Μη προστασία για τα «κόκκινα» δάνεια

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Ενώ όλοι ασχολούνται με το Υπερταμείο, στο οποίο θα καταλήξει όλη η δημόσια περιουσία, η οποία θα υποθηκευτεί στους δανειστές για τα επόμενα 99 χρόνια – ούτε καν 100 – κανείς δεν φαίνεται να ασχολείται πλέον με το τι θα γίνει με τα «κόκκινα» δάνεια. Μέγα θέμα το οποίο υποτίθεται ότι έχει λύσει η κυβέρνηση, ενώ και από πλευράς της αξιωματικής αντιπολίτευσης και των άλλων κομμάτων δεν γίνεται καμία κουβέντα πλέον. Γιατί άραγε; Μήπως τα βρήκαν όλα ρόδινα με τη ρύθμιση και διαπιστώνουν ότι δεν χρειάζεται να γίνε τίποτε άλλο; Ή μήπως συμφωνούν απόλυτα με το να θυσιαστεί η κύρια κατοικία των δανειοληπτών στο βωμό της διάσωσης των τραπεζών, η οποία θα φέρει δήθεν την ανάπτυξη; Σιγή ιχθύος από τα κόμματα για τη δήθεν προστασία της κύριας κατοικίας για μόλις 18 μήνες, μέχρι τις 31.12.2017, και την πλήρη απελευθέρωση της πώλησής τους από τη πρωτοχρονιά κιόλας του 2018.

Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι. Σύμφωνα με δικηγόρους και παράγοντες της αγοράς, τα πράγματα δε είναι έτσι ακριβώς όπως τα παρουσίασε η κυβέρνηση. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης, τα δάνεια που συνδέονται με την πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 140.000 ευρώ, ανεξαρτήτως κατηγορίας – στεγαστικά, καταναλωτικά, επισκευαστικά, ελεύθερων επαγγελματιών – θα εξαιρούνται από την πώλησή σε funds έως τις 31/12/2017, δηλαδή για 18 και κάτι μήνες. Η αήθεια όμως είναι ότι τα συγκεκριμένα δάνεια έχουν πάρει παράταση από την πώληση σε funds, έναντι όλων των υπολοίπων κατηγοριών, μόνο για 7 μήνες επιπλέον. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τη νομοθεσία, αναγκαία προϋπόθεση για να πωληθεί ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο είναι να έχουν προσκληθεί με εξώδικη πρόσκληση ο δανειολήπτης και ο εγγυητής μέσα σε 12 μήνες πριν από την πώληση, πριν ή μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου, να διακανονίσει τις οφειλές του με συγκεκριμένους όρους αποπληρωμής σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος αλλάζει τον επόμενο μήνα, και σίγουρα, όχι προς το καλύτερο. Δηλαδή αν κάποιος έχει μη εξυπηρετούμενο δάνειο, συνδεδεμένο με την πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας π.χ. 145.000 ευρώ, δεν εμπίπτει στην κατηγορία που προστατεύεται έως τις 31/12/2017. Οπότε, το δάνειό του θα μπορεί να πωληθεί σε fund ακόμη και τον Ιούνιο του 2017. Δηλαδή 7 μήνες νωρίτερα από τα δάνεια που εξαιρείται η πώλησή τους έως 31/12/2017. Από κει και πέρα, υπάρχουν πολλά θολά σημεία και κενά. Ένα από αυτά είναι αν όντως, όπως διατείνεται ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης, προστατεύεται από τη πώληση σε funds το 93% των κόκκινων δανείων που συνδέονται με την κύρια κατοικία. Το ποσοστό αυτό αμφισβητείται έντονα, και είναι λογικό, καθώς φαίνεται ότι προστατεύει μεγάλο αριθμό δανειοληπτών, κάτι εξωπραγματικό για τη παρούσα κυβέρνηση, όπως έχουν αποδείξει όλα τα έργα της. Και μάλιστα η αμφισβήτηση προέρχεται από ανθρώπους που ασχολούνται με το θέμα, όπως παράγοντες της αγοράς και δικηγόροι που ασχολούνται με υποθέσεις δανειοληπτών με κόκκινα δάνεια. Θολό επίσης είναι το τοπίο για τα δάνεια με εγγύηση ελληνικού δημοσίου. Ναι μεν ο νόμος τα εξαιρεί, αλλά δοθείσης της άγριας διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης και των «απαραβίαστων» κόκκινων γραμμών της, παραμένει άγνωστο το τι θα γίνει τελικά στη πράξη. Αλλά, δυστυχώς, δεν τελειώνουν εδώ τα κενά του νόμου και τα θολά τοπία. Ασάφεια καλύπτει και το ενδεχόμενο, ένας δανειολήπτης που έχει ενταχθεί στον Νόμο Κατσέλη – ή πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης σε αυτόν – μπορεί να δει ή όχι το δάνειό του να πωλείται σε κάποιο fund. Το ίδιο ισχύει αντίστοιχα για δανειολήπτες που δεν έχουν ή δεν μπορούν να υπαχθεί στον Ν. Κατσέλη. Άγνωστο παραμένει αν αυτοί οι δανειολήπτες δεν θα δουν τα σπίτια τους να οδεύουν προς τον πλειστηριασμό, καθώς τίποτε δεν απαγορεύει στις τράπεζες να εφαρμόσουν αυτό το μέτρο.

Πέρα όμως από τις ασάφειες στις ρυθμίσεις για τη προστασία των κόκκινων δανείων κύριας κατοικίας, υπάρχουν και οι ασάφειες όσον αφορά στον μόνιμο μηχανισμό για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και στη δημιουργία 30 Κέντρων Ενημέρωσης Δανειοληπτών. Όλα τα παραπάνω υποτίθεται ότι στόχο έχουν να βοηθήσουν το έργο της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Και πάλι όμως, άνθρωποι τη αγοράς και δικηγόροι επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένο σύστημα θεωρείται δαιδαλώδες, χρονοβόρο και δυσκίνητο.

Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, για παράδειγμα, συστάθηκε στα τέλη του 2015, θα απασχολεί 79 εργαζόμενους, από τους οποίους οι 8 θα είναι δικηγόροι και οι υπόλοιποι 71 θα προέλθουν από μετατάξεις, μεταφορές και αποσπάσεις μονίμων υπαλλήλων ή υπαλλήλων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του δημόσιου τομέα. Όλη αυτή η εικόνα, σύσταση και τρόπος σχεδιασμού, λένε γνώστες των ρυθμών λειτουργίας του Δημοσίου, είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορέσει να λειτουργήσει και να γίνουν γρήγορα οι μετατάξεις. Παρόμοια, προβληματική κρίνεται και η στελέχωση των 30 Κέντρων Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (ΚΕΥΔ) τα οποία θα απασχολούν τουλάχιστον 200 άτομα εκ των οποίων τα 60 θα προέρχονται από το Δημόσιο. Ενώ διατυπώνονται ερωτηματικά για τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα γίνουν οι προσλήψεις των υπολοίπων 160 ατόμων, που όπως προβλέπεται, θα είναι εξωτερικοί εξειδικευμένοι σύμβουλοι οι οποίοι θα είναι καταρτισμένοι με γνώσεις στο αντικείμενο. Και ο κόσμος έχει μάθει πλέον ότι, όπου ακούγεται η λέξη «σύμβουλος» μιλάμε ουσιαστικά για κομματικά στελέχη, φίλους και συγγενείς, που η κυβέρνηση θα βρει την ευκαιρία να χώσει στο Δημόσιο, για να εξασφαλίσει το μέλλον τους, το οποίο όμως θα πληρώνουν όλοι οι άλλοι Έλληνες φορολογούμενοι. Και υποτίθεται ότι αυτή η υπηρεσία γίνεται για να βοηθήσει τους δανειολήπτες. Όταν όλοι ξέρουν ότι γίνεται για να βρεθεί ακόμη ένας άνευ πραγματικού αντικειμένου οργανισμός, για να στεγάσει όποιους δεν βόλεψε η κυβέρνηση στο πρώτο κύμα διορισμών.