Φόβοι για την οικονομία από την τουρκική κρίση

ΦΩΤΟ: REUTERS/OSMAN ORSAL/ΑΡΧΕΙΟΥ

Την τουρκική «σκιά» στην ελληνική οικονομία, σε βασικούς κλάδους, όπως ο τουρισμός, οι εξαγωγές, οι δραστηριότητες εταιρειών στη γειτονική χώρα, επιχειρεί να μετρήσει η Ελλάδα, λίγα 24ωρα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία και οι φόβοι μιας γενικότερης αποσταθεροποίησης, ειδικά μετά το πογκρόμ που έχει εξαπολύσει ο Ταγίπ Ερντογάν και τον βαθύ διχασμό στην τουρκική κοινωνία, ασφαλώς προκαλούν έντονες ανησυχίες και στην Ελλάδα.

Σαν μια πρώτη ανάγνωση των εξελίξεων, θα μπορούσε να πει κανείς ότι θα ωφεληθεί ο τουρισμός εξαιτίας των ακυρώσεων πακέτων στην Τουρκία ή στην αποχώρηση εκατοντάδων σκαφών αναψυχής από λιμάνια της γειτονικής χώρας προς τη Ρόδο ή την Κω. Ωστόσο, η «μεγάλη εικόνα» είναι αυτή που λέει πως όταν παίρνει φωτιά η αυλή του γείτονα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έχουν προβλήματα και τα υπόλοιπα σπίτια. Ειδικά αν το σκηνικό αποσταθεροποίησης στην Τουρκία κρατήσει μήνες ή αν οι σχέσεις της Αγκυρας με την Ευρώπη χειροτερεύσουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Ελλάδα.

Κατ’ αρχάς η τουρκική αγορά είναι για πολλές ελληνικές εταιρείες σημαντική, ενώ Ελληνες επιχειρηματίες έχουν ισχυρή παρουσία στη γειτονική χώρα και φοβούνται τις επιπτώσεις από την κρίση που περνά. Η Τουρκία είναι, σύμφωνα με στοιχεία του 2015, η τρίτη χώρα-προορισμός για τις ελληνικές εξαγωγές, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών υποθέσεων της πρεσβείας της Ελλάδας στην Άγκυρα, κατέχει τη 13η θέση ανάμεσα στις χώρες-προμηθευτές της χώρας μας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών, το 2015 οι ελληνικές εξαγωγές προς την Τουρκία ανήλθαν στο 1,7 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μεγάλη πτώση, ενώ το 2014 ήταν 3,2 δισ., κι αυτό οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών καυσίμων.

Οι εισαγωγές από τη γειτονική χώρα ανήλθαν σε μόλις 1,3 δισ. ευρώ πέρυσι, όταν το 2014 είχαν φτάσει τα 12 δισ.

Ο όγκος διμερούς εμπορίου πέρυσι ανήλθε σε 3,05 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 31,6% σε σχέση με το 2014 και το εμπορικό πλεόνασμα υπέρ της Ελλάδος ανήλθε σε 364 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 82,3 % σε σχέση με το 2014. Το ισοζύγιο χωρίς καύσιμα είναι ελλειμματικό για τη χώρα μας και ανήλθε το 2015 σε 249,4 εκατ. ευρώ.

Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι από την Τουρκία υπάρχει μεγάλο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα με έναν αριθμό 700 έως 900 χιλιάδων Τούρκων να επισκέπτονται τη χώρα μας. Επίσης, πολλές ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στα τουρκικά παράλια. Τα κυριότερα προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στην Τουρκία την τελευταία πενταετία είναι ορυκτά καύσιμα, βαμβάκι, πλαστικά, σίδηρος/χάλυβας, χαλκός, αλουμίνιο, δημητριακά, λιπάσματα, ενώ την τελευταία τριετία αύξηση εξαγωγών είχαν προϊόντα, όπως καλλυντικά, μηχανολογικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός και μεταλλεύματα. Το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών προς την Τουρκία αποτέλεσαν τα πετρελαιοειδή. Στη δεύτερη θέση βρέθηκαν τα πλαστικά και στην τρίτη το βαμβάκι.

Άνοδο 10,5% σημείωσαν οι εξαγωγές σε αλουμίνιο και τεχνουργήματα αυτού (71,5 εκατ., μερίδιο 2,4% επί των συνολικών εξαγωγών), υπερτριπλάσιες ήταν οι εξαγωγές σε λέβητες, μηχανήματα και μηχανολογικός εξοπλισμός (68,6 εκατ.ευρώ, μερίδιο 2,3%), ενώ άνοδο 7,5% σημείωσαν οι εξαγωγές χαλκού και τεχνουργήματα αυτού (43 εκατ.ευρώ και μερίδιο 1,4%), οι εξαγωγές λιπασμάτων αυξήθηκαν κατά 29% στα 36,3 εκατ.ευρώ.

Οι επιχειρήσεις
Πολλές ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία βλέπουν με αγωνία όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή και ανησυχούν για την επίδραση που μπορεί να έχει στη δραστηριότητά τους. Οι συνολικές ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία φτάνουν σε αξία τα 7 δισ. δολάρια, ενώ οι βασικοί τομείς δραστηριοποίησης των ελληνικών εταιρειών είναι τα χρηματοοικονομικά, τα τρόφιμα και η βιομηχανία. Μπορεί η Εθνική Τράπεζα να ολοκλήρωσε πρόσφατα την πώληση της Finansbank και να απαλλάχθηκε από το άγχος, ωστόσο, πολλοί άλλοι επιχειρηματίες παρακολουθούν παγωμένοι τις εξελίξεις.

Πάντως, η τουρκική κυβέρνηση, θέλοντας να προλάβει κύμα φυγής επενδυτών αλλά και για να προσελκύσει νέους, ανακοίνωσε πακέτο μέτρων όπως φορολογικές απαλλαγές, μείωση χαρτοσήμου για επενδύσεις με έδρα την Τουρκία, κίνητρα ανά περιοχή, 20ετή φοραπαλλαγή για στρατηγικής σημασίας επενδύσεις, δημιουργία επενδυτικών ζωνών κ.λπ.

Στην Τουρκία ισχυρή παρουσία έχει η ΔΕΗ μέσω της θυγατρικής PPC Elektrik, η οποία δραστηριοποιείται στην εμπορία ρεύματος μέσω ηλεκτρικών δικτύων στη Θράκη.

Ο όμιλος Τιτάν εδώ και οκτώ χρόνια έχει αποκτήσει έναντι 90 εκατ. ευρώ το 50% της Adocim Cimento Beton που λειτουργεί μονάδα παραγωγής τσιμέντου την περιοχή Tokat, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα.

Ο όμιλος Intracom ήταν από τις ελληνικές πρώτες εταιρείες που επιχείρησαν άνοιγμα στην Τουρκία, συμμετέχοντας με 20% στην εταιρεία πληροφορικής Gantek. Η Intralot σήμερα διαθέτει επίσης σημαντική δραστηριότητα στη χώρα μέσω της θυγατρικής Inteltek, η οποία έχει αναλάβει τη διαχείριση και της προμήθεια τεχνολογικού εξοπλισμού για το Iddaa, το τουρκικό «Πάμε Στοίχημα». Ακόμη η Πλαστικά Κρήτης συνεργάζεται με την SENKROMA SA που παράγει masterbatches στην Τουρκία και η Eurodrip.

Ο όμιλος Fourlis έχει επεκταθεί αναπτύσσοντας το δίκτυο καταστημάτων της αλυσίδας Intersport. Ο όμιλος Fourlis στο τέλος του περασμένου Μαρτίου αριθμούσε στην Τουρκία 22 καταστήματα Intesport και δύο ακόμη της αλυσίδας The Athlete’s Foot. Εμπορική και παραγωγική δραστηριότητα στη χώρα έχουν η Kleemann με θυγατρική στην Κωνσταντινούπολη, η Αλουμύλ, η Sarantis, η Πλαστικά Κρήτης, ενώ ισχυρή παρουσία έχει η ελληνική καπνοβιομηχανία και κυρίως η Καρέλιας.