Νέες αντικειμενικές αξίες το 2016 – Τι αλλάζει με τους φόρους

ΦΩΤΟ: REUTERS/ΑΡΧΕΙΟΥ

Ακόμη και εντός του 2016 θα αλλάξουν οι εξωπραγματικές αντικειμενικές των ακινήτων, οι οποίες παραμένουν «παγωμένες» εδώ και μια οκταετία επιβαρύνοντας με υπερβολικούς φόρους πάνω από 6 εκατ. ιδιοκτήτες.

Η απόφαση για αλλαγές στο σύστημα «κλείδωσε» μετά την εντολή του υπουργού Οικονομικών Ευκ. Τσακαλώτου για τη σύσταση επιτροπής για την αναθεώρηση των τιμών στην Περιφέρεια Αττικής, η οποία θα πρέπει να παραδώσει το πόρισμά της με τις νέες τιμές μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου.

Ανοίγει έτσι ο δρόμος για αναπροσαρμογή των αξιών σε όλη την Ελλάδα και για αποκατάσταση των αδικιών, καθώς οι εμπορικές τιμές στις περισσότερες περιοχές υπολείπονται ακόμη και πάνω από 60% σε σχέση με τις τιμές που η εφορία υπολογίζει τους φόρους. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις όπου η «ψαλίδα» έχει φτάσει το 80%. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Μονοκατοικία στη Μύκονο 216 τ.μ. με αντικειμενική αξία 3,3 εκατ. ευρώ έχει τιμή πώλησης μόλις 670 χιλ. ευρώ, διαφορά 80%.
• Οικόπεδο 723 μέτρα στο Νέο Ψυχικό, αγοραίας αξίας 1,3 εκατ. ευρώ κοστολογείται από την εφορία 2,7 εκατ. ευρώ, διαφορά 51%.
• Διαμέρισμα στους Αμπελόκηπους 104 τ.μ. με τιμή αγοράς τα 75 χιλ. ευρώ έχει αντικειμενική 130 χιλ., διαφορά 42%.
• Διαμέρισμα στα Πατήσια 65 τ.μ. με τιμή αγοράς 24 χιλ. ευρώ έχει αντικειμενική αξία 53 χιλ. ευρώ, διαφορά 55%.

Σε περίπτωση που επιταχυνθούν οι διαδικασίες, ο νέος ΕΝΦΙΑ που έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση, θα υπολογιστεί με βάση της αναπροσαρμοζόμενες αντικειμενικές. Υπενθυμίζεται ότι οι αλλαγές έπρεπε να έχουν γίνει από τον Ιούνιο με απόφαση του ΣτΕ, που έκρινε παράλογο τον υπολογισμό των φόρων και δημοτικών τελών σε αξίες ακινήτων που δεν υφίστανται.

Οι αλλαγές θα επιφέρουν από του χρόνου ανατροπές σε οκτώ φόρους που βαρύνουν τα ακίνητα, αλλά και στα τέλη που εισπράττουν οι δήμοι μέσω της ΔΕΗ. Σε πολλές περιοχές θα υπάρξουν μειώσεις και σε άλλες αυξήσεις στις επιβαρύνσεις.

Από τις αναπροσαρμογές στις αντικειμενικές τιμές θα προκύψουν μειώσεις κατά μέσο όρο 30% στις περισσότερες περιοχές της χώρας, αλλά και αυξήσεις 20% κυρίως σε «μεσαίες» περιοχές του Λεκανοπεδίου όπου τα τελευταία χρόνια έγιναν έργα υποδομής καθώς και σε αστικά κέντρα της επαρχίας, τουριστικές και παραθαλάσσιες περιοχές. Σύμφωνα με παλαιότερη εισήγηση, η μέση μείωση στην Αττική θα πρέπει να είναι στο 13% και στο 15% σε επίπεδο χώρας.

Παράλληλα το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού των τιμών των ακινήτων θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα και θα καταργηθούν οι ελάχιστες τιμές εκκίνησης που ισχύουν σήμερα για οικόπεδα και αγροτεμάχια εκτός σχεδίου πόλης.

Σε γενικές γραμμές, η προσαρμογή των αντικειμενικών τιμών στις εμπορικές αναμένεται να επιφέρει:

1 Μείωση 30% κατά μέσο όρο που σε ορισμένες περιοχές θα ξεπερνούν και το 50%. Συγκριτικά η μεγαλύτερη μείωση αναμένεται να είναι σε ακριβές περιοχές όπως η Αγία Παρασκευή, Χαλάνδρι, Ψυχικό, Φιλοθέη, Μαρούσι, Γλυφάδα κ.ά.

2 Αύξηση των τιμών 20%-30%. Πρόκειται κυρίως για περιοχές του Λεκανοπεδίου όπως το Αιγάλεω, Περιστέρι, Πετρούπολη, Αγιους Αναργύρους κ.ά., μεγάλα αστικά κέντρα της επαρχίας, νησιά και παραθαλάσσιους οικισμούς με μεγάλη τουριστική κίνηση. Για παράδειγμα στο Ιλιον η αντικειμενική αξία είναι 650 ευρώ και η εμπορική πάνω από 800-1.000 ευρώ, επομένως πρέπει να υπάρξει αύξηση.

Οι αυξομειώσεις στις αντικειμενικές τιμές θα επιφέρουν αυτόματα ανάλογες προσαρμογές:

1 Στο φόρο για τις μεταβιβάσεις ακινήτων που υπολογίζεται με συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής τιμής για την αγορά πρώτης κατοικίας, οικοπέδων η αγροτεμαχίων και γενικά τις κατοικίες με άδεια οικοδομής πριν το 2006. Αυτό σημαίνει ότι στις περιοχές που θα μειωθούν οι τιμές, θα μειωθεί αυτόματα και ο φόρος μεταβίβασης και το αντίθετο θα συμβεί εκεί όπου θα υπάρξει αύξηση των τιμών.

2 Στις κληρονομιές, γονικές παροχές και δωρεές όπου ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστές 1%-20% επί της αντικειμενικής τιμής και ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας και την αξία του ακινήτου.

3 Στα τεκμήρια διαβίωσης που ισχύουν για τις κατοικίες και που υπολογίζονται ανάλογα με την τιμή ζώνης και το εμβαδόν του ακινήτου. Ανάλογα με τη μεταβολή των αντικειμενικών τιμών θα αναπροσαρμοστούν και τα τεκμήρια διαβίωσης.

4 Στο ελάχιστο ποσό ενοικίου που θα πρέπει να δηλώσει στην εφορία ο εκμισθωτής και που υπολογίζεται με συντελεστή 3,5% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου επί τα τετραγωνικά της κατοικίας.

5 Στον ΦΠΑ για αγορά νεόδμητων ακινήτων -πλην της πρώτης κατοικίας- με άδεια κατασκευής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά, που υπολογίζεται με συντελεστή 23% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

6 Στο ΤΑΠ που εισπράττουν οι δήμοι με συντελεστή 0,35 τοις χιλιοις με βάση την αντικειμενική αξία και την έκταση του ακινήτου.

7 Στον ΕΝΦΙΑ, καθώς οι νέες αντικειμενικές τιμές θα αποτελέσουν το «κλειδί» για τη διαμόρφωση των βασικών χαρακτηριστικών του νέου φόρου ακινήτων, όπως το ύψος του αφορολογήτου ορίου και οι νέοι συντελεστές της κλίμακας. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ξεκινήσει να καταστρώνουν σενάρια για τον νέο φόρο και ένα από αυτά προβλέπει την καθιέρωση ατομικού αφορολόγητου ορίου για την πρώτη κατοικία στα επίπεδα των 50.000 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι για ένα ζευγάρι το αφορολόγητο όριο θα διαμορφωθεί στις 100.000 ευρώ. Σε μιά τέτοια περίπτωση το 41,7% των ιδιοκτητών ακινήτων, δηλαδή περισσότεροι απο 2,7 εκατομμύρια ιδιοκτήτες δεν θα πληρώσουν φόρο.

8 Στον φόρο 15% που επιβάλλεται στην υπεραξία των ακινήτων, η οποία που προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής τιμής κτήσης και της πώλησης.

Πηγή: Ημερησία