«Μαύρη τρύπα» από το λαθρεμπόριο τσιγάρων και ποτών

Περαιτέρω κάμψη της κατανάλωσης και αύξηση του λαθρεμπορίου εκτιμάται ότι θα προκαλέσει ενδεχόμενη αύξηση της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα και στο αλκοόλ.

Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι το σχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Υγείας θα δημιουργήσει σοβαρότερα προβλήματα από αυτά που φιλοδοξεί να επιλύσει, ενώ θεωρούν δεδομένο ότι θα οδηγήσει σε νέες απώλειες στα δημόσια έσοδα. Ειδικά στον κλάδο των καπνικών προβλέπεται να επιβαρύνει την ήδη ασφυκτική κατάσταση που βιώνουν οι επιχειρήσεις, από τη δραματική κάμψη της κατανάλωσης, η οποία υπολογίζεται ότι φθάνει το 40% σε σχέση με το 2008.

Την ίδια ώρα, παρά τις προσπάθειες των Αρχών για την καταπολέμησή του, το λαθρεμπόριο τσιγάρων συνεχίζει ακάθεκτο ενώ «έκρηξη» παρατηρείται στην πώληση του παράνομου χύμα καπνού από τις λαϊκές αγορές αλλά και μέσα από το Διαδίκτυο! Υπολογίζεται πως 1 στα 5 τσιγάρα που πωλούνται σήμερα στην Ελλάδα είναι παράνομο (ποσοστό 21-22%), όταν το 2009 το ποσοστό τους δεν υπερέβαινε το 3%.

Η πλειονότητα (7 στα 10) των παράνομων τσιγάρων είναι τύπου «illicit whites», τα οποία παράγονται με μοναδικό στόχο την παράνομη διακίνησή τους. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στην Αττική (Αθήνα, Πειραιάς, Νίκαια), στη Θεσσαλονίκη (ιδιαίτερα στο Δήμο Παύλου Μελά και στο Δήμο Κορδελιού) αλλά και σε επαρχιακές πόλεις όπως τα Χανιά, το Ηράκλειο, οι Σέρρες, η Φλώρινα, η Ξάνθη, η Αλεξανδρούπολη, η Λάρισα, ο Βόλος και η Ορεστιάδα.

Πηγή του «κακού», σύμφωνα με τις καπνοβιομηχανίες είναι οι αλλεπάλληλες αυξήσεις της φορολογίας που οδήγησαν σε σημαντικές ανατιμήσεις, σε μια περίοδο που το εισόδημα των καταναλωτών συρρικνώθηκε δραματικά.

«Όταν υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα νόμιμα και στα παράνομα, είναι φυσικό ένα ποσοστό καπνιστών να αναζητήσει και να στραφεί στα παράνομα, εφόσον βέβαια η πρόσβαση σε αυτά είναι σχετικά εύκολη», υπογραμμίζουν κύκλοι της καπνοβιομηχανίας και προσθέτουν πως τα τελευταία 5 χρόνια υπήρξαν 7 αυξήσεις του ΕΦΚ και του ΦΠΑ, με αποτέλεσμα σήμερα ο φόρος να πλησιάζει το 90% της λιανικής τιμής. «Εδώ και καιρό βλέπουμε ότι κάθε αύξηση του φόρου έχει αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, οδηγεί πλέον σε μείωση των εσόδων και αύξηση του λαθρεμπορίου.

Για παράδειγμα, η ξαφνική αύξηση του φόρου τον Ιανουάριο του 2014 σε αντικατάσταση του εισιτηρίου στα νοσοκομεία, όχι μόνο δεν απέδωσε τα αναμενόμενα 50 εκατ. ευρώ, αλλά οδήγησε σε μείωση των κρατικών εσόδων κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το δελτίο εκτέλεσης του προϋπολογισμού», επισημαίνει στην «Η» ο αντιπρόεδρος της Παπαστράτος, Ιάκωβος Καργαρώτος. Αθροιστικά, οι διαφυγόντες φόροι το 2014 από τα καπνικά και το αλκοόλ υπερέβησαν το 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 800 εκατ. ευρώ αφορούσαν στα τσιγάρα και τα 130 εκατ. ευρώ τα αλκοολούχα ποτά. Εκτιμάται ότι τα κέρδη για το οργανωμένο έγκλημα από το λαθρεμπόριο τσιγάρων ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ).

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα παράγοντες και από τους δύο κλάδους καλούν τον υπουργό Υγείας και συνολικά την κυβέρνηση να αναθεωρήσει το σχέδιο επιβολής πρόσθετης φορολογίας, προκειμένου να αποφευχθούν νέες απώλειες στα Δημόσια Ταμεία, να περιοριστεί το κίνητρο για τους λαθρέμπορους και όταν οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν να προχωρήσει στον εξορθολογισμό τους. Μάλιστα, η ΕΝΕΑΠ (Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών) προτίθεται σύμφωνα με πληροφορίες να αποστείλει σχετικό υπόμνημα στα αρμόδια υπουργεία, όπου θα εξηγεί τους λόγους που δεν πρέπει να προχωρήσουν σε αύξηση της φορολογίας, κρούωντας παράλληλα τον «κώδωνα του κινδύνου» για τις συνέπειες που θα έχει μια τέτοια κίνηση στην κατανάλωση της εγχώριας αγοράς.

Παράνομες εισαγωγές από Βουλγαρία

Έντονος προβληματισμός και ανησυχία επικρατούν και στον κλάδο των αλκοολούχων ποτών, μετά τις εξαγγελίες του υπουργού Υγείας για αύξηση των φόρων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όπως επισημαίνουν άνθρωποι του χώρου, δεν είναι τόσο η κάμψη της κατανάλωσης, όσο η αύξηση του λαθρεμπορίου που ήδη έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Η υπερφολόγηση οδήγησε στη θεαματική αύξηση της τιμής του αλκοόλ και μεγάλωσε το κίνητρο για την παράνομη διακίνησή του.

Υπολογίζεται πως περισσότερα από 8,5 εκατομμύρια φιάλες (εκτός του τσίπουρου) πωλούνται σήμερα στη «μαύρη αγορά» σε σύνολο περίπου 45 εκατομμυρίων φιαλών, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι το λαθρεμπόριο αγγίζει το 1/3 της συνολικής κατανάλωσης. Να σημειωθεί ότι οι φιάλες που διακινούνται παράνομα δεν είναι «μαϊμού» ή νοθευμένες όπως συμβαίνει με τα τσιγάρα- αλλά αυθεντικές, οι οποίες κατά κύριο λόγο εισάγονται από τη Βουλγαρία, όπου το αλκοόλ πωλείται έως 5 φορές φθηνότερο σε σχέση με την Ελλάδα. «Ένα ολόκληρο κύκλωμα αναλαμβάνει με νταλίκες να εισάγει χωρίς να πληρώνει τους νόμιμους φόρους τεράστιες ποσοτητες αλκοόλ, χρηματίζοντας τους υπεύθυνους των τελωνείων», σημειώνει άνθρωπος του χώρου με γνώση, τονίζοντας πως το κίνητρο για τους λαθρέμπορους είναι τεράστιο.

Κατασχέσεις

Σήμερα μπορεί κάποιος να φέρει από τη Βουλγαρία, η οποία είναι μέλος της Ε.Ε., έως 9 λίτρα αλκοόλ χωρίς να επιβαρυνθεί με κάποιο κόστος. Για οποιαδήποτε ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή θα πρέπει να καταβάλει φόρο. Το παράνομο αλκοόλ κατευθύνεται κατά κύριο λόγο σε μίνι μάρκετ, μικρές επαρχιακές αλυσίδες σούπερ μάρκετ αλλά και σε κέντρα διασκέδασης και μπαράκια, και δεν αφορά μεγάλες πανελλαδικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ενώ πλέον δεν εντοπίζεται μόνο στη Β. Ελλάδα, αλλά έχει επεκταθεί σε όλη τη χώρα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν στο Βόλο 13.500 φιάλες αλκοόλ που ήταν προϊόν λαθρεμπορίου.

Πηγή: Ημερησία