Δραματικά στοιχεία για τα Ταμεία των ελεύθερων επαγγελματιών

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Το «πάγωμα» των οφειλών προς τα Ταμεία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα θετικό μέτρο όχι μόνο για τους οφειλέτες ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και για τα ίδια τα Ταμεία συνοδευόμενο όμως με άλλα εντελώς απαραίτητα μέτρα.
Ωστόσο για όσους σχεδίασαν το συγκεκριμένο μέτρο για να το εξαγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, δείχνει μια απίστευτη προχειρότητα που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα και μόνο. Πιο συγκεκριμένα η εξαγγελία και μόνο ότι «παγώνουν» οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της περιόδου μέχρι 31/12/2016, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση της εισπραξιμότητας στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ, τα δύο Ταμεία των ελεύθερων επαγγελματιών. Η κατάσταση είναι ήδη ιδιαίτερα προβληματική.

Στο ΕΤΑΑ (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) τους τελευταίους μήνες χρειάζονται επιχορήγηση από το ΑΚΑΓΕ, τον γνωστό Λογαριασμό Αλληλεγγύης Γενεών, για να καταβληθούν οι συντάξεις και η εισπραξιμότητα, δηλαδή η εμπρόθεσμη καταβολή εισφορών, κινείται στο περίπου 45%, δηλαδή λιγότεροι από τους μισούς ασφαλισμένους ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.

Στον ΟΑΕΕ τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα 450 εκατ. ευρώ που είναι οι βεβαιωμένες οφειλές για κάθε δίμηνο, εισπράττονται 230 εκατ. ευρώ, όταν η δαπάνη για τις συντάξεις του αντίστοιχου διμήνου είναι 550 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε δίμηνο το δημόσιο πρέπει να «καλύψει» 320 εκατ. ευρώ, δηλαδή σε ετήσια βάση 1 δισ. 920 εκατ. ευρώ για να πληρωθούν οι συντάξεις του ΟΑΕΕ. Το ποσό αυτό ανεβαίνει στα 2,2 δισ. ευρώ, εφόσον ο ΟΑΕΕ αποδίδει στον ΕΟΠΥΥ, κάτι που δεν κάνει σήμερα, τις εισφορές για υγειονομική περίθαλψη που περιλαμβάνονται στα ανωτέρω έσοδα.

Για να επανέλθουμε, λοιπόν, στο θέμα του «παγώματος» των οφειλών, εκείνο που δεν γίνεται με τίποτα, μέσα στην κατάσταση που περιγράψαμε, είναι να προαναγγέλλεις «πάγωμα» για υποχρεώσεις που μπορούν να καταστούν ληξιπρόθεσμες μετά από τέσσερις μήνες. Γιατί στην περίπτωση αυτή, με τη μεγάλη πίεση και ανέχεια που παρατηρείται σε κάθε πολίτη και στον ελεύθερο επαγγελματία, είναι βέβαιο ότι θα μειωθούν τα έσοδα ακόμη περισσότερο τους τελευταίους μήνες του έτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται οικονομικά και δημοσιονομικά.

Από την άλλη πλευρά και αφού σχεδιάζεις ένα τέτοιο μέτρο για το οποίο έχεις εξασφαλισμένη, εάν έχεις, τη σύμφωνη γνώμη του «κουαρτέτου» και δεν είναι για ακόμη μια φορά στη γνώριμη πλέον πρακτική ψηφίζω – ξεψηφίζω, γιατί δεν μπορούσε να συμφωνηθεί και η επαναφορά της ρύθμισης των 100 δόσεων, με δεδομένο ότι δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες έχασαν χωρίς δική τους υπαιτιότητα τη συγκεκριμένη ρύθμιση; Με δεδομένο, μάλιστα , ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να πληρωθούν οι οφειλές – και σωστά – πώς θα πληρωθούν σε 12 δόσεις όταν δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα ρύθμισης;

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με το συγκεκριμένο μέτρο στοχεύει στην αύξηση της εισπραξιμότητας των τρεχουσών εισφορών για την περίοδο από 1/1/2017 και μετά στα πλαίσια του νέου ενιαίου ασφαλιστικού φορέα. Ως στόχος είναι σωστός και επιβεβλημένος, γιατί πράγματι θα πρέπει να βελτιωθεί η εισπραξιμότητα, αλλά, σε ποιο περιβάλλον, με ποια μέσα, ποιες υπηρεσίες και ποιο σχέδιο;

Σε μια οικονομία που «ψυχορραγεί», με τα ταμεία σε κατάσταση διάλυσης, λόγω και των μεγάλων ελλείψεων σε προσωπικό και χωρίς ένα επιχειρησιακό σχέδιο, πολύ δύσκολα μπορεί να βελτιωθούν τα έσοδα των ταμείων.

Ειδικά μετά την 1/1/2017 όταν τίθεται σε εφαρμογή η σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με τα εισοδήματα, είναι σαφές ότι για μεγάλο αριθμό ελεύθερων επαγγελματιών θα προκύψουν μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές είτε γιατί έχουν πραγματικά χαμηλό εισόδημα είτε γιατί έχουν τη δυνατότητα να δηλώνουν χαμηλότερο από το πραγματικό τους εισόδημα φοροδιαφεύγοντες και εισφοροδιαφεύγοντες.

Σε κάθε περίπτωση η μείωση των εισφορών με το νέο σύστημα, δεν πρόκειται να αναπληρωθεί από τις εξοντωτικές αυξήσεις των εισφορών για όσους έχουν ένα ετήσιο εισόδημα από 15.000 ευρώ και άνω.

Με αυτό το δεδομένο και μόνο, η εισπραξιμότητα πρέπει να ξεπεράσει το 70% από το 50% που είναι σήμερα. Οχι για να λυθεί το πρόβλημα του ΟΑΕΕ, του ΕΤΑΑ και του νέου Φορέα (ΕΦΚΑ), αλλά, για να μην επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο.

Όπως λοιπόν γίνεται αντιληπτό χρειάζονται πολλά πράγματα ακόμη για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και να ισορροπήσει οικονομικά ο νέος ενιαίος ασφαλιστικός φορέας. Η ενοποίηση ήδη προβληματικών ταμείων δεν οδηγεί από μόνη της σε βιώσιμη προοπτική, όταν μάλιστα η ίδια η ενοποίηση είναι οργανωτικά και λειτουργικά προβληματική

Εκείνο που σίγουρα δεν χρειάζεται αυτή τη στιγμή περισσότερο από κάθε άλλη φορά, είναι τα πολλά λόγια, αλλά έργα και μόνο έργα.