Εμβάθυνση των σχέσεων Ελλάδας – Ρωσίας

ΦΩΤΟ: REUTERS/ALKIS KONSTANTINIDIS

Η υπογραφή του Προγράμματος Διαβουλεύσεων 2017-2019 μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Ρωσίας, χθες, από τους υπουργούς Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά και Σεργκέι Λαβρόφ, επιβεβαιώνει την κοινή βούληση για την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων και την ανάπτυξη του πολιτικού διαλόγου στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, όπως τόνισαν.

Οι δύο υπουργοί συζήτησαν όλα τα ζητήματα που απασχολούν την εξωτερική πολιτική των δύο χωρών και συμφώνησαν στην ανάγκη άμεσης εξομάλυνσης της κατάστασης στη Συρία, καθώς και στην ανάγκη σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.

Σύμπτωση απόψεων διαπιστώθηκε και στο Κυπριακό, με τον κ. Λαβρόφ να επαναβεβαιώνει την υποστήριξη της Ρωσίας για την υλοποίηση των αποφάσεων του ΟΗΕ. Ενώ ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε τη σταθερή θέση της Αθήνας υπέρ της διατήρησης «ανοικτών διαύλων» μεταξύ της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία.

Προηγουμένως, ο Ρώσος υπΕξ είχε διαβεβαιώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, από τον οποίον έγινε δεκτός, ότι η Μόσχα απορρίπτει τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα στις συνομιλίες για το Κυπριακό και «τις έξωθεν προσπάθειες άσκησης πίεσης, επειδή κάποιοι δεν θέλουν αυτή τη διευθέτηση» και τόνισε: «Αναμφίβολα πρέπει να συμφωνήσουν οι ίδιοι οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Και το Συμβούλιο Ασφαλείας καθόρισε τα πλαίσια αυτής της Συμφωνίας που πρέπει να πετύχουν ως προς την κυριαρχία, ως προς τα ζητήματα ιδιοκτησίας και των εγγυήσεων… Και εμείς θα συμβάλουμε για να είναι οι προσπάθειες του ΟΗΕ στα πλαίσια των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και για να μην υπάρχουν αποκλίσεις από αυτήν την πορεία στο πλαίσιο των Συμφωνιών».

Στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα συζητήθηκαν οι σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας, καθώς και οι περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία και την Ουκρανία. Οι κ.κ. Τσίπρας και Λαβρόφ αντάλλαξαν επίσης απόψεις για τη σημασία εξεύρεσης δίκαιης, βιώσιμης και ολοκληρωμένης λύσης του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Παράλληλα, συζητήθηκε η ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας, με έμφαση στους τομείς των επενδύσεων και του τουρισμού.

Ως «περιεκτικές και συγκεκριμένες, σε κλίμα φιλίας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού θέσεων κάθε πλευράς, που απεικονίζουν στενούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών» χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας τις συζητήσεις που είχε χθες στην Αθήνα.

«Επισημάναμε ότι αναπτύσσεται ενεργά ο πολιτικός διάλογος, οι επαφές στον τομέα της ενέργειας, αλλά και στο υπουργείο Εξωτερικών, στο πλαίσιο των συμφωνιών που υπογράφτηκαν κατά την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Η υπογραφή της συμφωνίας σήμερα δείχνει ότι καλύπτουμε με τον σχεδιασμό μας μία μακροπρόθεσμη περίοδο και δεν περιοριζόμαστε σε ζητήματα επικαιρότητας» τόνισε ο κ. Λαβρόφ.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις σε Συρία, Λιβύη, Υεμένη και Ιράκ, σημείωσε ότι «η κατάσταση δεν μας δίνει πολλές ελπίδες» και παρατήρησε ότι μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδας υπάρχει «ενιαία γραμμή να υλοποιηθούν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ ως προς τη Συρία, την Υεμένη και τη Λιβύη, ενώ ως προς το Ιράκ ας μιλήσει ο Οργανισμός».

Για τις σχέσεις Ε.Ε. και ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι «η Ελλάδα πιστεύει στην ανάγκη μίας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας που συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία και όχι ενάντια στη Ρωσία» και υπενθύμισε ότι «ακόμη και στον Ψυχρό Πόλεμο, που ήταν οξυμένες οι σχέσεις της τότε ΕΣΣΔ με τη Δύση, καταφέραμε να διαμορφώσουμε τη Συμφωνία του Ελσίνκι, ένα πλαίσιο στο οποίο διασφαλίζονταν τα δικαιώματα των πολιτών, αναγνωρίζονταν τα σύνορα όπως είχαν καθοριστεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταθεροποιούνταν οι σχέσεις Δύσης και Ανατολής».

Επί του θέματος αυτού, ο Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε: «Εκτιμούμε ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που από θέση αρχών δεν τάσσεται υπέρ της σύγκρουσης, αλλά υπέρ του διαλόγου και της αναζήτησης αμοιβαία αποδεκτών λύσεων».

Το απόγευμα, ο Σεργκέι Λαβρόφ αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών της Σχολής Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Περί Ιστορίας και σεβασμού

Με σαρκαστικό τρόπο επέλεξε να απαντήσει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς στις αμφισβητήσεις της Συνθήκης της Λωζάννης που διατυπώνει συστηματικά το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ενώπιον του Ρώσου ομολόγου του, χθες, ο κ. Κοτζιάς ερωτηθείς σχετικώς, σημείωσε: «Η Ιστορία της καρδιάς μας φτάνει μέχρι την Ινδία, η ελληνική καρδιά περιλαμβάνει και την Ινδία. Αλλά τα σύνορα της καρδιά μας δεν είναι τα σύνορα του διεθνούς δικαίου. Κάποιος μπορεί να ερωτευτεί και μια κυρία στη Χαβάη, στην Αυστραλία, κανένας δεν το απαγορεύει αυτό. Αλλά ο σεβασμός των συνόρων είναι υποχρεωτικός». Επί του θέματος ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών τόνισε: «Η απάντηση είναι πολύ απλή: Σε όλα τα ζητήματα πρέπει να γίνεται σεβαστό το διεθνές δίκαιο που απορρέει από τις διεθνείς συμβάσεις».

Εξάλλου, ο κ. Κοτζιάς, σε μια προφανώς έμμεση αναφορά του στις ιστοριοδιφικές ανησυχίες του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα, παρατήρησε: «Θέλω να κάνω δύο σχόλια όσον αφορά την Ιστορία, γιατί τελευταία όλοι στην περιοχή μας ασχολούνται με την Ιστορία. Λέω και υπογραμμίζω: Η Ιστορία πρέπει να είναι σχολείο και όχι φυλακή. Την Ιστορία πρέπει να την αντιμετωπίζει κανείς με σεβασμό. Την Ιστορία πρέπει να την αντιμετωπίζει κανείς έτσι όπως είναι στην πραγματικότητα και όχι με μια εκ των υστέρων μυθολογία».

Ενεργειακή συνεργασία με παρελθόν, παρόν και μέλλον

Του Φάνη Ζώη

Καλές προοπτικές ως προς τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της ενέργειας διαπίστωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό άνοιξε τις εργασίες του Ελληνορωσικού Ενεργειακού Συνεδρίου, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του 4ου Ελληνορωσικού Κοινωνικού Φόρουμ στο Ζάππειο Μέγαρο.

Μιλώντας στο συνέδριο -το οποίο εντάσσεται στο επίσημο πρόγραμμα του «Έτους Φιλίας Ελλάδας-Ρωσίας 2016»- παρουσία των υπουργών Νίκου Κοτζιά και Πάνου Σκουρλέτη, ο κ. Λαβρόφ απέφυγε με διπλωματικό τρόπο να αναφερθεί στην ελληνική προέκταση του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream, ώστε να μεταφερθούν σημαντικές ποσότητες αερίου στις αγορές της Ευρώπης.

Όπως είχε δηλώσει πριν από μια εβδομάδα ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, η Μόσχα είναι πολύ επιφυλακτική σε ενεργειακή συνεργασία με τις Βρυξέλλες, μετά το μπλοκάρισμα από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν του προηγούμενου σχεδίου για τον αγωγό South Stream, ο οποίος θα περνούσε από το έδαφος της Βουλγαρίας. «Μετά την αποτυχία του South Stream θα είμαστε έτοιμοι να επεκτείνουμε τον Turkish Stream σε εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μόνο αφού λάβουμε από την Κομισιόν μια αδιαμφισβήτητη έγγραφη εγγύηση της υλοποίησης αυτού του σχεδίου» είχε τονίσει ο κ. Λαβρόφ, μιλώντας σε επιχειρηματικό συνέδριο στη Μόσχα, θέτοντας ουσιαστικά εκτός ατζέντας το θέμα πριν φτάσει στην Αθήνα.

Ο Πάνος Σκουρλέτης

Οι ελληνορωσικές σχέσεις στον ενεργειακό τομέα έχουν παρελθόν, παρόν και μέλλον, στο οποίο κύριο ρόλο μπορεί να έχει η επέκταση του αγωγού Turkish Stream προς την Ελλάδα και την Ιταλία, τόνισε από την πλευρά του ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης στην έναρξη του Ελληνορωσικού ενεργειακού συνεδρίου. Ωστόσο, όπως αποκάλυψε ο υπουργός, η ένταξη της Ελλάδας και της Ιταλίας στο σχέδιο του ρωσικού αγωγού απαιτεί τη συνεργασία και εταιρειών από άλλα κράτη. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, το MOU μεταξύ της ΔΕΠΑ, της Gazprom και της ιταλικής Edison, το οποίο υπεγράφη φέτος τον Μάρτιο, θα πρέπει να επεκταθεί και σε άλλα κράτη. Πάντως ο υπουργός εξέφρασε την αισιοδοξία του για την προοπτική αυτή καθώς, όπως είπε, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα αυξάνει σταδιακά, ενώ από την άλλη η Gazprom έχει δηλώσει ότι ο αγωγός της στα κοινοτικά κράτη θα λειτουργεί με βάση τα ποσά που προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία.

ΔΕΗ – ΔΕΠΑ

Από την πλευρά του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτάκης, από το βήμα του ελληνορωσικού φόρουμ, απηύθυνε πρόσκληση σε ρωσικές εταιρείες για συνεργασία και κοινές επενδύσεις στα Βαλκάνια. Όπως τόνισε ο κ. Παναγιωτάκης, η στρατηγική της ΔΕΗ περιλαμβάνει επέκταση σε νέες αγορές σε συνεργασία με ξένες εταιρείες.

Στους αγωγούς φυσικού αερίου που προωθεί η ΔΕΠΑ αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλός της Θεόδωρος Κιτσάκος, κατά την ομιλία του στο ελληνορωσικό συνέδριο, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι τα έργα αυτά μπορούν να υλοποιηθούν σε βάθος τετραετίας αναβαθμίζοντας τη διεθνή παρουσία της χώρας μας. Ο κ. Κιτσάκος ξεκίνησε μιλώντας για την εγχώρια αγορά και την προσπάθεια επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου, λέγοντας ότι η ΔΕΠΑ έχει μια κοινωνιοκεντρική στόχευση.

Στη συνέχεια, απηύθυναν χαιρετισμούς ο πρόεδρος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών Βλαντίμιρ Φορτόφ, ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του Κέντρου Εθνικής Δόξας και του Ιδρύματος του Αγ. Ανδρέα του Πρωτόκλητου, πρόεδρος και ιδρυτής του παγκόσμιου κοινωνικού φόρουμ «Ο διάλογος των Πολιτισμών» Βλαντίμιρ Γιακούνιν, ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση της Ορθοδοξίας Ανδρέας Μιχαηλίδης, ο πρέσβης της Ελλάδας στη Μόσχα Ανδρέας Φρυγανάς και ο πρέσβης της Ρωσίας στην Ελλάδα Αντρέι Μασλόφ.

Το πρώτο μέρος του συνεδρίου ολοκληρώθηκε με τη συζήτηση για θέματα γεωστρατηγικής και ενέργειας. Στο δεύτερο μέρος εξετάστηκαν η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας – Ρωσίας στη βάση μιας μακροχρόνιας και αμοιβαίας επωφελούς σχέσης.

Σεβασμός στο διεθνές δίκαιο

Με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Λαβρόφ συναντήθηκε ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος και εξέφρασε την ανησυχία του για τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάννης.

Σύμφωνα, μάλιστα, με ανακοίνωση της Ν.Δ., υπήρξε σύμπτωση απόψεων ως προς την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών. Κατά τη συνάντηση, έγινε αναφορά στους στενούς ιστορικούς δεσμούς Ελλάδας – Ρωσίας, καθώς και στην κοινή επιθυμία για περαιτέρω προώθηση των διμερών σχέσεων, ενώ συζητήθηκε εκτενώς η πορεία των διακοινοτικών συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Οι δύο άντρες συζήτησαν επίσης για την κατάσταση στη Συρία, καθώς και άλλα περιφερειακά ζητήματα, ενώ ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών για θέματα που αφορούν την οικονομική πραγματικότητα και την εσωτερική πολιτική.