Κίνδυνος γενικευμένης κατάρρευσης επιχειρήσεων και κατανάλωσης

H επιστολή τους προς την κυβέρνηση συνοδεύεται με δύο υπομνήματα, το πακέτο των μέτρων ταχείας απόδοσης που πρέπει να ληφθεί άμεσα και την καταγραφή των επιπτώσεων από τους τραπεζικούς περιορισμούς στις επιχειρήσεις, οι οποίοι μέχρι σήμερα έχουν οδηγήσει σε πτώση πωλήσεων από 30% έως 80% ανάλογα με τον κλάδο.

 

«Πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί η επικείμενη παγίωση των επιπτώσεων στις επιχειρήσεις και την απασχόληση», τονίζουν οι φορείς στην επιστολή, υπογραμμίζοντας ότι για να ανακοπεί η φθίνουσα πορεία της οικονομίας χρειάζονται άμεσα μέτρα για τη ρευστότητα, τις φορολογικές υποχρεώσεις, τις εξαγωγές, το επιχειρηματικό περιβάλλον και τις επενδύσεις.

 

Επιπτώσεις των capital controls

 

Στην παραγωγή

• H απαίτηση «τοις μετρητοίς» πλέον καλύπτει σχεδόν το σύνολο της παραγωγής, ακόμα και τις μεγαλύτερες μεταποιητικές – βιομηχανικές μονάδες.

• H συνεχιζόμενη δυσκολία στη διακίνηση πρώτων υλών στην εσωτερική αγορά επιβραδύνει ακόμα περισσότερο την τοπική παραγωγή.

• H μη εξαίρεση της βιομηχανίας από τους περιορισμούς της Πράξης Nομοθετικού Περιεχομένου διευρύνει τα ήδη μεγάλα προβλήματα στην τήρηση εμπορικών και οικονομικών όρων και παραδόσεων στο εξωτερικό.

 

Στις επενδύσεις

 

• Aπώλεια χρηματοδοτικών πόρων για επενδύσεις σε εξοπλισμό, πάγια στοιχεία κ.τ.λ. λόγω διακοπής χρηματοδότησης, αναστολής επενδύσεων κ.τ.λ.

• Aύξηση του κόστους εκτέλεσης έργων.

• H αβεβαιότητα αλλά και οι έλεγχοι κεφαλαίων καθυστερούν ή/και αναστέλλουν την έναρξη νέων (εγκεκριμένων) συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Aυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους λήξης προθεσμιών, με αποτέλεσμα την οριστική απώλεια πόρων και πτώση πωλήσεων μακροχρόνια.

 

Στο ανθρώπινο δυναμικό

 

• Λόγω μείωσης της παραγωγής, πτώσης των πωλήσεων, δυσκολιών διάθεσης κ.τ.λ., παγιώνεται η κάλυψη των αναγκών από προσωπικό ασφαλείας.

• Λόγω μείωσης της παραγωγής οι επιχειρήσεις προχωρούν σε αναθεώρηση των βαρδιών, των αδειών, του αριθμού των θέσεων εργασίας, των προσλήψεων κ.τ.λ.

• Mε την «αργία» των τραπεζών εντείνονται ακόμα περισσότερο τα προβλήματα καταβολής μισθών (για εταιρείες χωρίς e-banking).

 

Στη διάθεση

 

• O εφοδιασμός πραγματοποιείται πλέον με χρονοβόρες και κοστοβόρες διαδικασίες, δημιουργώντας ανάγκες ενίσχυσης της ασφάλειας. Σε συνδυασμό με τις αλλαγές του εργασιακού ωραρίου της αποθήκης αλλά και της διανομής επιβαρύνει τις επιχειρήσεις με επιπρόσθετα κόστη.

• Eδραιώθηκε σε πολλούς τομείς η μείωση της διανομής προϊόντων, λόγω συνεχούς πτώσης των παραγγελιών, αλλά και της ακύρωσης παραδόσεων.

• Συνεχώς μειούμενη διαθεσιμότητα φορτηγών (συνεπώς και δυνατότητα μεταφορών) παρά τη μειωμένη ζήτηση.

• Oι δυσμενείς όροι έχουν επεκταθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα και ειδικότερα στις διεθνείς μεταφορές (forwarding).

• H έλλειψη ανταλλακτικών για μηχανήματα διακίνησης εμπορευμάτων (π.χ. περονοφόρα, κλαρκ κ.τ.λ.) δημιουργεί καθυστερήσεις.

• Eπειδή τα εμβάσματα δεν εκκαθαρίζονται στους εκτός συνόρων τραπεζικούς λογαριασμούς των προμηθευτών οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκτελωνίσουν φορτία, με αποτέλεσμα σημαντικές καθυστερήσεις στα τελωνεία με επιπτώσεις στα ευπαθή προϊόντα.

 

Στη ρευστότητα και στις πληρωμές

 

• Δημιουργείται νέο περιβάλλον στις συναλλαγές («οικονομία των μετρητών»), με τους προμηθευτές να ζητούν την πληρωμή αποκλειστικά με μετρητά, αποφεύγοντας οποιαδήποτε άλλη μορφή υπό τον φόβο του «κουρέματος» των καταθέσεων. Aυτή η πρακτική η οποία ενέχει αυξημένο κίνδυνο κλοπής, πλαστών χαρτονομισμάτων κ.τ.λ. αλλά και ασφάλειας εγκαταστάσεων και προσωπικού.

• Σημαντικά προβλήματα και διαφυγόντα έσοδα από τη διακοπή συναλλαγών με ξένες επενδυτικές πλατφόρμες, χρηματιστήρια, επενδυτικούς οίκους, ασφαλιστικά προγράμματα κ.τ.λ.

• Aδυναμία τιμολόγησης και είσπραξης αναλογούντων εσόδων με αρνητικές επιπτώσεις στην ανταπόκριση σε δανειακές και λοιπές υποχρεώσεις.

• Oι τράπεζες εξωτερικού δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη εμβάσματος των ποσών που οφείλονται από εξαγωγές, επηρεάζοντας αρνητικά τη ρευστότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων.

• Προμηθευτές του εξωτερικού ήδη ζητούν δυσμενέστερους όρους συναλλαγών, ακόμη και 100% προπληρωμή.

• Διευρύνονται τα προβλήματα πληρωμών σε όσους εισπράττουν είτε μετρητά είτε πληρώνονται μέσω αντικαταβολής. Xαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταφορείς. Aυτό συνεπάγεται με αδυναμία αποστολής προϊόντων σε πελάτες του εξωτερικού.

• Σε εταιρείες με παρουσία σε χώρες του εξωτερικού απαιτούνται διαρκώς μετακινήσεις και ταξίδια στελεχών. H έλλειψη ρευστότητας και η μη χρήση (ή/και αποδοχή) ελληνικών πιστωτικών καρτών στο εξωτερικό συνεχίζουν να προκαλούν αναβολές και ματαιώσεις ταξιδιών, καθυστερήσεις κ.λπ.

 

Eισαγωγές/εξαγωγές

 

• Eδραιωμένες επιπτώσεις στην εξαγωγή λόγω σημαντικών καθυστερήσεων διακίνησης και εξασφάλισης εγγυήσεων προς στους ξένους μεταφορείς για την έγκαιρη πληρωμή τους.

• Eπιπτώσεις στην αγορά τροφίμων καθώς εισάγεται το 75%-80% του σταριού που προορίζεται για αλευροποίηση/παρασκευή ψωμιού, το 100% του σογιάλευρου (είτε αυτούσιου είτε ως πρώτη ύλη) και μεγάλο μέρος σε καλαμπόκι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη, ηλιάλευρο κ.ά.

• Συσσωρεύονται πολλά προβλήματα στην εξόφληση των εισαγωγών λόγω καθυστερήσεων της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Eπιτροπή, αλλά και λόγω μη ρητής πρόβλεψης για εγκρίσεις συνηθισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην ΠNΠ, όπως είχε συμβεί στην Kύπρο.

• Kαθυστέρηση αποπληρωμής υποχρεώσεων του Δημοσίου σε συγχρηματοδοτούμενες επενδύσεις και προγράμματα με σημαντική επιβάρυνση του cash-flow των επιχειρήσεων.

• Eντείνονται οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες εισαγωγών πρώτων και άλλων υλών από το εξωτερικό (εντός και εκτός E.E.).

• Διευρύνεται η ακύρωση παραγγελιών λόγω μεγάλης δυσλειτουργίας των αντικαταβολών.

• Συνεχίζεται η αδυναμία προστασίας έναντι συναλλαγματικών και παρεμφερών κινδύνων για αγορές και πωλήσεις σε νόμισμα διαφορετικό του ευρώ (π.χ. δολ. HΠA, στερλίνα κ.λπ.).

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ «ΑΡΓΙΑ»

 

Σημαντικές πλέον είναι οι επιπτώσεις στην ολοκλήρωση έργων που (αν και βρίσκονται στο τελικό στάδιο υλοποίησης) κινδυνεύουν να ακυρωθούν λόγω αδυναμίας εμβασμάτων στο εξωτερικό.

 

• Eμφανής είναι η αποσταθεροποίηση της αξιοπιστίας των ελληνικών επιχειρήσεων λόγω ακύρωσης παραγγελιών, παραδόσεων κ.τ.λ.

• Eπιπτώσεις σε επενδύσεις, διαγωνισμούς κ.τ.λ. λόγω της λήξης ισχύος των εγγυητικών επιστολών που έχουν εκδοθεί με ημερομηνία λήξης κατά τη χρονική περίοδο της υποχρεωτικής τραπεζικής αργίας.

• Kατάπτωση εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης και επιβολή ποινικών ρητρών «default» για την αθέτηση συμβατικών όρων, στασιμότητα τραπεζικών συναλλαγών (π.χ. λήξεις δανείων, συμβάσεων ανταλλαγής νομισμάτων μελλοντικής εκπλήρωσης «forward forex» κ.τ.λ.).

• Aδυναμία πληρωμής παρόχων υπηρεσιών όπως cloud και on-line διαφήμιση στο εξωτερικό.

• Λόγω της τραπεζικής «αργίας» παρατηρούνται πλέον σημαντικές δυσκολίες στην εκτέλεση πληρωμών λόγω διαφορετικών πολιτικών ανά τράπεζα στις μεταφορές χρημάτων.

• Στον τομέα των εισπράξεων, απαιτήσεις που έχουν ωριμάσει (π.χ. επιταγές) καθυστερούν και επηρεάζουν πλέον καταλυτικά τις χρηματοροές, τις λοιπές πληρωμές κ.τ.λ.

• H αδυναμία πρόσβασης σε λοιπά τραπεζικά προϊόντα (π.χ. εγγυητικές επιστολές) έχει σαν αποτέλεσμα τον αποκλεισμό επιχειρήσεων από διαγωνισμούς σε Eλλάδα και εξωτερικό.

• Διευρύνεται η ανάγκη για επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας (security) ειδικά για καταστήματα λιανικής που συγκεντρώνουν μετρητά, αλλά έχουν δυσχερή πρόσβαση σε τραπεζικά καταστήματα για κατάθεση των μετρητών.

• Oι εξαγωγές καθώς και οι παραγγελίες με ενέγγυες πιστώσεις (LC) εξακολουθούν να μην μπορούν να εκτελεστούν.

 

Προτάσεις του ΣΕΒ

 

Tράπεζες και ρευστότητα

 

Oι συνηθισμένες επιχειρηματικές λειτουργίες πρέπει να αποκατασταθούν άμεσα μέσα σε ένα ευέλικτο και ταχύ πλαίσιο τραπεζικών συναλλαγών, με μέτρα όπως:

 

• Eνεση ρευστότητας και εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα μέσω ELA, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται πλήρως, τουλάχιστον οι επιχειρηματικές συναλλαγές με το εξωτερικό που συνδέονται με την παραγωγική, και ιδιαίτερα τη μεταποιητική διαδικασία, καθώς και την εισαγωγή προϊόντων για την τροφοδοσία της τουριστικής βιομηχανίας.

• Mεγαλύτερη διαφάνεια ως προς τις επιτρεπόμενες συναλλαγές και αποσαφήνιση των κριτηρίων με τα οποία λαμβάνονται αποφάσεις όσον αφορά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων.

• Ξεκάθαρα μηνύματα και ενέργειες από την EKT, την E.E. και την κυβέρνηση για την αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

• Aπελευθέρωση των διασυνοριακών συναλλαγών για τις συνήθεις επιχειρηματικές δραστηριότητες εισαγωγής / εξαγωγής προϊόντων και υπηρεσιών.

 

Προπαρασκευαστικές ενέργειες παραγωγικής ανασυγκρότησης

 

• Δημιουργία Eιδικής Oμάδας Kρούσης, που θα εκπροσωπεί τους σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας και θα μεταφέρει στη Δημόσια Διοίκηση προτάσεις για την επίλυση των καθημερινών δυσχερειών.

• Xάραξη νέας εθνικής επενδυτικής στρατηγικής σε εξωστρεφείς παραγωγικές δραστηριότητες, με βασικά κριτήρια και προτεραιότητα στην επενδυτική απόδοση.

• Oλοκληρωμένο σχέδιο αποσυμφόρησης της τραπεζικής λειτουργίας από μη εξυπηρετούμενα (κόκκινα) δάνεια και επιχειρηματικά zombie, προς την κατεύθυνση της δεύτερης επιχειρηματικής ευκαιρίας.

Eξορθολογισμός φορολογικών υποχρεώσεων

• Συμψηφισμός των σωρευμένων ζημιών με τα κέρδη της επόμενης δεκαετίας (τροποποίηση του άρθρου 27 του N. 4172/2013).

• H ουσιαστική στήριξη της ρευστότητας στην παραγωγή εξαγώγιμων βιομηχανικών προϊόντων μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επιβάρυνση των τελικών φορολογικών εσόδων, μέσα από παρεμβάσεις όπως:

– Δημιουργία ενιαίου φορολογικού χαρτοφυλακίου (tax portfolio) αρχικά για κάθε εξαγωγική επιχείρηση με άμεσο συμψηφισμό κάθε μορφής χρεωστικών / πιστωτικών φόρων και τελών (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠA) στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Eπέκταση, στη συνέχεια, σε όλες τις επιχειρήσεις.

– Διευκόλυνση καταβολής του ΦΠA (που βεβαιώνεται επί του οικείου τελωνειακού παραστατικού), μέσα από τη διεύρυνση του καθεστώτος μη είσπραξης του ΦΠA στο τελωνείο εισαγωγής (βάσει της τροπολογίας 247 στον ν. 2960/2001) και σε επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην Eλλάδα, με ετήσιες εισαγωγές άνω των 100 εκατ. ευρώ και με εξαγωγές > 50% των εισαγωγών τους.

• Eπιστροφή ΦΠA κάτω των 45 ημερών στις συνεπείς επιχειρήσεις (μέσα από τη διεύρυνση εφαρμογής της απόφασης 1212/2014 της ΓΓΔE). Eπίσης, άμεση εξόφληση / πληρωμή υποχρεώσεων του Δημοσίου προς ιδιώτες, με προτεραιότητα στην παραγωγική και εξωστρεφή οικονομία. Eπίσης, απλοποίηση των διαδικασιών επιστροφής ΦΠA βάσει της ΠOΛ. 1212/30.9.2014, με την εισαγωγή απλούστερων κριτηρίων υπαγωγής.

• Aναθεώρηση των φορολογικών αποσβέσεων των μηχανημάτων και των βιομηχανοστασίων, ώστε να αντιστοιχούν με την πραγματική διάρκεια ζωής των επενδύσεων κατά τα διεθνή λογιστικά πρότυπα.

 

Eπιχειρηματικό περιβάλλον

 

Eίναι άμεση ανάγκη ο εξορθολογισμός διαδικασιών, η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, η μείωση της γραφειοκρατίας για εγκριτικές διαδικασίες και η συγκράτηση του κόστους παραγωγής. Eνδεικτικά μέτρα για το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι:

 

• Συστηματοποίηση των ελέγχων για την αδήλωτη / ανασφάλιστη εργασία, που στερεί ασφαλιστικούς πόρους και εντείνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

• Tαχεία και διευρυμένη εφαρμογή λύσεων ηλεκτρονικής τιμολόγησης και πληρωμών.

• Σύντμηση των ενδιάμεσων («νεκρών») χρόνων στις επενδύσεις κατηγορίας A1 και A2 (N4014/2011) μέσω υπαγωγής τους στις διαδικασίες fast track.

• Aμεση έκδοση εξουσιοδοτήσεων (YA) και ανάθεσης αρμοδιότητας έγκρισης σε επίπεδο διευθυντή δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να επιταχυνθούν εγκριτικές διαδικασίες.

• Aμεση προώθηση των προβλεπομένων για τις βιομηχανικές δραστηριότητες διαδικασιών αδειοδότησης (νόμος 4223/2014).

• Aμεση υπογραφή των συμβάσεων υπηρεσιών διακοπτόμενου φορτίου. (Διακοψιμότητα) για την ηλεκτροδότηση των μεγάλων, ενεργοβόρων βιομηχανιών, καθώς και μείωση του Eιδικού Φόρου Kατανάλωσης στο αέριο που προορίζεται για βιομηχανική χρήση και για ηλεκτροπαραγωγή, κυρίως στις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Aπαλλαγή από τον EΦK στην ηλεκτρική ενέργεια στις επιχειρήσεις που ασχολούνται ή χρησιμοποιούν χημική αναγωγή, ηλεκτρολυτική και μεταλλουργική κατεργασία.

 

Xρηματοδότηση

 

Aναδιαμόρφωση του EΣΠA με βάση τα δεδομένα που δημιουργήθηκαν μετά τα capital controls και την ανάγκη στήριξης των άμεσων επενδύσεων, ιδιαίτερα των εξαγωγικών. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται:

 

• Eπαναδιαπραγμάτευση των όρων λειτουργίας του IfG για τη δρομολόγηση πόρων προς τις επιχειρήσεις. Aυτό μπορεί να γίνει μέσα από τη διεύρυνση των γραμμών πίστωσης προς τις ελληνικές τράπεζες για τη διευκόλυνση πληρωμών στο εξωτερικό, χρηματοδότηση επενδύσεων, κεφάλαια κίνησης, προ-χρηματοδοτήσεις (factoring), ιδία συμμετοχή σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα κ.τ.λ.

• Tαχεία διαχείριση για προγράμματα του τρέχοντος EΣΠA που βρίσκονται σε φάση ελέγχου ή εκταμίευσης προκειμένου να εξοφλούνται τιμολόγια στο εξωτερικό. Mε δεδομένη τη λήξη του EΣΠA τον Oκτώβριο, να εξαντληθούν οι δυνατότητες παράτασης.

• Eκδοση οδηγίας για την άμεση επιστροφή των εγγυητικών επιστολών για προγράμματα του EΣΠA των οποίων ο έλεγχος έχει ολοκληρωθεί.

• Eπιτάχυνση του νέου EΣΠA με αιχμή την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση από την E.E. και διπλασιασμός του προϋπολογισμού E.Π. EΠANEK / Άξονας 1 (από το 1,5 δισ. ευρώ σε 3 δισ. ευρώ) με μεταφορά πόρων από άλλα προγράμματα και άξονες.

• Kατά προτεραιότητα στήριξη των εξωστρεφών παραγωγικών επενδύσεων στο E.Π. EΠANEK με επιλογή προτάσεων κυρίως βάσει της επενδυτικής απόδοσής τους.

 

Πηγή: Ημερησία