Την επόμενη εβδομάδα θα «μιλήσει» ο τρίτος θάλαμος

Καλή η ενημέρωση, όσα πληροφορούμαστε γι’ αυτά που αποκαλύπτονται στην Αμφίπολη, οι θεωρίες των επιστημόνων για το ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά, ποιος είναι και ποιος είναι απίθανο να βρίσκεται θαμμένος στο εσωτερικό του, όμως η δύναμη της τηλεόρασης είναι μεγάλη.

Σε πιο ήρεμους τόνους απ’ ό,τι μας έχουν συνηθίσει οι εκπομπές με πρωταγωνιστές τους πολιτικούς, η «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη έκανε πρεμιέρα με την ανασκαφή που έχει αναστατώσει τους πάντες εντός κι εκτός συνόρων, δείχνοντας πώς θα μπορούσε η τηλεόραση να έχει συχνά ανάλογα αφιερώματα αλλά δυστυχώς επαναπαύεται στον ρόλο της να πιάνει κυρίως ό,τι βγαίνει στον αφρό.

Ενας απολογισμός όλων αυτών που γράφτηκαν, συζητήθηκαν και αποτέλεσαν έδαφος για τις κόντρες μεταξύ των επιστημόνων ήταν η εκπομπή. Σίγουρη, ειδικά μετά την αποκάλυψη της σπασμένης θύρας ότι ο τάφος είναι μακεδονικός, εμφανίστηκε η ανασκαφέας κ. Κατερίνα Περιστέρη, τονίζοντας ότι κρύβει μια μεγάλη προσωπικότητα, ίσως «ένα στρατηγό». Οσο για τον χρόνο ολοκλήρωσης της ανασκαφής, σχολίασε: «Είπα ένα μήνα αλλά αυτό είναι σχετικό».

Με απλό τρόπο οι καλεσμένοι στο στούντιο, Παναγιώτης Φάκλαρης, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, τοποθετήθηκαν για τα ευρήματα και τη χρονολόγηση του μνημείου, ενώ η γ .γ. του υπουργείου Πολιτισμού Λ. Μενδώνη φώτισε με δυο λόγια το θέμα. Η Αμφίπολη, εξήγησε, ήταν μια σημαντική ακμάζουσα πόλη, αποικία των Αθηναίων το 438/7 π.Χ. κοντά στον ποταμό Στρυμόνα, όσο για το μνημείο που ανασκάπτεται το χαρακτήρισε κοσμοπολίτικο, δαπανηρό, που συγκεντρώνει χαρακτηριστικά από διαφορετικές πολιτισμικές φάσεις.

Ο κ. Φάκλαρης επέμενε στις απόψεις του περί τυμβωρυχίας του μνημείου στην αρχαιότητα, τονίζοντας ότι «έγινε αρπαγή» όπως είπε χαρακτηριστικά, ενώ απέδωσε τα χώματα στο εσωτερικό του τάφου, στα νερά της βροχής που εισχώρησαν μαζί με άμμο από την οροφή αλλά και στις τρύπες που άφησαν οι τυμβωρύχοι. Οι τελευταίοι φαίνεται πως άφησαν το μνημείο ανοιχτό για καιρό. Εκεί αποδίδει την αφαίρεση των επιχρισμάτων από τον τοίχο των Σφιγγών. Είπε ακόμη ότι υπήρξαν μεταγενέστερες επεμβάσεις ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, υπογραμμίζοντας πως η ορθομαρμάρωση δεν έγινε την ίδια χρονική περίοδο με την κατασκευή του περιβόλου, αλλά αργότερα.

Είχε σημασία ότι όλοι συμφώνησαν πως πρόκειται για ένα σημαντικό μνημείο και πως για την ασφαλή του χρονολόγηση πρέπει να ολοκληρωθεί η ανασκαφή.

Διατυπώθηκαν επίσης απόψεις και για το ποιος θάφτηκε στον τάφο. Είναι ο Νέαρχος (η επικρατέστερη άποψη) ή ο Ηφαιστίωνας όπως πιστεύει ο κ. Θεόδωρος Μαυρογιάννης (αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου). Ή μήπως κατασκευάστηκε από τον Δημήτριο Πολιορκητή που ήθελε να αποδώσει τιμή στους δολοφονημένους από τον Κάσσανδρο, Ρωξάνη και Αλέξανδρο Δ, όπως υποστήριξε ο κ. Μιχάλης Τιβέριος;

Οι περισσότεροι κλίνουν στην ερμηνεία ότι ο «ένοικος» του τάφου είναι κάποιος επιφανής στρατηγός παρά κάποιος της βασιλικής οικογένειας. Βέβαια, τα κτερίσματα θα δείξουν, όπως είπε ο καθηγητής αρχαιολογίας κ. Π. Βαλαβάνης.

Ειπώθηκε όμως κάτι ακόμη μετά την επιστημονική… ανθρωποφαγία των προηγούμενων ημερών και όσα προκάλεσαν οι δηλώσεις της καθηγήτριας κ. Παλαγγιά. «Εν μέρει είχε δίκιο» τόνισε ο κ. Φάκλαρης, τοποθετώντας το μνημείο στο τέλος του 4ου αι. π.Χ., κυρίως στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. Αλλά και η κ. Γεωργία Κοκκορού-Αλευρά υποστήριξε πως οι οδοντωτές σόλες που είχαν στα πόδια οι Καρυάτιδες χρονολογούνται (βάση διατριβής) στον 3ο-2ο αι. π.Χ.

Τα κινητά ευρήματα θα δώσουν σίγουρα περισσότερες απαντήσεις. Βρέθηκαν κάποια νομίσματα και κεραμικά είπε η κ. Βαλάκου, εννοώντας αυτά που εντοπίστηκαν στον τύμβο και όχι στο εσωτερικό του μνημείου. Βέβαια η συντήρηση και η μελέτη τους δεν συμβαδίζει με την τηλεοπτική βιασύνη.

«Η ανασκαφή έχει πολλή δουλειά» λένε από το μέτωπο της Αμφίπολης. Οπως επίσης ότι στην αρχή της άλλης εβδομάδας -εκτός απροόπτου- θα έχουν εικόνα από τον τρίτο θάλαμο. Είναι σίγουρο πως το τηλεοπτικό κοινό από τον περασμένο Αύγουστο έχει ακούσει περισσότερα απ’ ό,τι έμαθε στο σχολείο για τον Μ. Αλέξανδρο, υιοθετώντας σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και την ορολογία της αρχαιολογίας. Ας μείνουμε όμως στα λόγια της κ. Κοκκορού-Αλευρά: «Ούτε ανασκαφές on line, ούτε ανασκαφές εν κρυπτώ».

Πηγή: Καθημερινή