Μην τον είδατε τον Έλληνα καταθέτη;

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Με το κιάλι προσπαθούν τα τραπεζικά στελέχη της χώρας να δουν τον Έλληνα καταθέτη να επιστρέφει στις τράπεζες. Όσες υποσχέσεις κι αν δίνουν, όσα νέα μέτρα κι αν ανακοινώνουν, οι Έλληνες καταθέτες δεν συγκινούνται. Κι έχουν γυρίσει επιδεικτικά τη πλάτη τους στις τράπεζες τις οποίες πια δεν πιστεύουν. Αντίθετα οι ελληνικές τράπεζες και τα τραπεζικά στελέχη τους διατηρούν τη χειρότερη και χαμηλότερη θέση στην εκτίμηση των Ελλήνων πολιτών.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τις παρανομίες του παρελθόντος κατά τη σύναψη δανειακών συμβάσεων; Τις παράνομες χρεώσεις; Τη μη τήρηση κοινοτικών οδηγιών; Τις παράνομες δανειοδοτήσεις εκλεκτών επιχειρηματιών με θαλασσοδάνεια, αλλά και κομμάτων, χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις;  Το ανελέητο κυνηγητό, τις απειλές και τους εκβιασμούς εις βάρος των αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών; Τα capital controls; Τα distress funds; Τις απανωτές ανακεφαλαιοποιήσεις με τα λεφτά των Ελλήνων πολιτών; Τη προστασία των τραπεζών και των στελεχών τους από ποινικές ευθύνες για τα θαλασσσοδάνεια; Το ότι οι δανειστές της χώρας «απολύουν» τις διοικήσεις των τραπεζών και τοποθετούν με το «έτσι θέλω» δικά τους στελέχη; Όταν οι ίδιοι οι δανειστές δεν εμπιστεύονται τους Έλληνες τραπεζίτες, πώς είναι δυνατόν να τους εμπιστευθεί ο ελληνικός λαός που τους έχει νιώσει στο πετσί του;

Γι αυτό και οι τραπεζίτες βλέπουν έντρομοι, όχι μόνο να μην έρχονται νέοι καταθέτες, όχι μόνο να μην επιστρέφουν οι παλιοί, αλλά να μειώνονται ραγδαία και οι ήδη υπάρχουσες καταθέσεις.

Αυτό δείχνουν τα νούμερα καθώς, μετά την συγκυριακή αύξηση των καταθέσεων τον Αύγουστο, ο Σεπτέμβριος όχι μόνο δεν έφερε νέες καταθέσεις στις τράπεζες, αλλά μείωσε και τις υπάρχουσες. Τα παραδοσιακά αυξημένα έξοδα Σεπτεμβρίου στα οποία προστέθηκαν ο φόρος εισοδήματος και η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ, μείωσαν τις καταθέσεις κατά 420 εκατ. ευρώ, στα 123,47 δισ. ευρώ από 123,89 δισ. ευρώ στα τέλη Αυγούστου, περικόπτοντας τις προσδοκίες για εισροές στο δίμηνο που απομένει μέχρι την εκπνοή του 2016.

Οι τραπεζίτες αντιλαμβάνονται έντρομοι ότι στο διάστημα αυτό, ζήτημα θα είναι να μπουν στο σύστημα 500 εκατ. ευρώ και θαύμα να μπει 1 δισ. ευρώ στα τραπεζικά ταμεία. Όχι μόνο λόγω των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων, αλλά και λόγω της αβεβαιότητας στην οικονομία που δεν φαίνεται να αλλάζει με τίποτα. Αυτό που δεν λαμβάνουν υπόψη όμως, αν και είναι ο κυριότερος λόγος, είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης των Ελλήνων καταθετών προς τις τράπεζες και τους τραπεζίτες. Βέβαια προτιμούν τη δικαιολογία ότι, η ενίσχυση της αξιοπιστίας και η αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης για την πορεία της ελληνικής Οικονομίας παραμένει ο καταλύτης για την επιστροφή των καταθέσεων και κρίνεται τόσο από την έγκαιρη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, όσο και από τη σταθερότητα του πολιτικού περιβάλλοντος. Συνδυαστικά – λένε – οι δύο ανωτέρω παράγοντες μπορούν να επιφέρουν αλυσιδωτά την ένταξη των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, τη μείωση του κόστους δανεισμού Δημοσίου και τραπεζών, την περαιτέρω χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών, την αύξηση των επενδύσεων και την επιστροφή των καταθέσεων.

Μπορούν να λένε ότι θέλουν. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το κλίμα εμπιστοσύνης παραμένει ψυχρό. Και θα συνεχίσει να είναι ψυχρό όσο κυβέρνηση και τράπεζες κυνηγούν ανελέητα τους φορολογούμενους για να τους αρπάξουν και το τελευταίο ευρώ. Συνδυαστικά δε με τη συρρίκνωση των εισοδημάτων και την υπερφορολόγηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, δυναμιτίζονται ακόμη περισσότερο οι ψαλιδισμένες προσδοκίες των τραπεζών για επιστροφή 3 – 4 δισ. ευρώ φέτος. Πέρσι οι τράπεζες θεωρούσαν δυνατή την επιστροφή καταθέσεων 10 δισ. ευρώ το 2016, ο στόχος αναθεωρήθηκε κάτω του μισού φέτος και πλέον φαίνεται ότι το πιθανότερο είναι η επιστροφή καταθέσεων να μην ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ.

Στη πράξη όμως, το πραγματικό χρήμα που μένει στα ταμεία των τραπεζών θα είναι ακόμη μικρότερο. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι εισροές που παρέμειναν στα ταμεία των τραπεζών από την τελευταία χαλάρωση των capital controls τον Ιούλιο, με την οποία άρθηκαν οι περιορισμοί στη διακίνηση του νέου χρήματος, δεν ξεπέρασαν τα 100 εκατ. ευρώ στο δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου. Και αυτό όταν ο Αύγουστος εμφάνισε αύξηση καταθέσεων κατά 1,316 δισ. ευρώ, στα 123,9 δισ. ευρώ από 122,58 δισ. ευρώ τον Ιούλιο. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι καταθέσεις που έχουν παραμείνει πραγματικά στις τράπεζες από τον Δεκέμβριο του 2015 μέχρι σήμερα δεν ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ. Το γεγονός αυτό, τη στιγμή που οι τραπεζίτες εκτιμούν πως καταθέσεις 20 δισ. ευρώ εξακολουθούν να παραμένουν κάτω από το στρώμα, είναι ενδεικτικό της έλλειψης εμπιστοσύνης για το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Σημειώνεται ότι από τον Σεπτέμβριο 2009 μέχρι τον Ιούνιο 2012 και από τον Σεπτέμβριο 2014 μέχρι τον Ιούλιο 2015, δηλαδή τις δύο περιόδους όπου σημειώθηκε η υψηλότερη συνολική εκροή καταθέσεων (- 87,24 δισ. ευρώ στην πρώτη και – 43,92 δισ. ευρώ στη δεύτερη) το οικονομικό κλίμα και η αβεβαιότητα βρέθηκαν σε ιστορικά χαμηλά και πολύ υψηλά επίπεδα αντίστοιχα. Το ακριβώς αντίθετο συνέβη στις περιόδους Ιουνίου 2012 – Σεπτεμβρίου 2014 και Ιουλίου 2015 – Αυγούστου 2016. Στη μεν πρώτη καταγράφηκε αύξηση των καταθέσεων κατά +14,16 δισ. ευρώ στη δε δεύτερη κατά + 3,06 δισ. ευρώ. Στις δύο αυτές περιόδους, ειδικότερα στην πρώτη, σημειώθηκε σχετική βελτίωση του οικονομικού κλίματος και μείωση της αβεβαιότητας.

Αλλά και να σταματήσει να υπάρχει η αβεβαιότητα, οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά τις σημαίνει «ελληνικό τραπεζικό σύστημα». Ένα σύστημα που με το ένα χέρι δίνει, αλλά με το άλλο είναι έτοιμο να περάσει τη θηλιά στο λαιμό των δανειοληπτών και να τη σφίξει ανελέητα για να του πάρει το σπίτι, την επιχείρηση, και ότι άλλο του έχει απομείνει.