Έρευνα: «Ανησυχητική αύξηση του αντισημιτισμού και των αντιλήψεων για το Ολοκαύτωμα»

Τα πορίσματα έρευνας για τις “προσλήψεις του Ολοκαυτώματος και του Αντισημιτισμού στην Ελλάδα”, παρουσιάστηκαν σήμερα Πέμπτη στη βρετανική πρεσβεία, με κεντρικό συμπέρασμα την “ανησυχητική αύξηση του αντισημιτισμού και των αντιλήψεων για το Ολοκαύτωμα, μεταξύ της ελληνικής κοινής γνώμης”.

Ωστόσο, όπως δήλωσε ο Βρετανός πρέσβης Τζον Κίτμερ, κατά την έναρξη των εργασιών της ημερίδας- επιλέγοντας να εκφωνήσει τον χαιρετισμό του στα Ελληνικά- ο αντισημιτισμός είναι “ένα κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα” , διαπιστώνοντας παράλληλα, ότι “παρά τις δυσκολίες στην Ελλάδα γίνονται σταθερά βήματα προόδου, όπως η επίσκεψη για πρώτη φορά το 2013 Έλληνα πρωθυπουργού στη συναγωγή της Θεσσαλονίκης, η ψήφιση το 2014 του νόμου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας καθώς και τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του εβραϊκού νεκροταφείου στο χώρο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης”.

Η έρευνα έγινε τον Ιανουάριο του 2015 με ευθύνη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τη συγχρηματοδότηση των πρεσβειών της Βρετανίας, του Καναδά και της Ρουμανίας, ενώ η παρουσίαση έγινε υπό την αιγίδα της Βρετανικής προεδρίας της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA).

Σκοπός της έρευνας είναι να απαντήσει σε δύο κύρια ερωτήματα:

1. Τί γνωρίζουν οι Έλληνες για το Ολοκαύτωμα και 2. θέμα ταμπού: πόσο αντισημίτες είναι οι Ελληνες, είπε ο επιστημονικός συνεργάτης της έρευνας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης- οποίος μίλησε μέσω skype στην εκδήλωση- προσθέτοντας ότι μας ενδιαφέρει να επηρεάσουμε μέσω της εκπαίδευσης τη νέα γενιά, να αλλάξουμε τα πράγματα και να μην μείνουμε μόνον στον προβληματισμό, σκεπτόμενοι πόσο σοκαριστικά είναι τα ευρήματα.

Στο ερώτημα “τί σας έρχεται πρώτο στο νου, με τη λέξη Ολοκαύτωμα”, γύρω στο 50% απάντησε την επιλογή “Αουσβιτς”, ενώ οι υπόλοιποι επέλεξαν “Δίστομο, Ζάλογγο, Αρκάδι”, που βγαίνουν από την ελληνική ιστορία. Επίσης στο ερώτημα, ποιό θέμα ιστορίας πρέπει να ενταχθεί υποχρεωτικά στην εκπαίδευση, μεταξύ της Μικρασιατικής Καταστροφής, του Εμφυλίου πολέμου, της Ποντιακής Γενοκτονίας και του Ολοκαυτώματος, το Ολοκαύτωμα συγκέντρωσε τα μικρότερα ποσοστά.

Στο ερώτημα, αν το Ισραήλ κάνει στους Παλαιστίνιους ότι έκαναν οι Γερμανοί στους Εβραίους κατά τον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο, το 70% των ερωτηθέντων απάντησε θετικά, αν και είχε άλλες τέσσερις επιλογές απαντήσεων. Το σχόλιο του επιστημονικού συνεργάτη της έρευνας δρα Γ. Αντωνίου, Ακαδημαϊκού συνεργάτη του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, ο οποίος μαζί με τον αν. καθηγητή Συγκριτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ηλία Ντίνα, παρουσίασαν τα πορίσματα της έρευνας, είναι ότι η κοινή γνώμη ξεκινώντας από μια θεμιτή κριτική στην πολιτική του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων, καταλήγει να αναπτύσσει αρνητικά στερεότυπα έναντι όλων των Εβραίων και ανεξαρτήτως των γεγονότων του παρελθόντος.

Το συγκεκριμένο θέμα προκάλεσε την παρέμβαση της ισραηλινής πρέσβεως στην Ελλάδα, Ιριτ Μπεν Αμπα, η οποία τόνισε ότι είναι άλλο θέμα να επικρίνει κάποιος την πολιτική του Ισραήλ και άλλο να είναι αντισημίτης. Υπάρχουν επικριτές της ισραηλινής πολιτικής αλλά φιλικοί προς την ιστορία του Ολοκαυτώματος, την οποία και αναγνωρίζουν. Εξέφρασε επίσης ένσταση ως προς τη μεθοδολογία της έρευνας, λέγοντας ότι έπρεπε να γίνει άλλη για τον Β! παγκόσμιο πόλεμο και άλλη για σήμερα, ώστε να μην υπάρξει σύγχυση, μεταξύ των ερωτηθέντων.

Σε άλλο ερώτημα, ως προς ενδεχόμενες επενδύσεις, μειωμένα ήταν τα ποσοστά μεταξύ αυτών που απάντησαν θετικά για επενδύσεις από το ισραηλινό κράτος, συγκρινόμενα με αυτά που αφορούν επενδύσεις από την ΕΕ ή τη Γαλλία.

Συνοπτικά, οι ερευνητές κατέληξαν ότι η βασική παράμετρος που οδηγεί στις αρνητικές προσλήψεις για το Ολοκαύτωμα και σε αντισημιτικές θέσεις είναι η λογική της θυματοποίησης μέσα από την οποία λειτουργεί η ελληνική κοινωνία και μάλιστα με διπλή έννοια:Αφενός οδηγεί σε πιό εσωστρεφή και εθνοκεντρική θεώρηση των διεθνών γεγονότων και αφετέρου δημιουργεί ανταγωνιστικά συναισθήματα με άλλους λαούς- όπως οι Εβραίοι- που έχουν υπάρξει θύματα.

Για συγκλονιστικά στοιχεία που δείχνουν την άγνοια του ελληνικού λαού, μίλησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εβραϊκών Κοινοτήτων Βενιαμίν Αλμπάλας, ο οποίος, όπως και άλλοι ομιλητές καταφέρθηκαν εναντίον της Χρυσής Αυγής, ότι λειτουργεί στη βάση πλατφόρμας ρατσισμού και αντισημιτισμού και ζήτησε να οριστεί Επίτροπος στην ΕΕ, γιατί τα φαινόμενα αυτά έχουν γίνει ανεξέλεγκτα.

Ο αντισημιτισμός συνδέεται με τον ρατσισμό και την ομοφοβία, τόνισε μεταξύ άλλων η καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πάντειο Β. Γεωργιάδου, ενώ ο δρ Τζόναθαν Μπόιντ από το Ινστιτούτο Εβραϊκής Πολιτικής της Βρετανίας, ανέπτυξε τις δράσεις και την πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης έναντι των φαινομένων του αντισημιτισμού, πολιτικές οι οποίες χαρακτηρίστηκαν “υποδειγματικές”. Τη συζήτηση συντόνισε ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και εισηγητής του αντιρατσιστικού νόμου Κ. Τριαντάφυλλος και παρακολούθησαν πρέσβεις, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι των ΜΜΕ.