένα ακροατήριο που αποτελούνταν και από εκπροσώπους διαφόρων distress funds, τα κόκκινα δάνεια δεν μπορούν να παραμείνουν στο εσωτερικό των τραπεζών, γιατί «μολύνουν» τους ισολογισμούς και υποχρεώνουν τις τράπεζες σε συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις μέσω ιδιωτικών κεφαλαίων. Ωστόσο, πρόσθεσε, η διαδικασία είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω της μη διαφάνειας των ζημιών. Επίσης, αν οι τράπεζες κρατούν τα κόκκινα δάνεια, αυτό αποτελεί πειρασμό για προσωπικές χάρες ή για πλουτισμό.

Η κυβέρνηση άνοιξε το δρόμο στα distress funds, για να μπορέσουν να αγοράσουν κόκκινα δάνεια και να βοηθήσουν τις τράπεζες να ανασάνουν απαλλαγμένες από το «λεκέ» που αυτά τα δάνεια προκαλούν στους ισολογισμούς τους. Με λίγα λόγια, να φαίνεται ότι τα ταμεία τους είναι υγιή και δεν παρουσιάζουν μαύρες τρύπες. Την ίδια στιγμή όμως, τα ελληνικά μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια αντιπροσωπεύουν το 10% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη. Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανέρχονται σε 115 με 116 δις ευρώ, με τα εταιρικά μη εξυπηρετούμενα να ανέρχονται σε πάνω από 40 δισ. ευρώ. Για να υπάρξει διαχείριση αυτών των δανείων λοιπόν, λέει ο Κύρκος, αυτή μπορεί να ανατεθεί μόνο σε αδειοδοτημένες οντότητες ειδικού σκοπού, με τη μορφή ανωνύμων εταιριών. Τις γνωστές από παλιά Εταιρείες Ειδικού Σκοπού που είχαν ιδρύσει εδώ και χρόνια οι τράπεζες, για να ξεφορτώνονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μόνο που τώρα μπαίνουν στο ίδιο παιχνίδι κι άλλες τέτοιες εταιρείες, ξένες αυτή τη φορά, από κάθε σημείο του πλανήτη. Τα λεγόμενα distress funds.

Αλλά, λέει ο Χ.Κύρκος, υπάρχει υψηλός βαθμός υποτροπής των δανείων που έχουν ήδη αναδιαρθρωθεί. Επικαλούμενος στοιχεία της Blackrock, υπογράμμισε ότι τα δάνεια γίνονται και πάλι μη εξυπηρετούμενα, και μάλιστα σε ποσοστό που φτάνει και το 70% των περιπτώσεων, μέσα στους πρώτους 12 μήνες μετά την αναδιάρθρωση. Κάτι που, όπως λέει, οφείλεται στην παλιά πρακτική των δανείων για αναδιάρθρωση – βιτρίνα του ισολογισμού ή για λόγους χρηματοδότησης.

Το συμπέρασμα που βγαίνει λοιπόν είναι ότι, η λύση της πώλησης των κόκκινων δανείων σε distress funds, δεν είναι πανάκεια. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτά τα δάνεια δεν θα γίνουν και πάλι κόκκινα. Ότι δηλαδή ούτε αυτές οι εταιρείες – γύπες δεν θα μπορέσουν να φτάσουν σε ένα σημείο που να μπορούν να εισπράττουν δόσεις δανείων.

Οπότε, το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος σκοπούς εξυπηρετεί ο διακαής πόθος της ελληνικής κυβέρνησης να ανοίξει διάπλατα το δρόμο στα distress funds για να αγοράσουν κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες. Γιατί, από τη στιγμή που η συγκεκριμένη λύση είναι μη βιώσιμη, αυτό σημαίνει ότι κάποια συμφέροντα εξυπηρετεί η κυβέρνηση. Δική μας πεποίθηση είναι πάντως ότι δεν αργήσουμε και πολύ να μάθουμε ποια συμφέροντα είναι αυτά. Και έτσι θα αποκαλυφθεί και το βρώμικο και ύποπτο παιχνίδι που παίζεται στη πλάτη των χιλιάδων Ελλήνων δανειοληπτών.