«Οι Φίλοι του Πέτρου» και τα οφέλη της κετογονικής δίαιτας στα παιδιά με φαρμακοανθεκτική επιληψία

Το μη κερδοσκοπικό σωματείο κοινωνικού χαρακτήρα «Οι Φίλοι του Πέτρου», με σκοπό την παροχή κάθε δυνατής επιστημονικής, κοινωνικής, οικονομικής και ηθικής συμπαράστασης προς τα παιδιά που παρουσιάζουν επιληπτικές κρίσεις ή πάσχουν από νευρολογικές παθήσεις και τις οικογένειές τους, σας καλεί στην πρώτη συνάντηση-γνωριμία, που θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη της Διοίκησης του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου στο Αμφιθέατρο του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου την Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 και ώρα 11:00 π.μ. Σκοπός της εκδήλωσης είναι η γνωριμία κάθε ενδιαφερόμενου με το σύλλογο και τους σκοπούς του και ιδιαίτερα με την προώθηση της κετογονικής θεραπείας, ως εναλλακτικό μέσο βελτίωσης ή και εξάλειψης της φαρμακοανθεκτικής επιληψίας.

Τι είναι η Κετογενική Δίαιτα;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η Κετογόνος Δίαιτα είναι μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά, επαρκής σε πρωτεΐνες και πολύ φτωχή σε υδατάνθρακες, η οποία έχει υπολογιστεί προσεκτικά και ατομικά για κάθε παιδί ξεχωριστά. Οι προσφερόμενες θερμίδες είναι περιορισμένες και εξαρτώνται από την ηλικία και τις δραστηριότητες του παιδιού. Αν υπολογιστούν σωστά, το παιδί δεν πρέπει ούτε να πάρει ούτε να χάσει σημαντικό βάρος, αλλά θα αναπτυχθεί κανονικά για τον σωματικό του τύπο και το βάρος του θα παραμείνει κοντά στο ιδανικό βάρος με βάση το ύψος του. Αν το παιδί είναι υπέρβαρο, οι θερμίδες περιορίζονται μέχρι να φθάσει κοντά στο ιδανικό βάρος. Περιορίζονται επίσης και τα προσλαμβανόμενα υγρά, αν και αυτό γίνεται για λόγους που είναι λιγότερο σαφείς. Με τη δίαιτα καλύπτεται το 90% περίπου των αναγκών του παιδιού σε θερμίδες υπό τη μορφή λιπαρών (κρέμα γάλακτος, βούτυρο, μαγιονέζα), ένα γραμμάριο ανά κιλό βάρους με τη μορφή πρωτεΐνης και ελάχιστη ποσότητα υδατανθράκων. Η Δίαιτα συμπληρώνεται με τη λήψη βιταμινών και ασβεστίου.

Τι επιτυγχάνει η Κετογενική Δίαιτα;

Η Κετογενική Δίαιτα έχει σχεδιαστεί για να προσομοιώνει πολλές από τις μεταβολικές επιπτώσεις της νηστείας. Όταν νηστεύουμε, το σώμα μας χρησιμοποιεί καταρχάς το απόθεμα γλυκόζης και γλυκογόνου και στη συνέχεια αρχίζει να καίει το λίπος που έχει αποθηκεύσει. Όταν δεν διατίθεται επαρκής ποσότητα γλυκόζης, τα λίπη δεν μπορούν να καούν πλήρως και από την ατελή τους καύση παραμένουν ως κατάλοιπα ουσίες που ονομάζονται κετονικά (ή οξονικά) σώματα (ακετοξικές και β-υδρόξυβουτυρικές ενώσεις). Με την Κετογενική Δίαιτα παρέχονται στο σώμα προς καύση εξωγενή λίπη (δηλαδή λίπη εκτός του σώματος) αλλά περιορίζονται οι διαθέσιμοι υδατάνθρακες, έτσι ώστε να αυξάνεται η συγκέντρωση των κετονικών σωμάτων. Φαίνεται πως αυτή η υψηλή συγκέντρωση κετονών προκαλεί την αναστολή των επιληπτικών κρίσεων.

Και τι τρώνε λοιπόν αυτά τα παιδιά;

Στα παιδιά επιτρέπεται να τρώνε μόνον τα προκαθορισμένα, προσεκτικά υπολογισμένα γεύματα. Παρόλο που οι μερίδες είναι μικρές, η παρουσία μεγάλων ποσοτήτων κετονικών σωμάτων στο σώμα μειώνει την όρεξη και τη δίψα και ύστερα από μια μικρή περίοδο προσαρμογής τα παιδιά σπάνια πεινάνε. Και παρόλο που η πιο κοινή αντίδραση στην ιδέα μιας τέτοιας πλούσιας σε λιπαρά δίαιτας τόσο από τους γιατρούς όσο και από τους άλλους είναι ένα αίσθημα «αηδίας», τα καλομαγειρεμένακετογενικά γεύματα μπορεί να είναι εύγευστα και, ταυτόχρονα, ελκυστικά.Το τυπικό πρωινό μπορεί, λόγου χάρη, να περιλαμβάνει μια ομελέτα με μανιτάρια και αρκετές φέτες μπέικον και ζεστή σοκολάτα από κρέμα γάλακτος με 36% λιπαρά. Το γεύμα μπορεί να αποτελείται από βλαστούς σέλινου γεμισμένους με φυστικοβούτυρο ή κρεμώδες τυρί, μαρούλι με μαγιονέζα και μια φέτα ντομάτας, καθώς και αεριούχο ποτό χωρίς ζάχαρη ούτε καφεΐνη. Το δείπνο, τέλος, μπορεί να έχει προσεκτικά ζυγισμένο λουκάνικο με σάλτσα ντομάτας ή μουστάρδα, μαρούλι με μαγιονέζα, μια παγωμένη γρανίτα με σαντιγί και μια φράουλα, καθώς και αεριούχο ποτό χωρίς ζάχαρη.

Πόσο αποτελεσματική είναι η Κετογενική Δίαιτα;

Παρόλο που η αποτελεσματικότητα της Δίαιτας έχει τεκμηριωθεί σε πολλές παλαιότερες μελέτες παραμένει εξίσου αποτελεσματική σήμερα σε παιδιά με δύσκολα ελεγχόμενες επιληπτικές κρίσεις και αυτό παρά την υιοθέτηση πολλών νέων αντισπασμωδικών (αντιεπιληπτικών φαρμάκων). Σε μια νεότερη μελέτη του νοσοκομείου John Hopkins (δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pediatrics το Δεκέμβριο του 1998) αξιολογήθηκε σε ομάδα 150 παιδιών η ανοχή στη δίαιτα και η αποτελεσματικότητά της.
Τα παιδιά αυτά είχαν, κατά μέσο όρο, πάνω από 400 επιληπτικές κρίσεις κάθε μήνα πριν αρχίσουν τη δίαιτα και είχαν δοκιμάσει κατά μέσο όρο πάνω από έξι διαφορετικά αντισπασμωδικά (αντιεπιληπτικά φάρμακα). Τα αποτελέσματα εκτίθενται στον παρακάτω πίνακα:
——————————-Έλεγχος κρίσεων——μετά από 6 μήνες…..μετά από 12 μήνες
Άρχισαν τη δίαιτα: 150
—————————— άνω του 90%————48 (31%) ————— 41 (27%)
——————————άνω του 50-90% ——- 29 (19%) ————— 30 (20%)
—————————— κάτω του 50% ——— 29 (19%)—————– 8 (5%)
Συνεχίζουν τη δίαιτα——————————– 106 (71%) ————–83 (55%)

Πρέπει να σημειωθεί ότι το 71% από τα παιδιά που άρχισαν τη Δίαιτα, τη συνέχισαν για πάνω από ένα εξάμηνο και πάνω από τα μισά τη συνέχισαν για ένα χρόνο. Στις περιπτώσεις που η δίαιτα ήταν αποτελεσματική στην μείωση των κρίσεων, τα παιδιά την ανέχονταν καλά, και ο συχνότερος λόγος διακοπής της ήταν ότι δεν ήταν αρκετά αποτελεσματική για να δικαιολογούνται οι επιβαλλόμενοι περιορισμοί. Η Δίαιτα ήταν εξίσου αποτελεσματική σε διάφορες ηλικίες και σε παιδιά με διάφορους τύπους επιληψίας.5.1 Συχνές ερωτήσεις σχετικά με τη Δίαιτα5.1.1 Ποιος πρέπει να επιχειρήσει τη Δίαιτα;Η Κετογενική Δίαιτα είναι μια εναλλακτική θεραπεία για παιδιά με επιληψία που είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Η επιληψία που είναι δύσκολο να ελεγχθεί ορίζεται ως η επιληψία κατά την οποία σημειώνονται πάνω από δύο κρίσεις εβδομαδιαίως, παρόλη τη σωστή χρήση δύο και πλέον αντισπασμωδικών φαρμάκων. Η Δίαιτα δεν έχει επαρκώς μελετηθεί σε ενήλικες ή σε παιδιά ηλικίας κάτω του ενός έτους. Οι γονείς που νομίζουν ότι η Δίαιτα μπορεί να είναι κατάλληλη για τα παιδιά τους πρέπει να ζητήσουν ιατρική συμβουλή. Δεν πρέπει ποτέ να επιχειρήσετε να κάνετε τη Δίαιτα χωρίς ιατρική παρακολούθηση.

Θα μπορέσει το παιδί μου να σταματήσει να παίρνει αντισπασμωδικά φάρμακα;

Στόχος ίναι όλα τα παιδιά που ακολουθούν τη Δίαιτα να απαλλαγούν τόσο από τις κρίσεις, όσο και από τα φάρμακα. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα δυνατόν. Παρόλο που μερικοί ασθενείς, οι οποίοι υποβάλλονται στη δίαιτα ενδέχεται να σταματήσουν βαθμιαία τα φάρμακα, πολλοί δεν απαλλάσσονται τελείως από τις κρίσεις, ενώ άλλοι χρειάζεται να συνεχίσουν κάποιου είδους φαρμακευτική αγωγή.

Μπορεί το παιδί μου να πάρει κάποια άλλα φάρμακα ενώ ακολουθεί τη Δίαιτα; Τι ισχύει για τα αντιβιοτικά;

Πολλά από τα φάρμακα για παιδιά χορηγούνται υπό τη μορφή σιροπιού που περιέχει ζάχαρη. Συνιστούμε στους γονείς να επαγρυπνούν και να διαβάζουν τις ετικέτες όλων των φαρμάκων και να αποφεύγουν όλα τα παρασκευάσματα που περιέχουν υδατάνθρακες. Στους υδατάνθρακες περιλαμβάνονται όλες οι ουσίες των οποίων οι ονομασίες λήγουν σε –όλη ή –όζη. Η Δίαιτα είναι συχνά πολύ ευαίσθητη, ακόμη και σε μικρές ποσότητες αυτών των υδατανθράκων. Για παράδειγμα, έχουμε διαπιστώσειότι η αντηλιακή λοσιόν με βάση την σορβιτόλη (σημειώστε την κατάληξη –όλη) μπορεί να απορροφηθεί μέσω του δέρματος, μειώνοντας τη συγκέντρωση της κετόνης στο αίμα, με αποτέλεσμα να σημειώνονται κρίσεις.

Τι τρώει το παιδί στα γενέθλια; Στις γιορτές; Τι πρόχειρο φαγητό τρώει στο σχολείο;

Οι γονείς αναπτύσσουν στο έπακρο την εφευρετικότητά τους. Οι τούρτες γενεθλίων μπορούν να είναι από τυρί. Στις γιορτές μια οικογένεια επέτρεψε στο παιδί να πει τα κάλαντα και να μαζέψει ζαχαρωτά, που στη συνέχεια τα εξαγόρασαν και με τα λεφτά το παιδί αγόρασε ένα παιχνίδι. Κάτι τέτοιο μπορεί επίσης να γίνει στα πάρτι και στο σχολείο. Παιδάκια ακόμη και τεσσάρων χρόνων έμαθαν να λένε «Όχι ευχαριστώ, κάνω μια μαγική δίαιτα».

Μήπως τα παιδιά παίρνουν βάρος με τη Δίαιτα;

Όχι, κανονικά το βάρος τους δεν πρέπει να αυξηθεί πολύ. Η ποσότητα των θερμίδων προσαρμόζεται προσεκτικά στις ανάγκες του παιδιού. Αν το βάρος του παιδιού αυξάνει υπερβολικά, τότε μειώνουμε τις θερμίδες. Τα παιδιά δείχνουν να μεγαλώνουν κανονικά και το βάρος τους πρέπει να αυξάνεται μόνο κατ’ αναλογία με την αύξηση του ύψους τους.

Για πόσο καιρό πρέπει τα παιδιά να ακολουθήσουν στη Δίαιτα;

Τα παιδιά των οποίων οι επιληπτικές κρίσεις ελέγχθηκαν απόλυτα με την παρούσα Δίαιτα συχνά την σταμάτησαν, αφού επί δύο χρόνια παρέμειναν χωρίς κρίσεις. Άλλα συνεχίζουν τη δίαιτα για όσο καιρό το θεωρούν αναγκαίο. Αν σταματήσει η Δίαιτα ή αν μειωθεί το ποσοστό των λιπαρών και ξαναρχίσουν οι κρίσεις, τότε η δίαιτα μπορεί να ξαναρχίσει ή ο ασθενής μπορεί να ξαναϋποβληθεί σε φαρμακευτική αγωγή.