Νέο «Σχέδιο Αθηνά» για τα ΤΕΙ

Νέα αναδιάρθρωση του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με αναβάθμιση όσων ΤΕΙ κριθούν κατάλληλα σε Πανεπιστήμια αλλά και υποβάθμιση όσων δεν έχουν τα προσόντα σε σχολές τύπου ΙΕΚ, προανήγγειλε η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.

Σύμφωνα με το Real.gr, oι κατευθύνσεις του σχεδίου θα είναι δυο. Αφενός τα ελκυστικά Ιδρύματα ή Τμήματα και Σχολές θα ενισχυθούν και θα αναβαθμιστούν σε πανεπιστημιακού επιπέδου, ενώ όσα τμήματα δεν προσελκύουν σπουδαστές και δεν λαμβάνουν καλές αξιολογήσεις θα υποβιβαστούν σε τεχνικές Σχολές επιπέδου ΙΕΚ. 

Από το περίγραμμα των ανακοινώσεων των Αριστείδη Μπαλτά και Τάσου Κουράκη φαίνεται ότι το υπουργείο Παιδείας μελετά μια συνέχεια του σχεδίου «Αθηνά» που εκπονήθηκε το 2013 και αφορούσε κυρίως συγχωνεύσεις ομοειδών τμημάτων πανεπιστημίου. 

Βέβαια, στην περίπτωση που τελικά δοθεί το «πράσινο φως» για αλλαγές σε αυτές καθοριστικό λόγο θα έχουν οι ίδιες οι διοικήσεις των ΤΕΙ, σε συνεργασία με την ΑΔΙΠ.

«Κλειδί» η αξιολόγηση και η χρηματοδότηση

Η οικονομική κατάσταση τόσο για τα πανεπιστήμια, όσο και για τα ΤΕΙ δεν είναι καλή. Με βάση το δεύτερο μνημόνιο, το υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να εξοικονομήσει φέτος 9,6 εκατ. ευρώ από συγχωνεύσεις στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Παράλληλα, βαρύνοντα ρόλο θα έχει και το τελικό πόρισμα αξιολόγησης όλων των ιδρυμάτων. 

Στον αντίποδα, οι Πρόεδροι των ΤΕΙ ζήτησαν χθες επιτακτικά από τον υπουργό Παιδείας και τον αναπληρωτή του επιπλέον κονδύλια για να αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα οικονομικών πόρων που αντιμετωπίζουν. Στο αίτημα αυτό δεν δόθηκε σαφής απάντηση καθώς το θέμα της χρηματοδότησης συναρτάται με τη δημοσιονομική κατάσταση και τις εξελίξεις των επόμενων μηνών.

Τα οικονομικά δεδομένα των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων είναι σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση, όπως εξάλλου και των πανεπιστημίων, και αυτό είναι ένα από τα δεδομένα που ενδεχομένως να δράσει ως καταλύτης για το νέο μελετώμενο σχέδιο συγχωνεύσεων. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ανασχεδιασμός του χάρτη της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης θα γίνει σε βάθος χρόνου και κατόπιν εξαντλητικού διαλόγου των ιδίων των ΤΕΙ, της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας (ΑΔΙΠ) και του υπουργείου και όχι άμεσα. Ο γενικός στόχος θα είναι όχι τόσο η γεωγραφική ανακατανομή των ιδρυμάτων, όσο η επίσημη αναβάθμιση όσων τμημάτων ΤΕΙ κριθούν κατάλληλα σε κανονικά πανεπιστημιακά τμήματα. 

Αντιθέτως, όσα Τμήματα, ιδίως της περιφέρειας, δεν συγκεντρώνουν προτιμήσεις υποψηφίων, δεν διαθέτουν επαρκείς υποδομές, εκπαιδευτικό προσωπικό και σχέδιο για το μέλλον, θα υποβιβαστούν σε ΙΕΚ.

Εισήγηση με αυτό το περιεχόμενο είχε στα χέρια της η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και είναι πολύ πιθανό η νυν να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή. 

Είναι πολύ πιθανό οι αλλαγές να περιοριστούν μόνο στα τμήματα τα οποία, με βάση το σχέδιο «Αθηνά», λειτουργούν σε μεταβατικό καθεστώς ως το τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2017-2018. 

Πρόκειται για 25 τμήματα ΤΕΙ, στην πλειονότητά τους της περιφέρειας, και 2 τμήματα της ΑΣΠΑΙΤΕ τα οποία δεν δέχονται πλέον νέους εισακτέους και έχει αποφασιστεί να βάλουν «λουκέτο» το 2018 όταν, δηλαδή, οι νυν σπουδαστές τους ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. 

Ενδεικτικά, μεταξύ των μεταβατικών τμημάτων ΤΕΙ είναι τα ακόλουθα: Τουριστικών Επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, Τεχνολογίας Αλιείας – Υδατοκαλλιεργειών στα Μουδανιά, Πληροφορικής και ΜΜΕ στον Πύργο, Μηχανολογίας & Υδάτινων Πόρων στο Μεσολόγγι, Διοίκησης Επιχειρήσεων στην Πάτρα, Οπτικής και Οπτομετρίας στο Αίγιο, Αυτοματισμού στη Χαλκίδα, Λογοθεραπείας στην Καλαμάτα, Διεθνούς Εμπορίου στην Καστοριά και Πολιτικών Δομικών Έργων στο Ηράκλειο.

Επίσης, το νέο σχέδιο συγχωνεύσεων ΤΕΙ μελετάται να εφαρμοστεί σε τμήματα με εισαγωγικές κατευθύνσεις. Στο πλαίσιο του σχεδίου «Αθηνά», πολλά από τα τμήματα που συγχωνεύτηκαν μετατράπηκαν σε εισαγωγικές κατευθύνσεις με αποτέλεσμα να διατηρούν τον ίδιο αριθμό εισακτέων και, κατά συνέπεια, να απαιτούν τις ίδιες δαπάνες για φοιτητική μέριμνα, προσωπικό και υποδομές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των 121 τμημάτων που το 2014 είχαν βάση εισαγωγής κάτω από 10.000 μόρια και αρκετές κενές θέσεις βρίσκονται τμήματα που συγχωνεύτηκαν στο πλαίσιο της «Αθηνάς».

Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι αυτό που συνέβη σε τμήμα του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Η κατεύθυνση Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς στο Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος, που έχει έδρα στη Ζάκυνθο, είχε 69 θέσεις και μόνο έναν επιτυχόντα.

Στο ίδιο τμήμα (Τεχνολογίας Περιβάλλοντος) υπάρχει και η κατεύθυνση Τεχνολογιών Φυσικού Περιβάλλοντος. Δύο κατευθύνσεις που έως πέρυσι ήταν αυτοτελή τμήματα και πλέον συγχωνεύτηκαν σε ένα τμήμα. Υπολογίζεται ότι 24 τμήματα θα πάρουν το δρόμο της συγχώνευσης ή κατάργησης.

Τα τμήματα της περιφέρειας

Τα περισσότερα τμήματα ΤΕΙ με εισαγωγικές κατευθύνσεις έχουν ως αντικείμενο σπουδών τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, ενώ διασκορπίζονται σε διάφορες πόλεις ανά την Ελλάδα: Γρεβενά, Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο, Λάρισα, Λευκάδα, Μεσολόγγι, Πάτρα, Καλαμάτα, Άμφισσα, Πύργο, Αθήνα, Πειραιάς και Θεσσαλονίκη.

Από το υπουργείο Παιδείας εξετάζεται το σενάριο να καταργηθούν οι εισαγωγικές κατευθύνσεις, με το δεδομένο άλλωστε ότι τελικώς οδηγούν τους φοιτητές στο ίδιο πτυχίο, διότι με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο αριθμός των εισακτέων και κατά συνέπεια οι δαπάνες που απαιτούνται για τη λειτουργία των τμημάτων.