FT: Το ευρωπαϊκό όραμα πεθαίνει στην Ελλάδα

Οι κλειστές τράπεζες στην Ελλάδα αποτελούν μια βαθιά αποτυχία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σημερινή κρίση δεν αποτελεί απλά μια αντανάκλαση των αποτυχιών του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αλλά και της αποτυχίας του ευρωπαϊκού οράματος για ενότητα, ειρήνη και ευημερία, αναφέρει ο Γκίντεον Ράχμαν σε άρθρο του στους Financial Times.

Τα τελευταία 30 χρόνια η Ευρώπη αγκάλιασε την δική της εκδοχή για «το τέλος της ιστορίας». Έγινε γνωστή ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιδέα ήταν πως τα ευρωπαϊκά έθνη θα μπορούσαν να αφήσουν στο παρελθόν τις τραγωδίες των πολέμων, τον φασισμό και την κατοχή. Με την ένταξή τους στην ΕΕ, θα μπορούσαν να αγκαλιάσουν ένα καλύτερο μέλλον, με βάση την δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την αποκήρυξη του εθνικισμού.

Η Ελλάδα έγινε το 10ο μέλος του ευρωπαϊκού κλαμπ το 1981. Η ένταξή της από νωρίς σε μια ΕΕ που τώρα αριθμεί 28 μέλη αποτελεί απάντηση σε όσους λένε τώρα πως ανέκαθεν ήταν περιφερειακό μέλος.

Ο κίνδυνος τώρα, επισημαίνει ο αρθρογράφος, είναι ότι η Ελλάδα, που ήταν κάποτε πρότυπο μιας δημοκρατικής μετάβασης εγγυημένης από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, μπορεί τώρα να γίνει το έμβλημα μιας νέας και επικίνδυνης διαδικασίας: της αποσύνθεσης της Ε.Ε. Η τωρινή κρίση μπορεί εύκολα να αναγκάσει την χώρα να φύγει από την ευρωζώνη και τελικά και από την ίδια την ΕΕ. Κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την θεμελιώδη πρόταση της ΕΕ: ότι η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό κλαμπ είναι η καλύτερη εγγύηση για την μελλοντική ευημερία και σταθερότητα.

Ακόμα και αν η θυμωμένη και εξαθλιωμένη Ελλάδα παραμείνει εντός του κλαμπ, η σχέση ΕΕ και ευημερίας θα έχει διαρραγεί. Γιατί αποκαλύπτεται η τρομακτική αλήθεια ότι δεν είναι μόνο πως η ΕΕ απέτυχε να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για ευημερία και ενότητα. Αλλά εγκλωβίζοντας την Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ σε ένα αποτυχημένο οικονομικό πείραμα – το ευρώ – τώρα καταστρέφει ενεργά τον πλούτο, την σταθερότητα και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Οι κίνδυνοι σε αυτή τη διαδικασία είναι ακόμα μεγαλύτεροι γιατί η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα σημείο μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Προς τον νότο κυριαρχεί το χάος και το αιματοκύλισμα της Λιβύης. Προς τον βορά, η αστάθεια των Βαλκανίων και ανατολικά, μια θυμωμένη και επιθετική Ρωσία.

Η κρίση έχει επίσης μεγάλες επιπτώσεις για την δημοκρατία, συνεχίζει ο αρθρογράφος. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζει τώρα πως όχι μόνο δεν διασφαλίζεται η δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά η ΕΕ έχει γίνει και ο εχθρός της, καταπατώντας την βούληση του λαού.

Στην πραγματικότητα, φυσικά, αυτή είναι μια σύγκρουση δημοκρατικών εντολών – από την μια η επιθυμία των Ελλήνων ψηφοφόρων να απαλλαγούν από την λιτότητα και από την άλλη οι φορολογούμενοι άλλων χωρών, που θέλουν να δουν τα δάνειά τους να αποπληρώνονται και δεν θέλουν να αφήσουν μια μη μεταρρυθμισμένη Ελλάδα να συνεχίσει να επωφελείται από χρήματα της Ε.Ε.

Μπορεί αυτές οι δύο δημοκρατικές εντολές να συμβιβαστούν με επώδυνο τρόπο στο δημοψήφισμα της άλλης Κυριακής. Αν ο ελληνικός λαός ψηφίσει να αποδεχτεί τις απαιτήσεις των πιστωτών της Ε.Ε. – απαιτήσεις που η κυβέρνηση του μόλις απέρριψε – ίσως η Ελλάδα να μείνει εντός της ευρωζώνης και της Ε.Ε. Αλλά θα είναι μια απόφαση από ένα καταπτοημένο και μελαγχολικό έθνος.

Η Ελλάδα θα εξακολουθούσε να είναι μέλος της Ε.Ε. Αλλά το ευρωπαϊκό της όνειρο θα είχε πεθάνει.