Επιχείλιος έρπης: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Ο επιχείλιος έρπης είναι από τις πιο συχνές ιογενείς λοιμώξεις του δέρματος.

Συνήθως οφείλεται στο ερπητοιό HSV τύπου 1 (ποσοστό 80-90%) αλλά και ο τύπου 2 που συνήθως προκαλεί τον έρπη στα γεννητικά όργανα μπορεί σε ένα 10-20% να ευθύνεται και για τον επιχείλιο, κυρίως λόγω των αντίστοιχων πρακτικών κατά τη σεξουαλική πράξη.

Πώς μεταδίδεται

Η μετάδοση του ιού γίνεται με άμεση επαφή τραυματισμένου δέρματος ή ευάλωτου βλεννογόνου (όπως ο στοματικός, ο επιπεφυκότας στα μάτια και ο ημιβλεννογόνος των γεννητικών οργάνων) με βλάβες που περιέχουν τον ιό. Αυτές είναι συνήθως φυσαλίδες που εμφανίζονται στη μολυσμένη περιοχή και διαρκούν μερικές ημέρες. Αν κάποιος έχει έρπη μπορεί να κολλήσει με το φιλί, το σάλιο, τα σταγονίδια σε ποτήρι ή άλλο αντικείμενο τους γύρω του μέχρι 5 ημέρες μετά από όταν έβγαλε τις φυσαλίδες. Ο ιός εγκαθίσταται στο δέρμα του νέου ασθενούς, προκαλεί εξάνθημα τοπικά και κατόπιν μπαίνει στα αισθητικά νεύρα της περιοχής και πολλαπλασιάζεται μέσα στα κύτταρά τους. Αν κάποιος κολλήσει τον ιό, γίνεται χρόνιος φορέας, ανεξάρτητα αν βγάζει έρπη ή όχι.

Πότε βγαίνει ο επιχείλιος έρπης;

Μπορεί πολλοί άνθρωποι να έχουν τον ιό στο σώμα τους, λίγοι όμως εμφανίζουν τις δερματικές εκδηλώσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί το αμυντικό σύστημα του οργανισμού κρατάει τον ιό σε καταστολή και δεν τον αφήνει να πολλαπλασιαστεί. Σε επιβαρυντικές καταστάσεις όπως ο πυρετός, το σωματικό και ψυχικό στρες, η έκθεση στον ήλιο ή το κρύο, η έμμηνος ρύση ή λήψη ανοσοκατασταλτικών όπως η κορτιζόνη ή σε νοσήματα που ρίχνουν την άμυνα του οργανισμού όπως το AIDS και οι λευχαιμίες, ο ιός βρίσκει ευκαιρία, πολλαπλασιάζεται και εμφανίζονται οι βλάβες στο δέρμα και τους βλεννογόνους.

Εικόνα των βλαβών

Ο έρπης στα χείλια συνήθως προκαλεί αρχικά ένα αίσθημα πόνου, καύσου ή κνησμού και μετά από λίγες ώρες εμφανίζονται μικρές κοκκινωπές κηλίδες που γρήγορα μετατρέπονται σε φυσαλίδες με διαφανές υγρό. Αυτές σπάνε εύκολα και αφήνουν μικρά έλκη ενώ το υγρό στεγνώνει δημιουργώντας κιτρινωπές κρούστες. Τελικά οι τελευταίες ξεραίνονται τελείως και πέφτουν ενώ το δέρμα που μένει από κάτω είναι για ένα διάστημα εξέρυθρο και ίσως πιο ευαίσθητο. Συνήθως συμβαίνουν 1-2 υποτροπές το χρόνο, υπάρχουν όμως άνθρωποι που το βγάζουν κάθε μήνα ή και συχνότερα. Σπανιότατα, ιδιαίτερα σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί στο σώμα και να κάνει μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα, οπότε χρειάζεται νοσοκομειακή περίθαλψη και ενδοφλέβια αγωγή.

Θεραπεία

Το πιο απλό πράγμα που μπορεί να κάνει όποιος έχει βγάλει έρπη στα χείλια είναι να βάζει τοπικά βαμβάκι με λευκό οινόπνευμα 3-4 φορές την ημέρα για να αποξηράνει τις βλάβες. Οι διάφορες αντιερπητικές αλοιφές που κυκλοφορούν δεν φαίνεται να προσφέρουν σημαντικό όφελος ενώ τα αντιερπητικά από του στόματος φάρμακα όπως η ασυκλοβίρη, η φαμσυκλοβίρη και η βαλασυκλοβίρη έχουν νόημα να δοθούν σε εκτεταμένες υποτροπές ή στην πρωτολοίμωξη. Η αποτελεσματικότητα τους αυξάνεται όσο πιο νωρίς χορηγηθούν. Σε άτομα που έχουν πάνω από 6-8 υποτροπές το χρόνο μπορούμε να σκεφτούμε το ενδεχόμενο χορήγησης αντιερπητικής αγωγής για αρκετούς μήνες για να καταστείλουμε την εμφάνιση τους.