«Κόκκινα στεγαστικά δάνεια»: Οι λύσεις πρέπει να περιλαμβάνουν εκκαθάριση
Σειρά λύσεων για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια φαίνεται ότι ετοιμάζει η κυβέρνηση. Λύσεις που σκοπό έχουν να ελαφρύνουν τους δανειολήπτες και να σώσουν την κύρια κατοικία. Όχι όμως επειδή δεν τη θέλουν.
Απλά και μόνο επειδή τα μικρά διαμερίσματα που προσπαθούν να σώσουν οι δανειολήπτες δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση πηγή κέρδους για τις τράπεζες και τις εταιρείες – κοράκια, τα λεγόμενα distress funds.
Όμως, ότι κι αν προβλέπουν οι λύσεις αυτές, δεν πρέπει να γίνουν αποδεκτές αν δεν προηγηθεί η πλήρης εκκαθάριση των δανείων που συνάφθηκαν με άκυρους όρους και κατά παράβαση των κοινοτικών οδηγιών. Αυτό θα πρέπει να ισχύει για όλες τις δανειακές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί από το 2001 έως και σήμερα.
Αυτό που ακούγεται λοιπόν είναι ότι οι τράπεζες δεν ενδιαφέρονται να πάρουν τα σπίτια των οικογενειών. Το ίδιο και τα ξένα funds. Κι αυτό γιατί δεν μπορούν να τα εκμεταλλευτούν, ώστε να αποκομίσουν κάποιο γρήγορο κέρδος, καθώς τα μικρά διαμερίσματα δεν έχουν τόσο μεγάλη αξία. Αντίθετα, ενδιαφέρον έχουν για τράπεζες και ξένα funds πολυτελή ακίνητα σε ακριβές ή τουριστικές περιοχές, τα οποία θα μπορούσαν να αγοραστούν σε χαμηλή τιμή από τους «κόκκινους» ιδιοκτήτες και στη συνέχεια να πουληθούν με κέρδος.
Όσον αφορά στη συντριπτική πλειοψηφία των υποθηκευμένων κατοικιών η κυβέρνηση, πέραν του νέου νόμου Κατσέλη, φέρεται να αναζητά ένα νέο τρόπο διαχείρισης που δεν έχει καμιά σχέση με πλειστηριασμούς ή ξεπούλημα. Και στην περίπτωση αυτή «μπούσουλας» της ρύθμισης είναι ο Κώδικας Δεοντολογίας της ΤτΕ που προτείνει μια σειρά από λύσεις. Όπως:
1. Μειωμένες δόσεις και περίοδος χάριτος, αναβολή πληρωμής της δόσης για συγκεκριμένο διάστημα, μειωμένο επιτόκιο για το υπόλοιπο του δανείου. Αυτά είναι βραχυπρόθεσμα μέτρα.
2. Υπάρχουν και τα μακροπρόθεσμα που προβλέπουν π.χ. την αλλαγή του επιτοκίου από κυμαινόμενο σε σταθερό, την δια βίου μείωση του επιτοκίου ή του περιθωρίου κέρδους, μερική διαγραφή κ.λπ.
3. Η λύση της οριστικής διευθέτησης που προτείνει ο Κώδικας περιλαμβάνει π.χ. τη μεταβίβαση ή πώληση του υποθηκευμένου ακινήτου, την πληρωμή ενοικίου αντί δόσης, την ανταλλαγή με στεγαστικό δάνειο μικρότερης αξίας ή με ακίνητο μικρότερο, την πώληση και χρηματοδοτική μίσθωση. Στην περίπτωση της πώλησης του ακινήτου, θα συμφωνείται η βέλτιστη τιμή από τα τρία μέρη (τράπεζα, δανειολήπτης, εταιρεία διαχείρισης) και πιθανότατα ένα «κούρεμα» του δανείου ώστε ο ιδιώτης να απαλλαγεί οριστικά από το βάρος του δανεισμού.
Όλα εξαρτώνται βεβαίως από το προφίλ του δανειολήπτη, αν είναι π.χ. φερέγγυος, η εικόνα των πληρωμών μέχρι να καταστεί «κόκκινος», η πρόθεσή του να συνεργαστεί κ.λπ.
Παραμένει βέβαια μία σημαντική παράμετρος. Το ότι οι ίδιες οι τράπεζες είναι αυτές που θα κρίνουν το ποιος δανειολήπτης είναι φερέγγυος ή όχι, καθώς οι τράπεζες θα αποφασίζουν σε ποιον θα δώσουν το πιστοποιητικό συνεργάσιμου δανειολήπτη.