Ολοκληρώνεται το σκηνικό για την αρπαγή των κόκκινων δανείων

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Ο εχθρός των δανειοληπτών οργανώνεται, αναμένει και απαιτεί. Και ο εχθρός δεν είναι άλλος από τις τράπεζες, με τους ισχυρούς συμμάχους τους, τα ξένα funds, τα οποία θέλουν να βάλουν στο χέρι, εύκολα και γρήγορα, τα κόκκινα δάνεια και την περιουσία των δανειοληπτών που συνδέονται με αυτά. Όλες αυτές οι ξένες εταιρείες αγοράς ή διαχείρισης κόκκινων δανείων, που σε όλο τον κόσμο είναι γνωστές ως κοράκια και αρπακτικά, ετοιμάζονται και ετοιμάζουν και τις κινήσεις τους για να ξεκινήσουν τη σφαγή των δανειοληπτών και το πλιάτσικο στις περιουσίες τους. Και ψάχνουν να βρουν τον καλύτερο τρόπο για να πετύχουν το σκοπό τους. Αυτός είναι κυρίως μέσω θυγατρικών εταιριών ή “παράλληλων” σχημάτων, με τα οποία θα επιχειρήσουν να  αναλάβουν ουσιαστικό ρόλο και στη διαχείριση των ακινήτων – ενεχύρων των δανείων που θα τους μεταβιβαστούν. Ένα από τα ζητούμενα των εταιριών διαχείρισης – και συγκεκριμένα να τους δοθεί ενεργός ρόλος στην αξιοποίηση των ακινήτων που θα συνοδεύουν ως εμπράγματες εξασφαλίσεις τα προς μεταβίβαση μη εξυπηρετούμενα δάνεια – δεν φαίνεται να “περνάει”, μέχρι στιγμής, στις τροποποιήσεις του νόμου 4354/2015 που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση για την τελική διατύπωσή τους. Βέβαια, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, τόσο οι δανειστές και φυσικά μαζί τους και η Τράπεζα της Ελλάδος και κυρίως ο διοικητής της, Γιάννης Στουρνάρας, συμφωνούν με τις απαιτήσεις των εταιριών διαχείρισης. Δηλαδή στο ότι. Από τη στιγμή που αναλαμβάνουν τη διαχείριση ενός μη εξυπηρετούμενου δανείου, να μπορούν να κάνουν και την εκμετάλλευση του ακινήτου που το συνοδεύει. Η κυβέρνηση, ωστόσο, αφήνει να διαφανεί πως θεωρεί ότι μία τέτοια δυνατότητα στις εταιρίες διαχείρισης, μπορεί να λειτουργήσει ως “εργαλείο διαπλοκής”. Γιατί θα δώσει σε αυτές τις εταιρείες τη δυνατότητα να βγάζουν σε πλειστηριασμούς μαζικά τα ακίνητα – ενέχυρα δανείων, προκειμένου να τα αγοράζουν οι ίδιες οι εταιρίες διαχείρισης σε χαμηλές τιμές. Στη θέση αυτή η κυβέρνηση δείχνει να παραμένει μέχρι στιγμής αμετάπειστη, παρά το αντεπιχείρημα ότι οι εταιρίες που θα πάρουν δάνεια προς διαχείριση, δεν έχουν το δικαίωμα του πλειστηριασμού, το οποίο ανήκει στην τράπεζα που έχει την ιδιοκτησία του δανείου. Κατόπιν αυτού, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση και στα ακίνητα – ενέχυρα των “κόκκινων” δανείων που θα τους μεταβιβαστούν, οι εταιρίες διαχείρισης  σχεδιάζουν να δραστηριοποιηθούν μέσω θυγατρικών εταιριών real estate ή μέσω συμπράξεων (εξαγορών και συγχωνεύσεων) με άλλους ενδιαφερόμενους servicers προκειμένου να δημιουργήσουν έτσι μεγαλύτερα και πιο εξειδικευμένα σχήματα, τα οποία θα μπορούν να επωφεληθούν από τη διαχείριση μεγαλύτερου όγκου δανείων.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής αυτές οι εταιρείες – αρπακτικά που έχουν εξασφαλίσει άδειες διαχείρισης δανείων είναι η Cepal, κοινή εταιρία της Aktua και της Alpha Bank, η θυγατρική της Eurobank, FPS, και η εταιρία (Θεά Άρτεμις) που σύστησε η Attica Bank για τη μεταβίβαση των “κόκκινων” δανείων της και ως όχημα για την είσοδο του ξένου επενδυτή. Στην “ουρά” παραμένει ακόμη η αδειοδότηση της Pillarstone και της Alvarez & Marsal, καθώς και οι φάκελοι άλλων ενδιαφερομένων, μεταξύ των οποίων η Resolute, η Qualco, η Mellon, η Mount Street κ.ά., αλλά και ιδιωτών προερχόμενων από τον ευρύτερο τραπεζικό χώρο.
Μεταξύ των ενδιαφερομένων θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν συμπράξεις, όχι μόνο λόγω του υψηλού κόστους επενδύσεων και υποδομών που απαιτεί η διαχείριση δανείων, αλλά και προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες εισόδου “παικτών” στην αγορά.

Τι σημαίνει αυτό το έντονο ενδιαφέρον μεγάλων τέτοιων ξένων εταιρειών; Ένα και μόνο πράγμα. Ότι η διαχείριση κόκκινων δανείων είναι μια τεράστια μπίζνα, με υψηλότατα κέρδη γι αυτές τις εταιρείες. Αλλά το έργο δεν είναι καινούργιο. Απλά επαναλαμβάνεται με διασκευή.

Το 2010 το όνομά τους ήταν Εταιρεία Ειδικού Σκοπού (Special Purpose Vehicle – SPV, ή Special Purpose Entity – SPE). Τώρα τις ονόμασαν οι εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων, θυγατρικές εταιρίες ή εταιρείες  “παράλληλων” σχημάτων. Όμως το νόημα και ο σκοπός, δεν έχουν αλλάξει. Η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού  Special Purpose Vehicle – SPV, ή Special Purpose Entity – SPE, είναι μια εταιρεία που ιδρύεται ειδικά με σκοπό την πραγματοποίηση συγκεκριμένων και βραχυπρόθεσμων στόχων, όπως να απομονώσει το χρηματοοικονομικό κίνδυνο μιας τράπεζας. Σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης επιβάλλεται η ενοποίηση των οικονομικών καταστάσεων της Οικονομικής Οντότητας και της εκχωρούσας επιχείρησης, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται τόσο οι απαιτήσεις, όσο και οι υποχρεώσεις στον ισολογισμό.

Οι Εταιρείες Ειδικού Σκοπού δεν είναι καινούργιο φρούτο, αφού προβλέπονται από την νομοθεσία  εδώ και πολλά χρόνια. Απλώς, τώρα τελευταία γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία, σε συνδυασμό με τις διαδικασίες fast-track που έχουν θεσμοθετηθεί προκειμένου να διευκολύνουν τους πάσης φύσεως επενδυτές. Ως εκ τούτου, γι’ αυτές τις εταιρείες έχουν προβλεφθεί ορισμένα εξαιρετικά θελκτικά κίνητρα, όπως ευνοϊκότερη φορολόγηση και ταχύτατες διαδικασίες αδειοδότησης. Για την σύστασή τους αρκεί μια ΚΥΑ (κοινή υπουργική απόφαση) των υπουργών Ανάπτυξης, Μεταφορών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Οικονομικών, ενώ έχει ήδη προβλεφθεί ότι μπορούν να υλοποιούν και αποκλειστικά ιδιωτικές επενδύσεις και όχι μόνο ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου & ιδιωτικού τομέα) όπως παλιότερα.

Ε, λοιπόν, αυτές οι εταιρείες που αποκαλούνται στα ελληνικά Εταιρείες Ειδικού Σκοπού, δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό που οι αγγλοσάξωνες ονομάζουν Special Purpose Vehicle. Μη ρωτήσετε από πού κι ως πού η εταιρεία αποκαλείται vehicle, δηλαδή όχημα.

Δεν έχετε ακούσει για “προγράμματα που τρέχουν” ή για “επενδύσεις που -επίσης- τρέχουν”;

Πάμε τώρα στην ουσία. Οι ΕΕΣ (ή SPV, πείτε τις όπως θέλετε) δεν είναι παρά εταιρείες-κελύφη, οι οποίες συστήνονται για να κάνουν μια συγκεκριμένη δουλειά και χρησιμοποιούνται για να προστατέψουν την μητρική εταιρεία από οποιονδήποτε κίνδυνο, κυρίως χρηματοοικονομικό. Αν κάτι δεν πάει καλά κατά το “τρέξιμο της επένδυσης”, η μητρική εταιρεία την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια και απλώς αφήνει την ΕΕΣ της ή SPV της να βουλιάξει.

Δεν θα είμαστε πολύ υπερβολικοί αν υποστηρίξουμε ότι οι SPV χρησιμοποιούνται εκεί όπου δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι off-shore. Δείτε τις αποκρατικοποιήσεις τού ΤΑΙΠΕΔ και θα διαπιστώσετε ότι όλες, από Ελληνικό μέχρι ΟΠΑΠ κι από Αστέρα μέχρι Σχινιά, όλες μα όλες γίνονται μέσω τέτοιων εταιρειών ειδικού σκοπού. Φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι όλες οι πολυδιαφημισμένες τουριστικές επενδύσεις που προγραμματίζουν τα διάφορα ξένα επενδυτικά κεφάλαια (funds), αναλαμβάνονται από ΕΕΣ ή SPV.
Έρχεται σήμερα και η κυβέρνηση της πρώτης φοράς Αριστεράς και  με νομοθετική παρέμβαση ουσιαστικά δίνει άλλοθι σε μια τραπεζική μαφία όπου με τέτοιου είδους εταιρείες ετοιμάζονται να κάνουν πλιάτσικο στα κόκκινα δάνεια.. (Εδώ και το σχετικό νομοσχέδιο http://www.opengov.gr/ypoian/wp-content/uploads/downloads/2016/03/2016_Sxedio_Nomou_Paraxoriseis.pdf
Χαρακτηριστικό είναι επίσης το απόσπασμα ανακοίνωσης που εξέδωσε η επιτροπή κεφαλαιαγοράς σχετικά με τις εν λόγω εταιρείες ειδικού σκοπού
http://www.hcmc.gr/el/klawtitreq

Για να καταλάβετε όμως τι είδους εταιρείες στήνουν κάποιοι δεν μένει παρά να δούμε σχετικά δημοσιεύματα (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=759588) και εδώ http://www.bankwars.gr/%CE%BA%CF%8C%CE%BA%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B5%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B4%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%B9/

Ο λόγος της τιτλοποίησης και εκχώρησης των στεγαστικών δανείων τους σε  εταιρείες ειδικού σκοπού, έναν και μόνο σκοπό έχουν, και δεν είναι άλλος από τον εγκλωβισμό των δανειοληπτών λόγω  της μη δυνατότητάς τους αφενός για οποιαδήποτε ρύθμιση των  δανείων τους και αφετέρου της μη εφαρμογής του νόμου Κατσέλη. Εφόσον δεν έχουν κάποια άλλη ληξιπρόθεσμη οφειλή, η λύση δίνεται μέσω της διάταξης του άρθρου 288 του Αστικού Κώδικα, η οποία απαιτεί κάθε σύμβαση να λειτουργεί και να εκτελείται βάσει της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών και αφετέρου των συνταγματικών αρχών της οικονομικής ελευθερίας, αναλογικότητας, ισότητας και ίσης μεταχείρισης των πολιτών».
http://www.bankofgreece.gr/BogDocumentPEE/%CE%A0%CE%95%CE%95_32_07_10_213.pdf)