Εργασία και πραγματικότητα

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Είναι να απορεί κανείς με το  τι καθορίζουν οι συλλογικές συμβάσεις. Οι συντάκτες τους προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ισότιμο εργασιακό περιβάλλον, αλλά ξεχνούν κάτι που είναι το βασικότερο όλων. Ότι δεν υπάρχει εργασία. Ή τουλάχιστον, υπάρχει πολύ μικρή προσφορά εργασίας, αν όχι ελάχιστη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί κατά καιρούς στη δημοσιότητα, μόνο γύρω στα 3 εκατ. Έλληνες έχουν κανονική εργασία αυτή τη στιγμή. Και οι περισσότεροι από αυτούς είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Έχουν δηλαδή – προς το παρόν τουλάχιστον – σίγουρη εργασία, αν και σε πολλές περιπτώσεις, έχουν υποστεί δραματικές μειώσεις μισθών.

Είναι δυνατόν να μην εργάζεται κανένας άλλος Έλληνας από τα 11 εκατ. κατοίκους αυτής της χώρας; Όχι φυσικά. Πολλοί, μα πάρα πολλοί, εργάζονται με τις «συλλογικές συμβάσεις» που επικρατούν στη πραγματική αγορά. Εκεί που οι – μεγαλοσυνδικαλιστές κυρίως – που θέτουν όρους υπέρ των εργαζομένων, έχουν πολλά χρόνια να βρεθούν. Και μιλάμε φυσικά για την «αδήλωτη» και «μαύρη» εργασία.

Γιατί μεταξύ των όρων των συμβάσεων προβλέπονται σειρά ρυθμίσεων που όμως δεν έχουν καμία σχέση με τη πραγματικότητα. Όπως οι τριετίες, τα επιδόματα γάμου, τέκνων και πολλά άλλα. Τα οποία βέβαια, ως έναν βαθμό, καλό και λογικό είναι να υπάρχουν.

Το κακό όμως είναι ότι όλα αυτά βαραίνουν τον εργοδότη. Τον επιχειρηματία που έχει να αντιμετωπίσει τη μείωση της αγοραστικής δύναμης του Έλληνα φορολογούμενου, τα capital controls που δεν τον αφήνουν να χρησιμοποιήσει τα χρήματά του για να αγοράσει εμπορεύματα, αλλά και τις τράπεζες που τον κυνηγούν για να του αρπάξουν την επιχείρηση ή το ακίνητο που υποθήκευσε για να αναπτύξει την επιχείρησή του. Αλλά έπεσε πάνω στην ύφεση και πλέον δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το δάνειό του.

Πολύ λογικό είναι λοιπόν να δίνονται επιδόματα και προσαυξήσεις. Αλλά από κάποιον άλλο κουμπαρά. Από κάποιο προνοιακό οργανισμό ή υπηρεσία του κράτους.

Αυτό βέβαια στη περίπτωση που και το κράτος είχε λεφτά. Αλλά στην Ελλάδα των μνημονίων και της επτάχρονης χρεωκοπίας, αυτό φαντάζει εντελώς ουτοπικό. Και είναι.

Όπως ακριβώς, εντελώς ουτοπικό είναι να ζητείται από κάποιον εργοδότη που πάσχει οικονομικά και προσπαθεί να αποφύγει το κλείσιμο, να πληρώσει επιδόματα. Και είναι ουτοπικό γιατί ο εργοδότης απλά δεν έχει για να πληρώσει. Οπότε, καταλήγουμε στη μοναδική «συλλογική σύμβαση» που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην αγορά. Κι αυτή δεν είναι άλλη από τη «μαύρη» και «αδήλωτη» εργασία. Γιατί ο κόσμος προσπαθεί να επιβιώσει και να ανταπεξέλθει στις καθημερινές ανάγκες αλλά και στην εξυπηρέτηση των δανείων του. Γιατί δεν είναι ένας και δύο στην Ελλάδα οι δανειολήπτες που προσπαθούν να σώσουν τα σπίτια, τις επιχειρήσεις και τις περιουσίες τους από τις αδηφάγες τράπεζες και τους γύπες των distress funds. Είναι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι. Γιατί όλοι οι Έλληνες έχουν κι από ένα δάνειο ή μια πιστωτική κάρτα που προσπαθούν με χίλιες δυσκολίες να πληρώνουν. Και το κάνουν, όσοι μπορούν, με τα «μαύρα» χρήματα που καταφέρνουν να παίρνουν από όσους μπορούν ακόμα να τα πληρώσουν. Χαμηλές αμοιβές για τετράωρη εργασία που στη πραγματικότητα είναι πολύωρη, αμοιβές για εργασία που δεν φαίνεται και πολλές ακόμη περιπτώσεις.

Οι άνθρωποι κάνουν μεροκάματα πλέον. Γιατί απλά δουλειές δεν υπάρχουν. Και δεν υπάρχουν γιατί δεν υπάρχει η μικρομεσαία επιχείρηση που ήταν πάντα ο πυλώνας στήριξης της οικονομίας της χώρας. Μόνο μεγάλοι εργοδότες μπορούν να δίνουν επιδόματα πλέον, αλλά κι αυτοί δεν το κάνουν, απλά γιατί μπορούν. Γιατί η εργασία μεταβλήθηκε σε μία ζούγκλα στην οποία επιβιώνει μόνο ο ισχυρότερος.

Άλλωστε οι ισχυροί αυτής της χώρας πάντα επιβίωναν. Με οποιαδήποτε κυβέρνηση και οποιοδήποτε οικονομικό καθεστώς. Οι υπόλοιποι προσπαθούμε απλά να επιβιώσουμε. Να αγοράσουμε φαγητό, να πληρώσουμε ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ, να πάρουμε κάποιο φτηνόρουχο στα παιδιά μας. Με την ελπίδα πάντα, να έρθουν λίγο καλύτερες μέρες. Να μπορεί ο εργοδότης που δίνει «μαύρα» να δώσει κάτι παραπάνω. Να ζήσει η επιχείρησή του για να μπορεί να συνεχίσει να δίνει «μαύρα». Κι όσον αφορά την πολυπόθητη ανάπτυξη, αυτή θα μείνει για πολλά χρόνια μια λέξη χωρίς νόημα που θα την πιπιλίζουν οι πολιτικοί μας στη Βουλή, όταν προσπαθούν να μας πείσουν ότι προσπαθούν να βγάλουν τη χώρα από την ύφεση, όταν στη πραγματικότητα τη βουλιάζουν όλο και πιο βαθιά.

Και τώρα που έρχεται και το νομοσχέδιο για τα εργασιακά, η ανάπτυξη θα πάρει τη μορφή μισθών πείνας, χωρίς επιδόματα, ασφαλιστικές εισφορές και ό,τι άλλο, γιατί απλά αυτό θέλουν οι δανειστές και οι μεγάλες εταιρείες που τους εξουσιάζουν.

Και οι εργατοπατέρες – αρχισυνδικαλισταράδες, που τόσα χρόνια κοιτούσαν μόνο τη πάρτη τους, θα αναγκαστούν κι αυτοί να δουλέψουν πραγματικά. Κι αν ποτέ πάρουν επιδόματα και τριετίες, τότε ας έρθουν να μας το πουν.