ΑΠΘ: Παιχνίδια χωρίς φύλο
Λιγότερο από δύο μήνες απέμειναν μέχρι τα Χριστούγεννα, η οποία είναι η αγαπημένη γιορτή των παιδιών καθώς παίρνουν πολλά δώρα.
Γονείς, παππούδες και νονοί, θα «ξεχυθούν» στους διαδρόμους καταστημάτων με παιδικά παιχνίδια αναζητώντας το κατάλληλο δώρο, λαμβάνοντας υπόψη –σχεδόν πάντα- το φύλο του παιδιού. Μόνο που αυτή η παράμετρος περνά σιγά-σιγά στο χρονοντούλαπο καθώς οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα παιδικά παιχνίδια δεν θα πρέπει να είναι έμφυλα (δηλαδή, να διαχωρίζονται σε κοριτσίστικα και αγορίστικα) αλλά να απευθύνονται απλά σε… παιδιά, ανεξαρτήτως φύλου.
Το συγκριμένο θέμα θα βρεθεί στο επίκεντρο συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί αύριο στη Θεσσαλονίκη με τίτλο: «Αναστοχασμοί για την παιδική ηλικία» που διοργανώνουν το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης σε συνεργασία με την Παιδαγωγική Σχολή και το Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια της Παιδαγωγικής Σχολής του Α.Π.Θ., Δήμητρα Κογκίδου, τα παιχνίδια που πωλούνται σήμερα είναι περισσότερο έμφυλα από ποτέ καθώς πολύ συχνά παρουσιάζονται ως κατάλληλα ‘’για αγόρια’’ ή ‘’για κορίτσια’’, πωλούνται σε διαφορετικά τμήματα ή και ορόφους, έχουν διαφορετικό περιτύλιγμα και χρώμα, διαφορετικές απεικονίσεις και λεζάντες. Αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι μερικά παιχνίδια είναι κυρίως για αγόρια, μερικά κυρίως για κορίτσια και μερικά τελείως απαγορευμένα για κάποιο φύλο.
«Κατά τα τελευταία χρόνια, αρκετοί άνθρωποι και οργανώσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να αμφισβητούν την έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την κατάργησή του. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στα τέλη του 2012, η οργάνωση Let Toys Be Toys ξεκίνησε ως καμπάνια γονιών και εξελίχθηκε σε μια δυναμική οργάνωση που έχει αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για να πάψει ο αυστηρός διαχωρισμός ανάμεσα σε ‘’αγορίστικα’’ και ‘’κοριτσίστικα’’ παιχνίδια. Υποστηρίζει ότι τα παιχνίδια είναι για διασκέδαση, για μάθηση, για ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και της φαντασίας», αναφέρει στην εισήγησή της η κ. Κογκίδου.
Όπως λέει, τα παιδιά πρέπει να είναι ελεύθερα να παίξουν με τα παιχνίδια που τα κινούν το ενδιαφέρον. Τα καταστήματα πρέπει να σταματήσουν να καθοδηγούν τα παιδιά για τα παιχνίδια με τα οποία πρέπει να παίζουν σύμφωνα με το φύλο τους. Τα μέλη της οργάνωσης απευθύνονται σε εταιρείες κατασκευής παιχνιδιών και εμπόρους και τους ζητούν να κατηγοριοποιήσουν τα παιχνίδια θεματικά ή με βάση τις λειτουργίες τους, αλλά όχι το φύλο και έτσι να αφήσουν τα παιδιά να αποφασίσουν ποια παιχνίδια θέλουν. Μεγάλες εταιρείες παιχνιδιών έλαβαν υπόψη τις διαμαρτυρίες και τις παρατηρήσεις και βελτιώθηκαν. Όλα τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται να μαθαίνουν χωρίς περιορισμούς με βάση το φύλο τους, απελευθερωμένα από έμφυλα στερεότυπα που αποτελούν τροχοπέδη και αποθαρρύνουν την ισότιμη πρόσβαση σε όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά.
Μετά από πίεση οργανώσεων που έχουν αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για να πάψει ο αυστηρός διαχωρισμός ανάμεσα σε ‘’αγορίστικα’’ και ‘’κοριτσίστικα’’ παιχνίδια, ορισμένες κατασκευάστριες εταιρείες και καταστήματα πώλησης παιχνιδιών άρχισαν να αλλάζουν την πρακτική τους.
Για παράδειγμα, ορισμένοι έμποροι λιανικής πώλησης χρησιμοποιούν ουδέτερο ως προς το φύλο μάρκετινγκ, παρουσιάζοντας τα παιχνίδια με τέτοιο τρόπο που ενθαρρύνει όλα τα παιδιά να τα εξερευνήσουν. Αυτό το πετυχαίνουν με πολλούς τρόπους, όπως με το να μην έχουν χωριστά τμήματα με πινακίδες σήμανσης ‘’για αγόρια’’ ή ‘’για κορίτσια’’ (στα καταστήματα και στις ιστοσελίδες ηλεκτρονικού εμπορίου), αποφεύγοντας τη χρωματική σήμανση με βάση τη διχοτομία ‘’ροζ –γαλάζιο’’ και τις στερεοτυπικές έμφυλες απεικονίσεις στους καταλόγους (ηλεκτρονικούς και έντυπους). Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνουν κατηγοριοποιήσεις παιχνιδιών χωρίς άμεση ή έμμεση αναφορά στο φύλο, όπως η ηλικία, ο τύπος του παιχνιδιού ή της δραστηριότητας κ.ά.
Επίσης, πολλές κατασκευάστριες εταιρείες παράγουν παιχνίδια σε μια μεγάλη ποικιλία χρωμάτων αποφεύγοντας τον περιορισμό στο ‘’ροζ –γαλάζιο’’. Τα Χριστούγεννα του 2012 η Σουηδική εταιρεία Toys “R” Us έβγαλε τον εορταστικό της κατάλογο με τα κορίτσια να παίζουν με τα όπλα Nerf και τα μικρά αγόρια να παίζουν με τις κούκλες -μωρά. Μερικά καταστήματα παιχνιδιών στην Αγγλία έχουν ανοίξει το δρόμο για την εξάλειψη των ροζ και μπλε διαδρόμων στα καταστήματα παιχνιδιών. Το Hamsleys αντικατέστησε τις μπλε και ροζ γωνιές με κόκκινες και λευκές.
Ένα από τα μεγαλύτερα τμήματα παιχνιδιών σε μεγάλο πολυκατάστημα στη Μ. Βρετανία -το Harrods -σε πρόσφατη ανακαίνιση προχώρησε σε μια μεγάλη αναδιάρθρωση καταργώντας τις ροζ και μπλε ζώνες και δημιουργώντας έξι διαδραστικούς «κόσμους» με βάση θεματικά πεδία παιχνιδιών.
