Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα στο Δημόσιο

Ανακοίνωση για την εισαγωγή Λογιστικών Προτύπων στο Δημόσιο εξέδωσε το υπ. Οικονομικών τονίζοντας ότι πρόκειται για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση . Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Δημήτρη Μάρδα, συγκροτούνται ομάδες εργασίας για την επιτάχυνση του έργου της διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου για την παρακολούθηση των δημοσίων λογιστικών. Ειδικότερα:

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα στο Δημόσιο

Ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα αποτελείται από τη Γενική Κυβέρνηση τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου καθώς και τις εκτός αυτής Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς. Τμήμα της αποτελεί η Κεντρική Κυβέρνηση της οποίας επίσης τμήμα αποτελεί η Κεντρική Διοίκηση στην οποία περιλαμβάνεται η Προεδρία της Δημοκρατίας, τα Υπουργεία, οι Ανεξάρτητες Αρχές και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα σύνολο από σχέδια λογαριασμών ( κλαδικά λογιστικά σχέδια και συστήματα κωδικών αριθμών προϋπολογισμού) που αφορούν τη Γενική Κυβέρνηση στην Ελλάδα.

Η υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων για το Δημόσιο Τομέα (International Public Sector Accounting Standards – IPSAS) ξεχωρίζει ως το σημαντικότερο βήμα προόδου και εξέλιξης στη δημοσιονομική λογιστική, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την αξιοπιστία των δημοσίων οικονομικών, με παράλληλη συμβολή στην παγκόσμια ανάπτυξη και ευημερία μέσω της σύγκλισης και εναρμόνισης των δημόσιων συστημάτων λογιστικής στις διάφορες χώρες και οργανισμούς.

Η υιοθέτηση των IPSAS προσφέρει τη δυνατότητα αποτελεσματικότερης διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών με πολλαπλά οφέλη, όπως:

• μείωση κόστους λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και της κυβέρνησης,

• μείωση κρατικού δανεισμού και ως εκ τούτου και τη μείωση του αντίστοιχου κόστους του,

• ορθότερη κατανομή και απελευθέρωση δημοσίων πόρων, οι οποίοι θα συμβάλουν στην ενίσχυση της απασχόλησης,

• μείωση κόστους των δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών,

• μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία (accountability) μέσω της αποκάλυψης όλων των πραγματοποιηθεισών συναλλαγών,

• βελτίωση της ποιότητας και ενίσχυση της αξιοπιστίας των δημοσίων λογαριασμών,

• βελτίωση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας, ευνοώντας έμμεσα τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα,

• απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος στη διεθνή αγορά.

Αντιθέτως, η απουσία λογιστικών προτύπων δημόσιας λογιστικής όπως τα IPSAS επιβάλλει ένα σημαντικό κόστος στους φορείς του δημοσίου, υπονοώντας παράλληλα την έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων, τη λήψη αποφάσεων υπό συνθήκες ελλιπούς πληροφόρησης και την αξιοποίηση των δημόσιων πόρων σε εσφαλμένη κατεύθυνση, με ότι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας. Το ζητούμενο λοιπόν για την δημόσια διοίκηση είναι ο σχεδιασμός και η κατάρτιση ενός νέου ενιαίου λογιστικού σχεδίου που θα υιοθετηθεί από όλο τον δημόσιο τομέα, βασισμένο στα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Για τον σκοπό αυτό συγκροτείται ομάδα εργασίας από πολύ εξειδικευμένο προσωπικό του Γενικού Λογιστηρίου του Ελληνικού Κράτους σε συνεργασία με το Συμβούλιο Λογιστικής Τυποποίησης, προκειμένου να μελετήσει και να σχεδιάσει το νέο Ενιαίο Λογιστικό Σχέδιο.

Με το νέο Λογιστικό Σχέδιο της Γενικής Κυβέρνησης θα επιδιωχθεί η ορθή απεικόνιση της οικονομικής καταστάσεως και της περιουσιακής διάρθρωσης της Γενικής Κυβέρνησης, η ορθή εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητάς της, ο λογιστικός χειρισμός των συναλλαγών της Γενικής Κυβέρνησης με ομοιόμορφο τρόπο, η διευκόλυνση των συναλλασσομένων με αυτή, η άντληση αξιόπιστων πληροφοριών για τη διαμόρφωση πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, η απλούστευση και διευκόλυνση των κάθε μορφής ελέγχων, η αύξηση της παραγωγικότητας, καθώς και σύνδεση, στο βαθμό του εφικτού, του λογιστικού πλαισίου του Δημοσίου με το λογιστικό πλαίσιο του ιδιωτικού τομέα. Το νέο λογιστικό πλαίσιο πρέπει να είναι οργανικά διασυνδεδεμένο με την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και φυσικά να εξυπηρετεί πληροφοριακές ανάγκες για την σύνταξή του.

Συνολικά, το ζήτημα είναι μείζονος σημασίας και αποτελεί σημαντική ευκαιρία για πραγματικά ουσιαστική μεταρρύθμιση μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο μελέτες (British Treasury, 2002 και IMF, 2005) για την Ελλάδα, καθώς και καταγεγραμμένη σημαντική διεθνής εμπειρία. Το υλικό αυτό προδιαγράφει την πορεία που πρέπει να ακολουθήσει το έργο, ενώ πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι εξελίξεις στην ΕΕ σε σχέση με τη λογιστική του δημοσίου τομέα και ειδικά το θέμα της διαφαινόμενης υιοθέτησης των EPSAS (Εuropean Public Sector Accounting Standards) και παράλληλα η υποχρέωση της χώρας για παροχή πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα δημοσιονομικά με βάση τους κανόνες του ESA 2010.

Τροποποιήσεις στη δημοσιονομική νομοθεσία

Με αφετηρία την υποχρέωση της χώρας να ενσωματώσει την Οδηγία 2011/85 στο εθνικό δίκαιο, καθώς και να εξειδικεύσει ορισμένες διατάξεις Ευρωπαϊκών Κανονισμών, ο νόμος του δημόσιου λογιστικού 2362/95 καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από το νέο νομοθετικό πλαίσιο του 4270/14 που ψηφίστηκε τον Ιούνιο 2014 από τη Βουλή. Βρισκόμαστε τώρα στη δεύτερη φάση, κάποιων τροποποιήσεων στη δημοσιονομική νομοθεσία. Τα σημεία στα οποία επικεντρώνονται οι αναγκαίες αλλαγές είναι μεταξύ άλλων τα θέματα ελέγχου και διαδικασίας πληρωμής δαπανών, τα επόμενα βήματα για το ρόλο του υπολόγου στις πληρωμές του ΠΔΕ και για τις Ανεξάρτητες αρχές η διαφάνεια στην προετοιμασία και την έγκριση των προϋπολογισμών στο πλαίσιο ενίσχυσης της ανεξαρτησίας τους.