Ινστιτούτο Ντελόρ: Grexit; Τα 3 σενάρια για την Ελλάδα!

Μια ψύχραιμη ανάλυση για τις συνέπειες ενός ενδεχόμενου Grexit τόσο στην Ελλάδα όσο και την Ευρώπη προσφέρει το γερμανικό Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ και ο ερευνητής Jorg Haas παρουσιάζοντας τα τρία πιθανότερα σενάρια.

«Η συζήτηση γύρω από το Grexit κυριαρχεί για ακόμη μια φορά τις ειδήσεις. Σε αυτές τις συζητήσεις φαίνεται πως πολλοί θεωρούν δεδομένη τη θεωρητική επιλογή μιας ομαλής εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη», γράφει ο αναλυτής του Ινστιτούτου. «Είναι όμως πράγματι έτσι;», αναρωτιέται ο Haas. «Είναι εφικτή μια έξοδος από νομικής, οικονομικής και πολιτικής πλευράς; Τι ακριβώς θα οδηγούσε στο Grexit και πού θα τελείωνε;».

Αναλύοντας τη νομική δυνατότητα εξόδου μιας χώρας από το ευρώ, ο Haas γράφει πως ένα κράτος – μέλος έχει δικαίωμα να αποσυρθεί από την ΕΕ. «Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό θα οδηγούσε αυτομάτως εκτός της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, αλλά εννοείται πως αυτά τα δύο πάνε μαζί. Θεωρείται αδιανόητο ένα μη κράτος – μέλος της ΕΕ να είναι στην Ευρωζώνη, επομένως μια τεχνική πιθανότητα για να φύγει μια χώρα από την ΟΝΕ είναι να εγκαταλείψει την ΕΕ».

Για το αντίθετο, το να αποσυρθεί μια χώρα από την ευρωζώνη παραμένοντας στην ΕΕ, δεν υπάρχουν νομικές διατάξεις, αναφέρει η ανάλυση, για να προσθέσει: «Αν το να φύγει μια χώρα με τη θέλησή της από την ευρωζώνη είναι εξαιρετικά δύσκολο, το να αποσυρθεί χωρίς τη θέλησή της μοιάζει αδύνατο. Μια μεγάλη πλειοψηφία μελετητών συμφωνεί ότι οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την αποβολή τόσο από την ευρωζώνη, όσο και από την ίδια την ΕΕ».

«Αν το νομικό περιβάλλον καθιστά τόσο δύσκολη μια έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, γιατί όλη η συζήτηση περί Grexit;», αναρωτιέται ο αναλυτής, δίνοντας στη συνέχεια ο ίδιος την απάντηση: έχει να κάνει με τον φόβο πολλών ότι η χώρα θα εξαναγκαστεί σε αυτό. Τρία είναι τα πιθανότερα σενάρια που πρέπει να ισχύσουν για να συμβεί αυτό.

1. Η Ελλάδα «πηδάει» (από την ευρωζώνη): Υπό την πίεση να εκπληρώσει τις προεκλογικές υποσχέσεις της, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να χρησιμοποιήσει ένα νέο παράλληλο νόμισμα.

2.Το Eurogroup και η ΕΚΤ αποφασίζουν να πιέσουν την Ελλάδα να βγει περιορίζοντας την πρόσβαση στη ρευστότητα, αναγκάζοντάς την έτσι να εισαγάγει ένα παράλληλο νόμισμα.

3. Grexit από ατύχημα: Η ακροσφαλής διπλωματία και από τις δύο πλευρές οδηγεί σε έναν τραπεζικό πανικό και δεν αφήνει καμία βραχυπρόθεσμη εναλλακτική λύση εκτός από την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος.

Αφού υπογραμμίζει τον «οξύ κίνδυνο» του τρίτου σεναρίου, το Ινστιτούτο υπογραμμίζει πως το ενδεχόμενο ενός de facto Grexit πιθανότατα θα προκαλούσε και στις δύο πλευρές «σοβαρή αναπηρία». 

«Αν και η ελληνική κυβέρνηση έχει απορρίψει κατηγορηματικά την πιθανότητα να φύγει μόνη της από τη ζώνη του ευρώ, υπάρχει το θεωρητικό ενδεχόμενο να γίνει αυτό αν αισθανθεί πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να εκπληρώσει τις προεκλογικές της δεσμεύσεις να τερματίσει τη λιτότητα. Ένα παράλληλο νόμισμα θα είχε ωστόσο διφορούμενες συνέπειες», αναφέρεται στην ανάλυση. «Θα μπορούσε να σταθεί το ενιαίο νόμισμα ενώ ένα παράλληλο νόμισμα θα κυκλοφορούσε σε μια χώρα; Πώς θα γίνονταν οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Ελλάδας- ΕΕ; Το πιο πιθανόν θα ήταν η ΕΕ να ήταν πολύ απρόθυμη να νομιμοποιήσει επίσημα ένα τέτοιο ελληνικό στάτους καθώς αυτό θα άνοιγε το δρόμο για ευκαιριακές εξόδους από το ευρώ κάθε φορά που μια κυβέρνηση αισθανόταν το χρέος να την βαραίνει υπερβολικά», αναφέρει ο ερευνητής. 

«Επομένως, τόσο η Ελλάδα όσο και η ΕΕ φέρουν μεγάλη ευθύνη για την επιλογή των στρατηγικών διαπραγμάτευσής τους», καταλήγει η ανάλυση προσθέτοντας: «Υπάρχουν εντελώς ορθολογικές σκέψεις που οδήγησαν στη σκληρή στάση των δύο πλευρών. Η ΕΕ βρίσκεται σε μια ευαίσθητη κατάσταση, καθώς ορισμένα από τα κράτη – μέλη της φοβούνται ότι εκβιάζονται. Η ελληνική κυβέρνηση, από την άλλη, βρίσκεται υπό πίεση για να εκπληρώσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις. Αλλά αυτά τα ζητήματα θα φαίνονται ασήμαντα, αν δεν υπολογιστούν σωστά οι πραγματικές προθέσεις της άλλης πλευράς και η κατάσταση βρεθεί εκτός ελέγχου».