Ανατροπή με ήττα-σοκ για τον Ερντογάν

Πολιτική ήττα-σοκ για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και τους υποστηρικτές του αποτελούν τα αποτελέσματα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών, καθώς για πρώτη φορά τα τελευταία 13 χρόνια το κυβερνών κόμμα όχι μόνο δεν παίρνει την ενισχυμένη πλειοψηφία που ήθελε ο Ερντογάν για να αλλάξει το σύνταγμα, αλλά χάνει και την αυτοδυναμία στην Εθνοσυνέλευση.

 

Πολιτική ήττα-σοκ για τον Ταγίπ Ερντογάν τα αποτελέσματα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία

 

Η θριαμβική είσοδος του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, το οποίο κατάφερε να ξεπεράσει άνετα το όριο του 10%, εξανεμίζει προς το παρόν κάθε σκέψη που μπορεί να έκανε ο «σουλτάνος» Ερντογάν για αλλαγή του Συντάγματος και για προεδρική δημοκρατία, ενώ κολλάει το AKP με την πλάτη στον τοίχο μετεκλογικά, αναγκάζοντάς το είτε να ψάξει για συμμάχους και μια κυβέρνηση συνεργασίας είτε να πάει σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας.

 

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών, το ισλαμοσυντηρητικό κόμμα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου, με καταμετρημένο το 98% των ψήφων, καταφέρνει να συγκεντρώσει ποσοστό 41% και να λάβει 259 έδρες, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) συγκεντρώνει 25,2% και παίρνει 131 έδρες, το εθνικιστικό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) 16,5% και λαμβάνει 82 έδρες και το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) συγκεντρώνει 12,5% και παίρνει 78 έδρες στη μεγάλη τουρκική Εθνοσυνέλευση.

 

Συνολικά οι έδρες της Εθνοσυνέλευσης είναι 550 και για να έχει ένα κόμμα αυτοδυναμία θα πρέπει να λάβει 276. Σύμφωνα με δηλώσεις ανώνυμου υψηλόβαθμου αξιωματούχου του AKP στο Ρόιτερ, το κόμμα του προσανατολίζεται στο σενάριο δημιουργίας μιας κυβέρνησης μειοψηφίας και στη συνέχεια στη διενέργεια νέων πρόωρων εκλογών.

 

Η ιστορική είσοδος του φιλοκουρδικού HDP στην Εθνοσυνέλευση και ο συνακόλουθος σημαντικός περιορισμός της δύναμης του AKP ανακατεύουν την τράπουλα των πολιτικών ισορροπιών στην Τουρκία. Το αποτέλεσμα, όπως εκτιμούν αναλυτές, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μεταξύ άλλων και εσωκομματικές διεργασίες στο ισλαμοσυντηρητικό κόμμα των Ερντογάν – Νταβούτογλου, αφού οι πιέσεις προς τον πρωθυπουργό για τη μη αυτοδυναμία αναμένεται ότι θα είναι αφόρητες.

 

Μάλιστα πριν από μερικές εβδομάδες ο Αχμέτ Νταβούτογλου είχε δηλώσει πως σε περίπτωση που το κόμμα του χάσει την αυτοδυναμία στην Εθνοσυνέλευση, θα παραιτηθεί, μια κίνηση που αποτελεί επιπλέον πλήγμα στον Ερντογάν, ο οποίος ήταν αυτός που είχε στηρίξει τον Νταβούτογλου για να τον αντικαταστήσει στο τιμόνι του κόμματος και της κυβέρνησης όταν έθεσε υποψηφιότητα για πρόεδρος της χώρας. Βέβαια λίγο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Τούρκος πρωθυπουργός έσπευσε να δηλώσει ότι «θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην αποσταθεροποιηθεί η χώρα από το εκλογικό αποτέλεσμα».

 

Λίγο νωρίτερα, πάντως, εν μέσω πανηγυρισμών, ο ηγέτης του HDP, Σελ. Ντεμιρτάς, είχε δηλώσει από την πλευρά του: «Από αυτήν τη στιγμή έχει τελειώσει στην Τουρκία η συζήτηση περί προεδρικού συστήματος και δικτατορίας. Η Τουρκία γύρισε από το χείλος του γκρεμού. Η νίκη αυτή είναι νίκη των καταπιεσμένων, δηλαδή είναι κοινή νίκη της Αριστεράς. Είναι κοινή νίκη όσων εναντιώνονται στο σύνταγμα της χούντας και στο όριο του 10%. Είναι κοινή νίκη όσων λένε ότι οι Κούρδοι πρέπει να ζουν στη χώρα αυτή ως έντιμος λαός».

 

Οσον αφορά τα σενάρια κυβέρνησης συνεργασίας, το HDP μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συνεργαστεί με το AKP, ενώ ο αντιπρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος MHP (στο οποίο συμμετέχουν οι Γκρίζοι Λύκοι και το οποίο θεωρείται από τους αναλυτές ως το πιο ανοιχτό σε μια συνεργασία με το AKP), Οκτάι Βουράλ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δήλωσε: «Θα ήταν λάθος από πλευράς μου να κάνω κάποια εκτίμηση για μια συνεργασία. Το κόμμα μας θα εξετάσει το ενδεχόμενο αυτό το επόμενο διάστημα. Και πιστεύω πως και το AKP θα κάνει τις δικές του εκτιμήσεις ύστερα από αυτό το αποτέλεσμα».

 

Πανηγυρίζουν οι Κούρδοι για την ιστορική επιτυχία

 

Το πανηγύρι ξεκίνησε νωρίς χθες στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας, καθώς όσο περνούσε η ώρα και έβγαιναν τα αποτελέσματα γινόταν ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι το φιλοκουρδικό Κόμμα Δικαιοσύνης των Λαών (HDP) κατάφερε όντως να ξεπεράσει το όριο του 10% και να μπει εντέλει στη Βουλή για πρώτη φορά ως ενιαίος πολιτικός σχηματισμός.

 

Η τεράστια, ιστορική επιτυχία του HDP οφείλεται σύμφωνα με τους αναλυτές στον σωστό πολιτικό σχεδιασμό του ηγέτη του κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο οποίος κατάφερε να διευρύνει την εκλογική βάση του κόμματός του πέρα από τα στενά όρια της κουρδικής μειονότητας.

 

Ο Ντεμιρτάς εισήγαγε μια αριστερή ρητορική που προσπαθούσε να προσεγγίσει όσο περισσότερους πολίτες της Τουρκίας ήταν δυνατόν. Αυτό το πέτυχε υπογραμμίζοντας τόσο τις πολιτισμικές ταυτότητες, όπως θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες, όσο και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

 

Ο άθλος του HDP βασίστηκε στο άνοιγμα της προεκλογικής καμπάνιας του Ντεμιρτάς σε κοινωνικές ομάδες εντός των μεγάλων πόλεων της δυτικής πλευράς της Τουρκίας, δηλαδή σε πόλεις που βρίσκονται πολύ μακριά από τα παραδοσιακά προπύργια στη νοτιοανατολική Τουρκία των Κούρδων υποψηφίων που μέχρι πρότινος κατέβαιναν στις εκλογές ως ανεξάρτητοι.

 

Χαρακτηριστικό των μεγάλων κερδών του HDP στις χθεσινές εκλογές είναι ότι καταφέρνει να εκλέξει τουλάχιστον έναν βουλευτή στην Προύσα, δύο στη Σμύρνη και άλλον έναν από την Αττάλεια. Το HDP κατέβηκε στις εκλογές ζητώντας περισσότερα δικαιώματα για τις γυναίκες και για όλες τις μειονότητες στην Τουρκία, ενώ τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της συνέχισης της ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ του τουρκικού κράτους και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), θέτοντας ως κεντρικό ζήτημα τη λήξη των εχθροπραξιών μεταξύ των δύο πλευρών.

 

Ο Ντεμιρτάς, εκτός από το άνοιγμα προς άλλες κοινωνικές ομάδες, όχι μόνο δεν έκανε πίσω στις προσωπικές επιθέσεις που δέχθηκε από τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος συμμετείχε κανονικότατα στην προεκλογική εκστρατεία, αλλά σήκωσε το γάντι και αντεπιτέθηκε.

 

Το διχαστικό κλίμα που επεδίωξε να δημιουργήσει ο Ερντογάν, αλλά και το AKP, σε μια προσπάθεια να κερδίσει όσο περισσότερες έδρες μπορούσε, ούτως ώστε να προχωρήσει η πολυπόθητη από τον «σουλτάνο» συνταγματική αναθεώρηση, γύρισε μπούμερανγκ και ενίσχυσε τα ποσοστά του HDP.

 

Παράλληλα, οι συνεχείς επιθέσεις που δέχονταν οι προεκλογικές συγκεντρώσεις του κόμματός του είχαν κατά τα φαινόμενα το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που θα ήθελαν αυτοί που τις διέπραξαν, αφού συσπείρωσαν περισσότερο την εκλογική βάση του κόμματος.

 

Πηγή: Έθνος