Facebook: Έρχεται ο «Έλεγχος απορρήτου»

Μια σειρά από αλλαγές, που δίνουν τη δυνατότητα στα μέλη του να καταλαβαίνουν και να ορίζουν πιο εύκολα σε ποιους είναι «ορατοί», ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες το Facebook. Για τις αλλαγές είχαν προλειάνει το έδαφος οι δηλώσεις που έκανε ο Mark Zuckerberg υποστηρίζοντας πως αποτελεί προτεραιότητα του κοινωνικού δικτύου να προσφέρει στο 1,3 δισ. των χρηστών του τον καλύτερο δυνατό έλεγχο της ιδιωτικότητάς τους.

Βέβαια, τέτοιες δηλώσεις είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με τη στρατηγική που είχε το Facebook σχεδόν από τη δημιουργία του, ενθαρρύνοντας τα μέλη του να «εκθέτουν» τη ζωή τους σε κοινή «θέα». Οπως επίσης και με όσα διακήρυσσε ο ιδρυτής του μέχρι και πριν από λίγα χρόνια – για παράδειγμα αναφέροντας, σε συνέντευξή του το 2010 πως με τη διάδοση του Ιντερνετ οι άνθρωποι έχουν πρακτικά απαρνηθεί το ιδιωτικό τους απόρρητο, καθώς μοιράζονται online και δημόσια ολοένα περισσότερα σημαντικά και ασήμαντα πράγματα που τους αφορούν. Ωστόσο, φαίνεται πως πλέον ο Zuckerberg έχει κάνει στροφή 180 μοιρών και, αντί, για παράδειγμα, «του τέλους της εποχής της ιδιωτικότητας», θέλει το Facebook να προστατεύει ακόμη καλύτερα τα προσωπικά δεδομένα.

Ενδεικτικό αυτής της στροφής είναι ο τρόπος με τον οποίο το Facebook περιγράφει το καινούργιο εργαλείο «Ελεγχος απορρήτου», τη σημαντικότερη ίσως από τις αλλαγές. «Το νέο εργαλείο αναπτύχθηκε για να βοηθήσει τους χρήστες να είναι βέβαιοι πως μοιράζονται πληροφορίες αποκλειστικά με το κοινό που θέλουν», αναφέρεται στο επίσημο σάιτ του Facebook, με την επισήμανση πως το καινούργιο χαρακτηριστικό σε λίγες εβδομάδες θα γίνει διαθέσιμο σε όλο το κοινωνικό δίκτυο. Από τότε, αξιοποιώντας το, όλοι οι κάτοχοι λογαριασμού στην πλατφόρμα θα κάνουν «τσεκ-απ» στο προφίλ τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα, επανεξετάζοντας ουσιαστικά το σύνολο των ρυθμίσεων απορρήτου.

Ετσι, με τη βοήθεια του εργαλείου θα μπορούν να ελέγξουν ποιοι άλλοι χρήστες έχουν πρόσβαση και σε ποια από τα δεδομένα τους (ακόμη και στη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τους ή στον τηλεφωνικό τους αριθμό), κάνοντας αμέσως οποιαδήποτε τροποποίηση. Επίσης, θα μπορούν να δουν σε ποιες πληροφορίες δίνουν πρόσβαση στις εφαρμογές που χρησιμοποιούν. Ο «Ελεγχος απορρήτου» θα έχει μάλιστα και μασκότ – ένα γαλάζιο δεινόσαυρο σε μορφή καρτούν, ο οποίος θα εξηγεί στον χρήστη τη διαδικασία βήμα προς βήμα.

«Ορατές» δημοσιεύσεις

Το ίδιο καρτούν συνοδεύει μία ακόμη νέα λειτουργία, η οποία προορίζεται πάλι για τα υπάρχοντα μέλη και έκανε την εμφάνισή της στην πλατφόρμα. Αυτή τη φορά, στόχος είναι να ειδοποιεί τους χρήστες που για αρκετό καιρό έχουν αφήσει τις δημοσιεύσεις τους «ορατές» δημόσια, ώστε να τους υπενθυμίζει πως μπορούν να αλλάξουν την αντίστοιχη επιλογή και έτσι να περιορίσουν τον αριθμό όσων μπορούν να «δουν» τις αναρτήσεις τους.

Μια αλλαγή για καλύτερη προστασία της ιδιωτικότητας περιμένει όμως και αυτούς που θα εγγραφούν από εδώ και στο εξής στο Facebook, αφού πλέον η προεπιλεγμένη ρύθμιση για τις δημοσιεύσεις των καινούργιων χρηστών είναι αυτές να κοινοποιούνται στους «φίλους» τους και όχι δημόσια, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Οπως αναφέρει το κοινωνικό δίκτυο, ο λόγος είναι πως «καταλαβαίνουμε ότι είναι πολύ χειρότερο να μοιραστεί κανείς κατά λάθος με όλους κάτι που ήθελε να κοινοποιήσει μόνο στους φίλους του, απ’ ό,τι το αντίστροφο». Παράλληλα, το Facebook θα ενημερώνει τα νέα μέλη για την προεπιλεγμένη ρύθμιση πριν κάνουν την πρώτη ανάρτηση, υπενθυμίζοντάς τους πως μπορούν να την αλλάξουν οποιαδήποτε στιγμή.

Καθώς ένας μεγάλος αριθμός χρηστών έχει πια πρόσβαση στο κοινωνικό δίκτυο μέσα από φορητές συσκευές, από τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο του κοινού των αναρτήσεων δεν θα μπορούσαν να μείνουν έξω οι application του Facebook για smartphone και tablet. Σε αυτή την περίπτωση, η αλλαγή αφορά τη σχεδίαση της εφαρμογής, όπου η επιλογή για το κοινό μιας ανάρτησης (π.χ. «φίλοι» ή δημόσια) έχει μεταφερθεί ακριβώς πάνω από το «παράθυρο» του κειμένου, ώστε να είναι ακόμη πιο εύκολο να θυμηθεί κανείς να κάνει την αντίστοιχη ρύθμιση. Τέλος, το Facebook δίνει πια τη δυνατότητα για απόκρυψη των προγενέστερων φωτογραφιών εξωφύλλου, για τις οποίες μέχρι σήμερα η μόνη επιλογή ήταν η δημόσια προβολή.

Αιτιάσεις για την αλλαγή πλεύσης

Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως πίσω από την απόφαση του Facebook για καλύτερο έλεγχο της ιδιωτικότητας βρίσκεται η πίεση που δέχεται από τις Αρχές Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων σε πολλές χώρες του κόσμου. Από την άλλη πλευρά, οι New York Times υποστηρίζουν πως, περισσότερο από μια κίνηση ελιγμού, η αλλαγή πλεύσης οφείλεται στο γεγονός ότι οι υπεύθυνοι του δικτύου φοβούνται πως αν δεν βελτιωθεί η διαχείριση των προσωπικών δεδομένων στην πλατφόρμα, τότε απλώς οι χρήστες θα της γυρίσουν την πλάτη. Αν και ο στόχος παραμένει να ενημερώνουν τα μέλη του όσο το δυνατόν συχνότερα τα προφίλ τους, προσθέτει η εφημερίδα, πλέον το Facebook πιστεύει πως αυτό θα συμβεί μόνον αν είναι σίγουροι πως οι πληροφορίες τους θα φτάσουν στο κοινό που εμπιστεύονται.

Εξάλλου, το κοινωνικό δίκτυο δεν έχει σταματήσει να αναπτύσσει νέες λειτουργίες που αφορούν ευαίσθητες πληροφορίες – πρόσφατο παράδειγμα το κουμπί «Ask», το οποίο θα επιτρέπει σε έναν χρήστη να ρωτάει τους «φίλους» του αν είναι παντρεμένοι, «ελεύθεροι» ή σε σχέση. Ωστόσο, η απάντηση στο διαδικτυακό… φλερτ μπορεί να γίνει με ένα ιδιωτικό μήνυμα, κάτι που σημαίνει πως θα γίνει γνωστή μόνο στον παραλήπτη του μηνύματος και, βέβαια, στο κοινωνικό δίκτυο.

Η πεποίθηση πως η ιδιωτικότητα αποτελεί σήμερα «εισιτήριο» για μεγαλύτερη δημοτικότητα ήταν το επιχείρημα που χρησιμοποίησε στις αρχές Μαΐου ο Mark Zuckerberg στο συνέδριο F8 για να πείσει τους προγραμματιστές να ενσωματώσουν στις εφαρμογές τους τη δυνατότητα ανώνυμης εγγραφής νέων χρηστών μέσω του Facebook. Με αυτόν τον τρόπο, υποστήριξε, μια εφαρμογή θα μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη χρηστών που δεν θα τη δοκίμαζαν ποτέ, αν έπρεπε να της παραχωρήσουν εξαρχής τα προσωπικά τους δεδομένα.