Ανάμνηση σε λίγο οι ελληνικές τράπεζες

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Ανάμνηση θα είναι σε λίγο καιρό οι ελληνικές τράπεζες, καθώς με τόσα που τους έχουν δωρίσει οι κυβερνήσεις, οι τραπεζίτες κοιτάζουν πώς θα διασώσουν τις υψηλές αμοιβές τους, αντί να δουν πώς θα εξυγιάνουν και θα διασώσουν τις τράπεζες. Λάθη, παραλείψεις και παρανομίες των Ελλήνων τραπεζιτών, κάνουν τον κόσμο να μην τις εμπιστεύεται και να κρατά στα στρώματα τα τελευταία χρήματα που απέμειναν, καθώς βλέπουν ότι οι τράπεζες – που κατά τα άλλα δηλώνουν κεφαλαιακή επάρκεια – δεν δανείζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ την ίδια στιγμή ελέγχονται όλο και περισσότερο από ξένους επενδυτές που δεν εμπιστεύονται τους Έλληνες τραπεζίτες. Οι οποίοι, για να μπορέσουν να σωθούν, απαιτούν να κλείσει η αξιολόγηση εδώ και τώρα. Δηλαδή να δεχτεί η κυβέρνηση μείωση του αφορολόγητου, κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, μείωση επιδομάτων και κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων, μειώσεις μισθών και συντάξεων και την επιβολή έκτακτων φορολογικών μέτρων, για να προλάβουν να περάσουν γρήγορα τη νομική ασυλία των τραπεζικών στελεχών και να αρπάξουν τα σπίτια των Ελλήνων δανειοληπτών, για να «σώσουν» δήθεν τις τράπεζες.

Η κατάσταση στην οικονομία της χώρας πάει από το κακό στο χειρότερο, κυριαρχεί η αβεβαιότητα και ο κόσμος, όσοι έχουν τουλάχιστον λίγα χρήματα ακόμα, τα κρατάνε στα στρώματα γιατί δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στις τράπεζες. Διακινδυνεύουν να πέσουν θύματα διάρρηξης και ληστείας, παρά να βάλουν τα χρήματά τους στις τράπεζες, για τις οποίες δεν αισθάνονται καμία ασφάλεια. Παράλληλα, οι μικρές επιχειρήσεις φοβούνται και δεν αποκλείουν να βάλουν λουκέτο στις δραστηριότητες τους, ενώ οι μεγάλες προφυλάσσονται μειώνοντας τις προμήθειες καθώς βλέπουν ότι οι παραγγελίες θα συρρικνωθούν σημαντικά. Γι αυτό και – όσες μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν ακόμα να το κάνουν –  στρέφουν τον προσανατολισμό τους σε αγορές του εξωτερικού. Σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, και φέτος, το λιανικό εμπόριο θα παραμείνει υπό πίεση, λόγω της συνεχιζόμενης υψηλής ανεργίας και φορολόγησης φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, αλλά και της αδυναμίας του τραπεζικού συστήματος να προσφέρει κεφάλαια για τη δημιουργία νέων επενδύσεων. Γενικότερα οι περισσότερες επιχειρήσεις εκφράζουν τον φόβο ότι το 2017 μπορεί να εξελιχθεί σε μία από τις δυσκολότερες χρονιές, εξέλιξη που ενδεχομένως να οδηγήσει στην αύξηση της ανεργίας και στην αύξηση των λουκέτων. Ήδη, μεγάλες επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να πληρώνουν με εξάμηνες επιταγές, επιθυμώντας να διατηρήσουν την ρευστότητα τους, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αρνητικές εξελίξεις. Το πρώτο δίμηνο του έτους τα στοιχεία του προϋπολογισμού προβληματίζουν, καθώς δεν πληρώθηκαν και πάλι οι προμηθευτές του δημοσίου (μόλις 78 εκατ. ευρώ έπεσαν στην αγορά), η κυβέρνηση κήρυξε άτυπη στάση πληρωμών, δημιουργώντας ένα κουμπαρά 3,8 δισ. ευρώ για να μπορέσει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, στην περίπτωση που αποφασίσει να φτάσει την αξιολόγηση μέχρι το Φθινόπωρο.

Την ίδια στιγμή, οι Έλληνες τραπεζίτες που ευθύνονται για την κατάσταση στην οποία έφτασε το τραπεζικό σύστημα, βλέπουν ότι παρά τις απανωτές ανακεφαλαιοποιήσεις, δεν μπορούν να διορθώσουν τη ζημιά που προκάλεσαν. Γι αυτό θέτουν πλέον θέμα συγχωνεύσεων των ελληνικών τραπεζών. Αυτό το σενάριο συζητούν και οι δανειστές που είδαν από πρώτο χέρι ότι δεν μπορούν να έχουν καμία εμπιστοσύνη πλέον στους Έλληνες τραπεζίτες. Το σενάριο αυτό τίθεται στο πλαίσιο των συζητήσεων για έναν ευρύτερο ανασχεδιασμό του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος αίροντας τις μέχρι σήμερα ενστάσεις για τη δημιουργία υπερ-τραπεζών. Η προφανής αδυναμία των ελληνικών τραπεζών να επιτύχουν τόσο τους στόχους για δραστική μείωση των “κόκκινων” δανείων, όσο και για την επαναφορά των καταθέσεων που έχουν φύγει εξαιτίας της αβεβαιότητας και της έλλειψης εμπιστοσύνης, προβληματίζουν έντονα και επιβάλλουν αμυντικό σχεδιασμό ενόψει των αλλαγών που αναμένονται μετά τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το 2018. Οι τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξετάζουν πλέον τη δημιουργία τραπεζών – “θωρηκτών”, ικανών να προσελκύουν καταθέσεις και χρηματοδοτήσεις. Κάτι που – όπως λένε – αποτελεί ιδανική λύση για το κατακρημνισμένο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Αυτό φαίνεται να το θέλουν και οι Έλληνες τραπεζίτες, που – ρίχνοντας πάντα στους άλλους την ευθύνη για τα λάθη και τις παραλείψεις τους – διαρρέουν ότι στο σημείο που έχουν φτάσει οι ελληνικές τράπεζες, οι συγχωνεύσεις θα αποτελέσουν τη μόνη επιλογή για τη σωτηρία τη δική τους και της ελληνικής οικονομίας. Όπως λένε οι ίδιοι, τα σχέδια των συγχωνεύσεων έχουν ξεκινήσει να μελετώνται σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη τις τελευταίες 2-3 εβδομάδες. Και αυτό, γιατί το ζήτημα του ελληνικού χρέους και της διευθέτησής του θα έχει μόνο πολιτικές προεκτάσεις και ελάχιστη επίπτωση στην προοπτική της χώρας. Το μόνο καθοριστικό για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα είναι η αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος. Υποστηρίζουν επίσης – και μάλιστα χωρίς να ντρέπονται – ότι η συγχώνευση των ελληνικών τραπεζών είναι μια αναδιάταξη που υπαγορεύεται πλέον νομοτελειακά, αφού διαπιστώνεται ότι το μοντέλο των ανακεφαλαιοποιήσεων για τις ελληνικές τράπεζες δούλευε μέχρι το τέλος του 2014, όταν αυτές δεν ήταν εξαρτημένες από τον ELA. Από τη στιγμή που το 2015 ήρθε το τεράστιο σοκ της φυγής καταθέσεων, ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ, οι ανακεφαλαιοποιήσεις “ξεπεράστηκαν”, αφενός διότι οι αγορές δεν θα δώσουν νέα κεφάλαια σε “χρεοκοπημένα” συστήματα, αφετέρου διότι η λύση του κουρέματος των καταθέσεων θα είναι άδικος και καταστροφικός για μετόχους και καταθέτες. Με λίγα λόγια, τα εκατομμύρια ευρώ που έδωσαν οι Έλληνες φορολογούμενοι στις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις για να σωθούν οι τράπεζες, χάθηκαν. Αλλά κανείς δεν μας λέει που πήγαν αυτά τα χρήματα. Ποιοι τα έχασαν; Ποιοι ευθύνονται, και αν θα τιμωρηθεί κανείς για την εξαφάνιση αυτών των εκατομμυρίων που άρπαξαν οι τράπεζες από τους Έλληνες φορολογούμενους.

Και όπως λένε οι Έλληνες τραπεζίτες, με έλλειμμα ρευστότητας ίσο με το 1/3 του ΑΕΠ και με αδύνατη την ανάκτηση των χαμένων καταθέσεων, οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να διαδραματίσουν τον ουσιαστικό τους ρόλο που είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας και απλώς υφίστανται ως “ζόμπι”. Και τώρα πια, λένε οι ίδιοι οι τραπεζίτες, οι τράπεζες είναι όμηροι ενός τερματισμένου συστήματος και θα πρέπει να ανασχεδιάσουν σε άλλες βάσεις την επόμενη ημέρα τους, με στόχο την απόκτηση μεγαλύτερων και πιο υγιών μεγεθών, ικανών να χρηματοδοτούν την οικονομία και να προσελκύουν καταθέσεις.

Όπως διαδίδουν οι ίδιοι τραπεζίτες, ο κεντρικός προβληματισμός των ευρωπαϊκών Αρχών είναι η δημιουργία ενιαίας τραπεζικής αγοράς που προϋποθέτει ενιαίους κανόνες και εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών. Το ζητούμενο πλέον, το οποίο θεωρείται θεμέλιος λίθος για την εφεξής πορεία της Ευρωζώνης, είναι να χτιστεί μία ενιαία τραπεζική αγορά, αφού προηγηθεί απόλυτη κατεδάφιση των παραδοσιακών σχέσεων και δομών. Αυτός, λένε, είναι και ο λόγος για τον οποίο καθίσταται εμφατική και απόλυτη στην Ελλάδα η σύνδεση “κόκκινων” δανείων – εταιρικής διακυβέρνησης. Επίσης, λένε οι Έλληνες τραπεζίτες, για να σπάσει ο αποκλεισμός ρευστότητας που υπάρχει για τις πιο αδύναμες τράπεζες, και να μπορέσει να λειτουργήσει η ενιαία τραπεζική αγορά, μόνος τρόπος είναι η διοχέτευση του φθηνού χρήματος από τις ισχυρές τράπεζες προς τις αδύναμες. Κάτι που μπορεί να γίνει μόνο με συμμετοχή των ισχυρών τραπεζών στο τραπεζικό σύστημα των αδύναμων χωρών μέσω της απόκτησης εθνικών τραπεζών που προηγουμένως θα έχουν εξυγιανθεί και συγχωνευθεί με άλλες στη δική τους αγορά.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι σε λίγο θα ξεκινήσει το ξεπούλημα των ελληνικών τραπεζών σε ξένους επενδυτές που έβαλαν τα λεφτά τους στις ελληνικές τράπεζες, αλλά έχασαν εκατομμύρια από την πτώση των μετοχών των ελληνικών τραπεζών. Και τώρα θέλουν πίσω τα λεφτά τους. Οπότε θα αρπάξουν τις ελληνικές τράπεζες και θα τις ελέγχουν. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι αυτοί θα δανείζουν σε όποιες ελληνικές επιχειρήσεις θέλουν. Δηλαδή, θα ελέγχουν την ελληνική οικονομία. Αυτό προκύπτει και από το ποσοστό ελέγχου που έχουν ξένα funds στις ελληνικές τράπεζες.

Ήδη – όπως διαβάζουμε – υπάρχει άτυπη συμμαχία μεταξύ των ξένων εταιρειών Paulson και Fairfax, με στόχο να επιταχυνθεί η αναδιάρθρωση των ελληνικών τραπεζών, αλλά και στην επιτάχυνση πολλών διαδικασιών. Αυτή τη στιγμή, η Paulson ελέγχει το 9,3% της Τράπεζας Πειραιώς και περίπου το 7% της Alpha bank, ενώ η Fairfax είναι ο στρατηγικός επενδυτής της Eurobank με 16,88%. Όπως διαβάζουμε, η συμμαχία αυτή δεν προοιωνίζει κάποια συμφωνία. Ήδη υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, καθώς 4 τράπεζες ελέγχουν το 94,5% της ελληνικής αγοράς, αλλά εστιάζεται σε κοινές δράσεις, θεσμικές παρεμβάσεις και κοινές στρατηγικές ώστε να επιταχυνθεί η αναδιάρθρωση των ελληνικών τραπεζών. Ειδικά στο σκέλος από το οποίο ποντάρουν ότι θα κερδίσουν πολλά τα διεθνή funds, δηλαδή την αναδιάρθρωση των προβληματικών δανείων. Το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα αλλάζει γρήγορα. Ήδη η Πειραιώς πλέον βρίσκεται στην σφαίρα επιρροής της Paulson. Η Eurobank ελέγχεται από τη Fairfax, που είναι καναδικό fund. Στην Alpha bank, η Paulson είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης επενδυτής. Επίσης, Paulson και Ross βρίσκονται πολύ κοντά στον Trump ως χρηματοδότες, οπότε η Ελλάδα βρίσκεται στα ενδιαφέροντα των αμερικανών. Ακόμη και στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπως φαίνεται, θα επιλεγούν πρόσωπα που ανήκουν στην σφαίρα επιρροής της Paulson.

Είναι προφανές ότι τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια δεν μπορούν να ποντάρουν στην άνοδο των μετοχών και προφανώς εστιάζουν στον μεγάλο στόχο. Πρόκειται, σύμφωνα με Έλληνες τραπεζίτες, για το κυρίως πιάτο του μεγάλου σχεδίου. Με τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν υπάρξει, ασυλία, εξωδικαστικός συμβιβασμός και με τις πιέσεις των ξένων προς τον SSM τον Μόνιμο Εποπτικό Μηχανισμό των Τραπεζών να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης δανείων… ήρθε η ώρα για να βγάλουν τα fund τα πρώτα καλά λεφτά από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και να καλύψουν τη χασούρα.

Γίνεται λοιπόν φανερό ότι το καράβι που λέγεται ελληνικό τραπεζικό σύστημα, βουλιάζει. Γι αυτό και το παλιό και γνώριμο σε όλους τους Έλληνες  ΔΣ της Πειραιώς (κ. Μιχάλης Σάλλας,  κ. Απόστολος Ταμβακάκης, Α’ Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου, Ανεξάρτητο Mέλος, ο κ. Σταύρος Λεκκάκος, Β’ Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου, Μη Εκτελεστικό Μέλος και η κα Χαρούλα Απαλαγάκη, Εντεταλμένη Σύμβουλος και CLO, η οποία συνέβαλε σημαντικά επί 14 έτη ως Νομική Σύμβουλος της Τράπεζας, εκ των οποίων 11 έτη και ως μέλος Δ.Σ., ενώ άσκησε χρέη και Μεταβατικής Πρόεδρου το 2016) εγκατέλειψε νωρίς το πλοίο που τόσα χρόνια άρμεγε.

Δυστυχώς, επιβεβαιωνόμαστε για άλλη μια φορά. Παρά το ότι φόρτωσαν τα χρέη των τραπεζών στους Έλληνες πολίτες, και παρά τα δώρα που έκαναν οι Έλληνες πολιτικοί στις τράπεζες για να τις ξελασπώσουν, τελικά δεν τα κατάφεραν. Μετά από την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, φόρτωσαν τις τράπεζες και σε ξένους  επενδυτές, αλλά πάλι είχαμε μια από τα ίδια. Το παραμύθι με τις ελληνικές τράπεζες τελείωσε. Να ζήσουμε να τις θυμόμαστε.