Μειωμένα αλλά και πλασματικά τα δάνεια των τραπεζών

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Στα επίπεδα του 2006 επέστρεψε η δανειακή δραστηριότητα των ελληνικών τραπεζών, όπως διαβάζουμε. Αλλά ακόμα κι αυτή η εικόνα δεν είναι η πραγματική. Υπάρχουν διάφορα τερτίπια που εφαρμόζουν οι τράπεζες για να ωραιοποιήσουν την πραγματική εικόνα και τα οποία συνήθως δεν τα περιλαμβάνουν στα στοιχεία που ανακοινώνουν.

Έτσι έχουμε την εικόνα που ανακοινώνουν επισήμως και σύμφωνα με την οποία η ελληνική τραπεζική αγορά βρίσκεται στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από 10 χρόνια, δηλαδή στο 2006, με τις συνολικές χορηγήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων να έχουν μειωθεί στα 200 δισ. ευρώ, επιστρέφοντας στα επίπεδα του Ιουλίου του 2006. Δηλαδή τα δάνεια που έχουν χορηγήσει οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στο επίπεδο των δανείων που είχαν χορηγήσει το 2006. Τότε, τον Ιούλιο του 2006, που και πάλι η συνολική χρηματοδότηση της οικονομίας από το τραπεζικό σύστημα ήταν ύψους 200 δισ. ευρώ, τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις ήταν 103,3 δισ. ευρώ, τα στεγαστικά ήταν 64,4 δισ. ευρώ και τα καταναλωτικά 29,6 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η συνολική χρηματοδότηση των επιχειρήσεων είναι σήμερα μικρότερη από ό,τι το 2007.

Μετά, το συνολικό ποσό του δανεισμού αυξήθηκε γιατί οι τράπεζες μοίραζαν αφειδώς δάνεια από δω κι από κει, χωρίς να κάνουν κανέναν έλεγχο, χωρίς να ζητούν εγγυήσεις, μοιάζοντας θαλασσοδάνεια σε κόμματα και μεγαλοεπιχειρηματίες, καναλάρχες, εκδότες κι εργολάβους, αλλά και σε απλούς καταναλωτές στους οποίους δεν έκαναν κουβέντα για τα λεγόμενα ψιλά γράμματα των δανειακών συμβάσεων, με αποτέλεσμα να παγιδέψουν με αυτό τον τρόπο εκατομμύρια δανειολήπτες που τώρα αγωνίζονται για να σώσουν τα σπίτια και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τους. Έτσι οι τράπεζες αύξησαν τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, τα οποία έφθασαν στο υψηλότερο σημείο τους στα μέσα του 2010 όταν ήταν ύψους 120 δισ. ευρώ. Από αυτά το μεγαλύτερο μέρος, περί τα 80 δισ. ευρώ, αφορούσαν στεγαστικά δάνεια. Η εν λόγω κατηγορία σήμερα έχει περιοριστεί σε 65,8 δισ. ευρώ. Δηλαδή οι τράπεζες εισπράττουν πολύ περισσότερα χρεολύσια από τα νέα στεγαστικά που χορηγούν. Το ίδιο ισχύει άλλωστε για όλες τις κατηγορίες δανείων.

Σε όλα αυτά τα δάνεια προς τα νοικοκυριά, που στα χρόνια της κρίσης μετατράπηκαν σε κόκκινα δάνεια ή μπήκαν σε ρυθμίσεις, οι τράπεζες πρότειναν διάφορες λύσεις για να μπορούν να εξυπηρετούνται. Μετά όμως μεταχειρίστηκαν κι άλλες μεθόδους. Ίδρυσαν εταιρείες και «κακές τράπεζες», τις λεγόμενες bad banks, στις οποίες μετέφεραν χρέη, κόκκινα δάνεια, ρυθμίσεις και άλλες ενέργειες που σκοπό είχαν να κρύψουν τη κακή οικονομική κατάσταση των τραπεζών, ώστε να μην σταματήσει η εισροή ξένων κεφαλαίων στα ταμεία τους. Γιατί κανένας – και πόσο μάλλον ένας μεγάλος ξένος επενδυτής ή μία μεγάλη ξένη τράπεζα – δεν θα πήγαινε να επενδύσει σε μια καταχρεωμένη τράπεζα. Το πιο λογικό θα ήταν να την αγοράσει σε εξευτελιστική τιμή. Κάτι που βέβαια είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα συμβεί και με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες που απέμειναν στην Ελλάδα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι δανειστές μας ήδη επεξεργάζονται σενάρια, σύμφωνα με τα οποία προβλέπεται να παραμείνουν μόνο δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα.

Με τέτοια τερτίπια και κόλπα λοιπόν, οι τράπεζες εμφανίζουν κάποια δάνεια, τα οποία είναι όμως λογιστικά. Δεν είναι τίποτε άλλο από ρυθμίσεις που έχουν προτείνει σε δανειολήπτες με στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους. Εμφανίζουν λοιπόν ως νέο δάνειο μια ρύθμιση που αφορά σε παλιότερο δάνειο. Δεδομένου λοιπόν ότι τέτοιες ρυθμίσεις δανείων είναι πάρα πολλές, η πραγματική εικόνα χορηγήσεων των τραπεζών δεν είναι αυτή που ανακοινώνουν τα επίσημα στοιχεία, αλλά πολύ χειρότερη.

Μπορεί βέβαια οι τραπεζίτες να μεταχειρίζονται τέτοιες μεθόδους για να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς και να επιβιώσουν, αλλά ο κόσμος που ασχολείται, γνωρίζει πολύ καλά πλέον τα κόλπα και τα τερτίπια των τραπεζών. Δεν ξεγελούν κανέναν πλέον όσο κι αν προσπαθήσουν. Το σίγουρο είναι ότι πολύ σύντομα οι ελληνικές τράπεζες που δείχνουν ότι δεν μπορούν να βελτιώσουν την εικόνα τους όσα τερτίπια κι αν χρησιμοποιήσουν, θα πουληθούν σε ξένες εταιρείες και τράπεζες σε εξευτελιστική τιμή γιατί όσο κι αν προσπαθήσουν, η πραγματικότητα δεν κρύβεται.