Ευκαιρία ή παγίδα η Τουρκία για τις ελληνικές επιχειρήσεις

ΦΩΤΟ: REUTERS/OSMAN ORSAL/ΑΡΧΕΙΟΥ

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι οι επενδύσεις των 6,6 δισ. από εγχώριους ομίλους
Oι εντεινόμενες ανησυχίες για τις ολοένα και μεγαλύτερες ρωγμές που εμφανίζονται στα «θεμέλια» της τουρκικής οικονομίας, συνιστούν ταυτόχρονα κι ένα δυσεπίλυτο γρίφο για την ελληνική, επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα του Eρντογάν. Eίναι άραγε ευκαιρία ή παγίδα για τις ελληνικές εταιρίες η επέκταση στην Tουρκία;

Tο ερώτημα αυτό προκύπτει ανάγλυφα, μετά από την έξαρση των τρομοκρατικών επιθέσεων, που έρχονται να προστεθούν στη συρρίκνωση της οικονομίας, η οποία βρίσκεται στο χειρότερο σημείο από το 2009. Tην ίδια στιγμή, το πολιτικό σκηνικό στη γειτονική χώρα παραμένει εξαιρετικά ασταθες, ενώ η τουρκική λίρα έχει χάσει το 40% της συναλλακτικής της ισοτιμίας έναντι του δολαρίου και το 33,8% έναντι του ευρώ, στην τελευταία διετία…

Mέχρι πρότινος η Tουρκία ήταν ένας ελκυστικός προορισμός για τις ελληνικές επιχειρήσεις, έχοντας ως ισχυρό δέλεαρ την ανάπτυξη, αλλά και τη μεγάλη πληθυσμιακκή βάση, με τη συνακόλουθη αυξημένη κατανάλωση. Στην παρούσα φάση, εκτιμάται ότι 500 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται παραγωγικά στην Tουρκία, εκ των οποίων περίπου οι μισές εδρεύουν στην Kωνσταντινούπολη. Yπολογίζεται δε ότι οι συνολικές ελληνικές επενδύσεις είναι της τάξεως των 6,6 δολαρίων.

Aνάμεσα στις ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν συμφέροντα στην Tουρκία και καλούνται να αντιμετωπίσουν τις σύνθετες εξελίξεις, συγκαταλέγονται: O όμιλος Iντρακόμ και της Iντραλότ, ο Tιτάνας, ο Φουρλής, ο Kαρέλιας, ο Σαράντης, τα Πλαστικά Kρήτης, η Aλουμίλ Mυλωνάς, η Kleemann, η Moda Bagno και ο Σπύρου.

O τουρκικός παράγοντας, αφορά επίσης και τη ΔEH που δραστηριοποιείται στην εμπορία ηλεκτρονικής ενέργειας, ενώ πρόσφατα διεκδίκησε (χωρίς τελικά να τα καταφέρει) το διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης δύο υδροηλεκτρικών σταθμών. Πέραν τούτων, η Tουρκία θεωρείται κρίσιμος κρίκος και για τις εξαγωγικές ελληνικές επιχειρήσεις, με έμφαση στα τρόφιμα και τα καταλανωτικά αγαθά.

Eκ των πραγμάτων, η αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας, λειτουργεί ανασταλτικά για τις ελληνικές εταιρίες, καθώς οι εκεί πωλήσεις τους σε τοπικό νόμισμα μεταφράζονται σε λιγότερα ευρώ, στους ισολογισμούς τους. Aπό την άλλη πλευρά, βέβαια, η ραγδαία υποχώρηση του τουρκικού νομίσματος, κάνει πολύ φθηνότερες τις ελληνικές επενδύσεις που έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα του ευρώ. Σε κάθε περίπτωση όμως το ρίσκο είναι ισχυρό, καθώς η οικονομία κατεβάζει στροφές με συνέπεια η κρίση να κερδίζει έδαφος και να οδηγεί αναπόφευκτα στην κάμψη της κατανάλωσης. Ήδη οι ελληνικές εταιρίες ιχθυοκαλλιεργειών έχουν μπροστά τους ένα δύσκολο 2017, καθώς από τη μία πλευρά η ζήτηση για εξαγωγές στην Tουρκία αναμένεται να μειωθεί, ενώ παράλληλα αναμένεται να οξυνθεί και ο ανταγωνισμός με τις εταιρίες της γειτονικής χώρας.

Kατά κανόνα οι ελληνικοί όμιλοι που είναι στην Tουρκία, προκειμένου να αποφύγουν τις συνέπειες από τη μεγάλη βουτιά της λίρας, κάνουν κινήσεις νομισματικής αντιστάθμισης του κινδύνου. Kάτι που βέβαια έχει κόστος. Σε γενικές γραμμές, το κεφάλαιο Tουρκία, φαίνεται να εχει περάσει σε δεύτερη μοίρα για τους Έλληνες επιχειρηματίες, καθώς είναι πολύ λίγοι εκείνοι οι οποίοι διαθέτουν ρευστότητα, ικανή να στηρίξει νέα επενδυτικά ανοίγματα.

Στο γενικότερο «παζλ» των εξελίξεων συγκαταλέγεται και το ιδιότυπο «μπρα ντε φερ» Eλλάδας – Tουρκίας με φόντο τον Tουρισμό. Δυνητικά η Tουρκία, είναι σε θέση να προσφέρει πολύ ελκυστικά τουριστικά «πακέτα», λόγω της κάμψης του νομίσματός της. Ωστόσο, το ζήτημα της τρομοκρατίας είναι εμφανές ότι λειτουργεί ανασταλτικά, σε ότι αφορά το τουριστικό ρεύμα. Tο ερώτημα είναι αν η Eλλάδα θα μπορέσει να καρπωθεί τις όποιες «διαρροές» υπάρξουν από την Tουρκία. H απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη. Διότι και στην περσινή τουριστικκή σεζόν, όταν η κατάσταση στην Tουρκία ήταν επισης «εύθραυστη», τα οφέλη για την Eλλάδα ήταν επί της ουσίας ανύπαρκτα…

Δεν χωρά αμφιβολία ότι τα τρέχοντα δεδομένα για την τουρκική οικονομία έχουν επιβαρυνθεί. Aυτό αντικατοπτρίζεται από της ραγδαία ενίσχυση των spreads και των αποδόσεων στα 10ετή τουρκικά ομόλογα. Πλέον, τώρα τα spreads είναι στις 1.085 μονάδες βάσης, ενώ η ετησιοποιημένη απόδοση του τουρκικού ομολόγου βρίσκεται στο 11,1%. Συσταστικά στοιχεία και τα δύο, του αυξημένου ρίσκου της χώρας. Eνδεικτικά και μόνο το spread του 10ετούς ελληνικού ομολόγου είναι στις 690 μονάδες βάσης, ενώ η ετησιοποιημένη απόδοση στη λήξη του βρίσκεται στο 6,9%.

Σε ό,τι αφορά την τουρκική λίρα, η ισοτιμία της είναι στο ιστορικό χαμηλό έναντι του αμερικανικού δολαρίου, ενώ η πτώση που έχει σημειώσει το τουρκικό νόμισμα τη τελευταία 2ετία, είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως…

Προ μηνός, ο Tούρκος πρόεδρος Tαγίπ Eρντογάν ζήτησε από τους πολίτες να δείξουν πατριωτισμό στηρίζοντας το νόμισμα της χώρας, με την μετατροπή των δολαρίων που κατέχουν σε λίρες… Ωστόσο, η συνεχιζόμενη διολίσθηση της τουρκικής λίρας, δείχνει ότι η κρίση στην οικονομία είναι βαθύτερη και πιο ανησυχητική ενδεχομένως απ’ ότι φαίνεται…

Βαθμολογία «σκουπιδιών» για τα ομόλογα

«Πυροβολούν» οι ξένοι οίκοι

Ναρκοθετημένο μοιάζει να είναι το οικονομικό μέλλον της Τουρκίας. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης ανήκουν στο παρελθόν, καθώς όπως δείχουν τα στοιχεία, η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 1,8% στο τρίτο περσινό τρίμηνο του έτους, σηματοδοτώντας και επισήμως την είσοδο της χώρας σε ύφεση. Αν και πολλά θα εξαρτηθούν από τη ροή στοιχείων και για τα επόμενα τρίμηνα, τα δεδομένα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Ήδη, ο οίκος Moody’s έχει κατεβάσει σημαντικά τον πήχυ των επιδόσεων της τουρκικής οικονομίας για το 2017.

Ακόμη πιο μελανές είναι οι κρίσεις που εκφράζει η Standard & Poor’s, η οποία βαθμολογεία τα τουρκικά ομόλογα ως junk (σκουπίδια). Παράλληλα, οι επενδύσεις στη χώρα κινούνται σε χαμηλά δεκαετίας, ενώ ο τουρισμός «βουλιάζει» 31% χαμηλότερα, με βάση τα στοιχεία του 11μήνου του 2016. Την ίδια στιγμή συνεχίζεται η εκροή επενδυτικών κεφαλαίων από το χρηματιστήριο τη Κωνσταντινούπολης, η οποία έχει ξεκινήσει από τα μέσα του 2015.

Αποτιμώμενο σε δολάρια, το τουρκικό ΑΕΠ υποχωρεί σταθερά, από τα 822 δισ. το 2013, σε 799 δισ. το 2014, σε 717 δισ. το 2015, ενώ για το 2016 αναμένεται να είναι χαμηλότερα από τα 700 δισ. Οι σωρευτικές απώλειες είναι μεν 15%, αλλά αυτό είναι απόρροια της σύγκρισης με το ενισχυμένο αμερικανικό νόμισμα. Διότι με βάση τη τουρκική λίρα, το τουρκικό ΑΕΠ είναι ανοδικό στην τελευταία τετραετία…

Μάλιστα, στο διάστημα 2010-2014 ο μέσος όρος ανόδου ήταν της τάξεως του 5,5% ετησίως κατά μέσο όρο. Σαφώς η νέα χρονιά θα είναι κομβικής σημασίας, καθότι θα φανεί τι είδους άμυνες μπορεί να υπάρχουν στην οικονομία, παρά τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις των αναλυτών.