Οι πίθηκοι πίνουν αλκοόλ εδώ και 10 εκατομμύρια χρόνια

Οι πρώτοι άνθρωποι που ήπιαν αλκοόλ, ήσαν μάλλον οι νεολιθικοί αγρότες στην Κίνα, πριν από περίπου 9.000 χρόνια, οι οποίοι ανακάλυψαν ότι από τη ζύμωση των φρούτων και του μελιού προκύπτει ένα ποτό που «φτιάχνει κεφάλι». Όμως η βιολογική ικανότητα να πίνει κανείς αλκοόλ και να το ευχαριστιέται, είναι πολύ παλαιότερη. Σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, ξεκίνησε πριν από 10 εκατομμύρια χρόνια, όταν οι μακρινοί πρόγονοί μας, δηλαδή οι πίθηκοι, ανέπτυξαν στο σώμα τους το κατάλληλο γονίδιο και, κατά συνέπεια, τον κατάλληλο βιολογικό μηχανισμό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή βιολογίας και παλαιογενετικής Μάθιου Κάριγκαν του Κολλεγίου Σάντα Φε, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το “Science” και τη βρετανική «Τέλεγκραφ», ανέλυσαν γενετικά δείγματα από 28 διαφορετικά θηλαστικά, μεταξύ των οποίων 17 πιθήκους.

Η γενετική ανάλυση έδειξε ότι ένα συγκεκριμένο γονίδιο, το ADH4, το οποίο παράγει το ομώνυμο ένζυμο που διασπά το αλκοόλ στον οργανισμό, εμφανίστηκε αρχικά πριν από περίπου 50 εκατ. χρόνια, αλλά μπορούσε απλώς να διασπά ελάχιστες ποσότητες αλκοόλ με πολύ αργό ρυθμό. Όμως πριν από 10 εκατομμύρια χρόνια, στο τέλος της Μειοκαίνου εποχής, υπήρξε μια σημαντική γενετική εξέλιξη, καθώς εμφανίστηκε μια μετάλλαξη του εν λόγω γονιδίου και του ενζύμου του, που πλέον επέτρεψαν τον μεταβολισμό του αλκοόλ 40 φορές πιο αποτελεσματικά.

Γιατί, όμως, έγινε αυτό; Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι καθώς τα φρούτα έπεφταν από τα δέντρα του δάσους στο έδαφος και άρχιζε σταδιακά η ζύμωσή τους (υπό την επίδραση των βακτηρίων που μετατρέπουν τα σάκχαρα σε αιθανόλη), οι πίθηκοι που, λόγω εξέλιξης και κλιματολογικών – περιβαλλοντικών αλλαγών, είχαν εγκαταλείψει τα δέντρα και κινούνταν πια στο έδαφος σε αναζήτηση τροφής, άρχισαν να τρώνε τα φρούτα αυτά και σταδιακά το σώμα τους να συνηθίζει στην αιθανόλη που περιείχαν εξαιτίας της ζύμωσης. Κάπως έτσι, φθάσαμε σήμερα τα μπαρ να έχουν την τιμητική τους!

Αυτό επίσης εξηγεί γιατί οι ουρακοτάνγκοι, που ποτέ δεν έπαψαν να ζουν στα δέντρα, δεν μπορούν να μεταβολίσουν το αλκοόλ, ενώ οι γορίλες, οι χιμπατζήδες και, φυσικά, οι άνθρωποι μπορούν. Σύμφωνα με τον Κάριγκαν, εξ’ αρχής η απόλαυση του αλκοόλ συνδέθηκε με την εύρεση τροφής και με το πλεονέκτημα της επιβίωσης – αν και στην πορεία αυτή η σύνδεση μάλλον ατόνησε (ιδίως στους πολύ μεθυσμένους!).

Σταδιακά, ο ανθρώπινος πολιτισμός ανακάλυψε τεχνικές για να αυξάνει την περιεκτικότητα σε αλκοόλ ενός ποτού, σε σχέση με τα αρχικά φρούτα που είχαν πέσει στο χώμα. Μερικοί επιστήμονες έχουν μάλιστα προτείνει ότι ένα βασικό κίνητρο -αν όχι το πιο βασικό- για την προϊστορική «έκρηξη» της γεωργίας παγκοσμίως ήταν η επιθυμία των ανθρώπων να πίνουν κανένα ποτηράκι παραπάνω…