Αφυπνίζεται ξανά το «ηφαίστειο» της Ιερουσαλήμ

Η αποτρόπαιη δολοφονία πέντε Ισραηλινών σε συναγωγή της Ιερουσαλήμ ήταν ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας επιθέσεων που έθεσαν το ερώτημα εάν βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας νέας παλαιστινιακής Ιντιφάντα (Εξέγερση).

Εντεκα Ισραηλινοί σκοτώθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες σε πέντε περιστατικά βίας – πυροβολισμοί, μαχαιρώματα, οδηγοί που κατευθύνουν τα αυτοκίνητά τους εναντίον πεζών. Μετά την αιματηρή επίθεση της Τρίτης στη συναγωγή, όλοι στην πόλη κρατούν την αναπνοή τους για το τι θα ακολουθήσει. Νέες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών, επιθέσεις αντεκδίκησης κατά Παλαιστινίων, ρουκέτες από τη Γάζα, μαζικές εκτοπίσεις, γενικευμένη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ – τίποτε από αυτά δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Υπόβαθρο της πρόσφατης κλιμάκωσης αποτελεί η αντιπαράθεση για τους ιερούς χώρους της Παλιάς Πόλης. Οι Παλαιστίνιοι έχουν βάσιμους λόγους να φοβούνται πως ολιγάριθμοι σκληροπυρηνικοί Εβραίοι εθνικιστές επιδιώκουν να αναθεωρήσουν το «στάτους κβο» σε βάρος των μουσουλμάνων. Η αντιπαράθεση αυτή προσθέτει μια επικίνδυνη, θρησκευτική διάσταση στην προϋπάρχουσα εθνική – εδαφική σύγκρουση.

Επιπροσθέτως, πρέπει να υπολογίσει κανείς την αυξανόμενη απογοήτευση των Παλαιστινίων για το γεγονός ότι δεν έχει γίνει ούτε ένα ουσιαστικό βήμα προς τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους, ενώ οι ισραηλινοί εποικισμοί στη Δυτική Οχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ διαρκώς επεκτείνονται και η ζωή των Παλαιστινίων παραμένει γκρίζα λόγω της ισραηλινής κατοχής.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου και άλλοι πολιτικοί της χώρας του υποστηρίζουν ότι ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς υποκινεί μια νέα Ιντιφάντα ύστερα από την κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών. Τις αιτιάσεις αυτές απέρριψε, ωστόσο, ο επικεφαλής της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Σιν Μπέιτ: «Ο Αμπάς δεν ενδιαφέρεται να παρακινήσει την τρομοκρατία και δεν υποκινεί τον λαό του προς αυτή την κατεύθυνση, ούτε το κάνει κάτω από το τραπέζι», δήλωσε ο Γιοράμ Κοέν σε επιτροπή του ισραηλινού Κοινοβουλίου.

Σε αντίθεση με τις επιθέσεις αυτοκτονίας της δεύτερης Ιντιφάντα, οι πρόσφατες επιθέσεις φαίνεται να είναι ασυντόνιστες ενέργειες μεμονωμένων ανθρώπων ή μικρών ομάδων. Αυτό, όμως, μπορεί να αλλάξει. Τουλάχιστον τέσσερις παλαιστινιακές οργανώσεις –Χαμάς, Τζιχάντ, Λαϊκό Μέτωπο και Επιτροπές Λαϊκής Αντίστασης– χειροκρότησαν την επίθεση στη συναγωγή. Μια άλλη διαφορά με τη δεύτερη Ιντιφάντα είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει μαζική στήριξη από τον πληθυσμό της Δυτικής Οχθης. Οι πρόσφατες επιθέσεις βρήκαν ενθουσιώδη υποδοχή στους προσφυγικούς καταυλισμούς, αλλά όχι έξω από αυτούς. Και αυτό, βέβαια, θα μπορούσε να αλλάξει. Απαντώντας στην επίθεση εναντίον της συναγωγής, ο Νετανιάχου ενδέχεται να διατάξει στρατιωτικές επιδρομές, μαζικές εκτοπίσεις, κατεδαφίσεις σπιτιών –αυτό έχει ήδη ξεκινήσει– και άλλες ενέργειες, σαν κι αυτές που είδαμε από το κράτος του Ισραήλ στη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα. Παρόμοια μέτρα, όμως, μπορεί να ενισχύσουν την υποστήριξη των αιματηρών επιθέσεων από τον παλαιστινιακό πληθυσμό, όπως ακριβώς ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Γάζας εκτόξευσε στα ουράνια τη δημοτικότητα της ισλαμικής οργάνωσης Χαμάς, η οποία κυβερνά την εν λόγω περιοχή.

Ενα είναι το βέβαιο. Είτε τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων αποδειχθούν η αρχή ενός νέου κύκλου βίας είτε η ένταση στην Ιερουσαλήμ υποχωρήσει προσωρινά, αργά ή γρήγορα, θα γίνουμε μάρτυρες νέων επεισοδίων τρόμου και αιματοχυσίας όσο δεν αντιμετωπίζονται τα θεμελιώδη προβλήματα που βρίσκονται στις ρίζες της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.

Πηγή: Καθημερινή