Ασκός του Αιόλου η πώληση των κόκκινων δανείων

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος – και κυρίως οι δανειολήπτες – είναι ότι η πώληση των κόκκινων δανείων σε distress funds, δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Γι αυτό και η ελληνική κυβέρνηση, πολύ επιμελώς, αποφεύγει να θίξει το θέμα. Το περίεργο βέβαια είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα δεν το θίγει κανένα απολύτως κόμμα, κανένας απολύτως βουλευτή από όλους όσοι είναι στρογγυλοκαθισμένοι στο ελληνικό κοινοβούλιο. Θα ήταν πολύ καλό να μας εξηγήσει κάποια στιγμή κάποιος βουλευτής, κυρίως από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, γιατί δεν αγγίζουν αυτό το φλέγον θέμα, τη στιγμή που υποτίθεται ότι εργάζονται για την υπεράσπιση των συμφερόντων των αδύναμων Ελλήνων. Τη στιγμή που κατακεραυνώνουν για άλλα, πολύ πιο ανούσια θέματα στη Βουλή, τη κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό. Γι αυτό το θέμα όμως, τηρούν σιγή ιχθύος. Και δεν είναι απορία άξιο βέβαια. Δεν θίγουν το θέμα γιατί είναι απολύτως σύμφωνοι με τη δήθεν λύση της πώλησης των κόκκινων δανείων στα distress funds. Είναι απολύτως σύμφωνοι στη προσπάθεια «διάσωσης» των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες όμως, δεν πρόκειται να σωθούν μ’ αυτή τη λύση. Αντίθετα, το πιθανότερο είναι ότι θα πουληθούν κι αυτές σε ξένους «επενδυτές» και πλέον το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα είναι κάτι για το οποίο θα διαβάζουν στα βιβλία της οικονομικής ιστορίας της χώρας οι επόμενες γενιές.

Η κυβέρνηση πουλάει λοιπόν όλα τα κόκκινα δάνεια ανεξαιρέτως. Αλλά αυτό σημαίνει ένα συνεχές και ανελέητο κυνηγητό του δανειολήπτη από τους ξένους γύπες, το οποίο δεν πρόκειται να σταματήσει ούτε καν με το θάνατό τους. Γιατί μετά σειρά έχουν οι απόγονοί του, οι εγγυητές του και απόγονοι των εγγυητών του. Αυτό μάλιστα προβλέπεται από το ελληνικό δίκαιο το οποίο – περιέργως πώς – υπερασπίζεται και διασφαλίζει τα συμφέροντα των ξένων αρπακτικών, αντί να υπερασπίζεται και να διασφαλίζει τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών.

Στον τελευταίο 1,5 χρόνο τα κόκκινα δάνεια έχουν αυξηθεί κατά 25 δισ., στα  περίπου 110 δις ευρώ, όταν οι καταθέσεις είναι σήμερα περί τα 120 δισ. ευρώ. Περιλαμβάνουν, τεράστια επιχειρηματικά δάνεια προς επιχειρηματικούς κολοσσούς που απασχολούν χιλιάδες εργαζόμενους, δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στεγαστικά επιχειρήσεων και ιδιωτών με εμπράγματες εγγυήσεις των ακινήτων, καταναλωτικά με εγγυήσεις (πχ αυτοκίνητα) και χωρίς εγγυήσεις, και πιστωτικών καρτών. Αυτά όλα οδεύουν προς πώληση στα distress funds, αλλά σε εξευτελιστικές τιμές που δεν θα καλύψουν τη μαύρη τρύπα των τραπεζών. Το σύνολο των προβλέψεων των ελληνικών τραπεζών είναι 58 δισεκατομμύρια στα 7 χρόνια της κρίσης. Ως τα 110 δισ. υπάρχει έλλειμμα 52 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 52 δισ. που λείπουν, θα καλυφθεί τόσο μερίδιο όσα χρήματα εισπράξουν οι τράπεζες με την πώληση των δανείων αυτών. Στα στεγαστικά μπορεί να τα πουλήσουν για το 50%, στα επιχειρηματικά αναλόγως εξασφαλίσεων περισσότερο ή λιγότερο, στα καταναλωτικά και τις κάρτες λίγα σεντς στο ευρώ, συνολικά ελπίζουν πάντως να πιάσουν ανάμεσα στο 25% και το 30%. Δηλαδή για 110 δισ., υπολογίζεται ότι οι τράπεζες θα αποκομίσουν περίπου ανάμεσα σε 27,5 δισ. και 33 δισ. ευρώ.

Υπολείπονται περίπου 19 δισ. ευρώ που θα πρέπει από κάπου να βρεθούν. Είτε νέα ανακεφαλαιοποίηση του ΤΧΣ, αν πείσουμε να μας δώσουν χρήματα οι δανειστές μας, είτε με κούρεμα καταθέσεων τον Σεπτέμβρη που θα ονομαστεί κάπως όπως πχ “Εφάπαξ εισφορά υπέρ της εξυγίανσης του Τραπεζικού Συστήματος” δηλαδή bail-in, είτε με νέα χρήματα που θα έρθουν από επενδυτές εγχώριους και ξένους για να αγοράσουν τις ελληνικές τράπεζες για αυτό το ποσόν και οι σημερινοί μέτοχοι να μηδενίσουν, είτε τέλος το πιθανότερο, να απορροφηθεί το ποσόν αυτό στο εθνικό χρέος, και έχει ο Θεός πότε θα το πληρώσουμε, αν το πληρώσουμε ποτέ. Όπως και να έχει, οι τράπεζες μετά την μαζική πώληση των κόκκινων δανείων, θα μείνουν με μια μαύρη τρύπα ύψους περίπου 19-24,5 δισ. ευρώ.

Όλα αυτά, σε μια χώρα στην οποία, 7 χρόνια ύφεσης έχουν κατακρεουργήσει τα εισοδήματα των πολιτών, με πτώση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της τάξης του 30% από την αρχή της κρίσης, ανεργία 25% συνολικά ή 60% στους νέους, και κυρίως με capital controls εδώ και ένα χρόνο, και όλα αυτά ενώ το ύψος της υπερφορολόγησης κάνει και τους πιο εύρωστους να ανατριχιάζουν.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν θα έχουν να αντιμετωπίσουν και τα distress funds. Τα οποία όμως, έτσι όπως έχει καθοριστεί το καθεστώς λειτουργίας τους, δεν έχουν κανέναν φραγμό. Το ελληνικό δίκαιο τους δίνει το δικαίωμα να ενεργήσουν ασύδοτα για να καταστρέψουν συθέμελα την κοινωνία. Να κυνηγήσουν μέχρι και τα δισέγγονα ενός δανειολήπτη που μπορεί να έχει πεθάνει χρόνια πριν, ενώ ήδη του έχουν πάρει το σπίτι. Κι αυτό ενώ στις πολιτισμένες χώρες, η απαίτηση θεωρείται λήξασα με τον πλειστηριασμό της εγγύησης. Εδώ όμως δεν ισχύει αυτό. Επίσης δεν δίνεται η δυνατότητα στο δανειολήπτη να αγοράσει το δάνειό του, ακόμα κι αν κάποια στιγμή βρεθεί σε θέση να μπορεί. Αντίθετα, μπορεί να φτάσει σε σημείο να μην μπορεί να ζήσει την οικογένειά του. Αυτό είναι και αντίθετο στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπου με κρατικές αποφάσεις ένας Έλληνας και Ευρωπαίος Πολίτης αποστερείται το Δικαίωμα της Επιβίωσης. Αλλά καλείται να πληρώνει το δάνειο, φόρους με τεκμήρια, ΕΝΦΙΑ, ασφαλιστικές του εισφορές, το φαΐ των παιδιών του και το ρεύμα της ΔΕΗ για να μην του το κόψουν. Ήδη οι καθυστερημένες οφειλές φόρων προς το κράτος αυξάνονται με ρυθμό πάνω από 1,5 δισ ευρώ κάθε μήνα που περνάει, και ήδη ξεπερνούν τα 85 δισ. συνολικά!

Γι αυτό πρέπει άμεσα να δοθούν λύσεις. Και λύσεις υπάρχουν.

Τα βασικά σημεία της τελικής λύσεως των κόκκινων θα πρέπει να περιλαμβάνουν:

1. Δικαίωμα πρώτης προτίμησης πώλησης του δανείου στον δανειολήπτη ή ένα άτομο που εκείνος θα υποδείξει (μοντέλο Κύπρου).

2. Εφόσον το δάνειο πωλείται κουρεμένο θα πρέπει να ορισθεί δικαίωμα είσπραξης στο fund ανάλογο της τιμής που έχει αγοράσει την απαίτηση (πχ διπλάσιο από όσο πλήρωσε στην αγορά).

3. Κατάργηση λόγω καταχρηστικότητας της απεριόριστης προσωπικής εγγυήσεως. Εφόσον κατασχεθεί η εγγύηση, η απαίτηση θεωρείται λήξασα.

4. Επιβολή της αντικειμενικής αξίας ως ελάχιστου τιμήματος που θα αφαιρεθεί από την οφειλή, ανεξαρτήτως τιμής πώλησης στον πλειστηριασμό.

5. Χρονικός περιορισμός της ευθύνης του δανειολήπτη, πχ 3 χρόνια όπως ορίζει η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.

6. Αυστηρότατοι κανόνες δεοντολογίας για τη λειτουργία των εταιριών που θα αγοράσουν τα κόκκινα, με τεράστια πρόστιμα και ποινικές ευθύνες για τους μετόχους και τους διοικούντες, σε περίπτωση καταχρηστικής αντιμετώπισης των αδυνάμων.

7. Ειδικές ρυθμίσεις για αυτούς τους δανειολήπτες που αποδεδειγμένα διαβιούν κάτω από το όριο της ακραίας φτώχειας, χωρίς αυτοί να χρειάζεται να κυνηγήσουν δικαστικά να μπουν στον Νόμο Κατσέλη, που εξάλλου εξαιρεί τεράστιο αριθμό πολιτών, και δεν ισχύει πλέον.

Αλλά ούτε η τωρινή κυβέρνηση, ούτε καμία από τις επόμενες δείχνουν διατεθειμένες να κουνήσουν το δαχτυλάκι τους για να σώσουν τους Έλληνες δανειολήπτες. Αυτό που συμβαίνει είναι το εντελώς αντίθετο.

Με τη κατάσταση να διαμορφώνεται σ’ αυτό το σκοτεινό σκηνικό, οι τράπεζες κάθε άλλο παρά καταθέσεις δεν πρόκειται να δουν να ξανάρχονται στα ταμεία τους. Δεν είναι δυνατόν, από τη μια να καταληστεύεις τους πελάτες σου, αυτούς που μέχρι πριν από λίγα χρόνια γέμιζες με δάνεια και κάρτες, και από την άλλη να θέλεις να σου γυρίσουν πίσω τις καταθέσεις τους, όσοι πρόλαβαν την τελευταία στιγμή να τις αρπάξουν από τα νύχια των τραπεζών. Γι αυτό, και το μόνο που αυξάνεται στα ταμεία των τραπεζών, είναι η τρύπα από τα κόκκινα δάνεια. Ο κόσμος βλέπει ότι οι τράπεζες αρπάζουν ό,τι και όπως μπορούν, οπότε δεν έχει καμία εμπιστοσύνη πλέον στις τράπεζες. Την ίδια στιγμή, όσες καταθέσεις είχαν απομείνει, μειώνονται σταδιακά καθώς ο κόσμος βγάζει από τα έτοιμα για να πληρώνει το ολοένα αυξανόμενο κόστος ζωής και τους ολοένα αυξανόμενους φόρους. Για νέα δάνεια, ούτε κουβέντα. Για νέες επενδύσεις, ούτε συζήτηση.

Η μόνη λύση είναι το μαγικό ραβδί. Αλλά ούτε οι τράπεζες, ούτε η κυβέρνηση διαθέτουν μαγικό ραβδί, αλλά ούτε ικανότητες Χάρι Πότερ. Οι μεν τραπεζίτες δεν έχουν ρευστό, η δε κυβέρνηση δεν έχει ιδέα – ή μάλλον ούτε τη διάθεση – να βρει λύση. Κι αυτό γιατί έχει ήδη υπογράψει το γενικό ξεπούλημα της χώρας στους δανειστές. Και γιατί οι ελληνικές τράπεζες να είναι έξω από το μενού των αχόρταγων επενδυτών; Γιατί να μην τις αρπάξουν και αυτές, αφού έχουν την ευκαιρία και τη δυνατότητα; Και αυτό είναι που θα γίνει στο τέλος. Αφού τις ξεζουμίσουν τα distress funds και οι λοιποί επενδυτές, θα τις αγοράσουν για ένα κομμάτι ψωμί. Και τότε ας κουνήσει λευκό μαντήλι στην ανάπτυξη ο Αλέξης Τσίπρας. Αν του μείνει και μαντήλι για να κλάψει.