Πόσο στοιχίζουν οι συνοριακοί έλεγχοι;

Ποιο είναι τελικά το πραγματικό οικονομικό κόστος από τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ; Οι εκτιμήσεις διαφέρουν μεταξύ τους, ωστόσο τα ποσά δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα.

ΦΩΤΟ: DPA/F. GAMBARINI

Τα 400 εκατομμύρια πολίτες που ζουν στις 26 χώρες οι οποίες έχουν επικυρώσει την συνθήκη του Σένγκεν στην Ευρώπη μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα και να περνούν τα σύνορα χωρίς πρόβλημα. Εξαιτίας όμως της προσφυγικής κρίσης πολλές χώρες έχουν επαναφέρει και πάλι τους συνοριακούς ελέγχους. Η Γερμανία ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο και προς το παρόν αναμένεται να συνεχίσει στην ίδια οδό μέχρι τον Μάιο.

Η άποψη ότι η επανεισαγωγή των συνοριακών ελέγχων προκαλεί μεγάλο οικονομικό κόστος είναι αμφιλεγόμενη. Μεγάλες ουρές αυτοκινήτων στα σύνορα οδηγούν σε καθυστερήσεις στην κυκλοφορία των προϊόντων με αποτέλεσμα οι εταιρείες να έχουν μεγαλύτερα έξοδα για την αποθήκευσή τους. Οι ταξιδιώτες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φθάσουν στον προορισμό τους και οι τουρίστες αποφεύγουν τις σύντομες εκδρομές σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Οι εκτιμήσεις για το οικονομικό κόστος διαφέρουν. Ορισμένοι κάνουν λόγο για δέκα δισεκατομμύρια ευρώ, άλλοι πάλι μιλούν για 235 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Κομισιόν την προηγούμενη εβδομάδα έκανε λόγο για πέντε έως 18 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Δεν είναι σαφές το ύψος των οικονομικών ζημιών

Η κεντρική οργάνωση των 80 γερμανικών βιομηχανικών και εμπορικών επιμελητηρίων εκτίμησε το κόστος από τις ουρές των αυτοκινήτων, την αναμονή, την γραφειοκρατία και τις αυξημένες δαπάνες αποθήκευσης, πολύ πιο υψηλά. Κατά την εκτίμησή της μόνο για την γερμανική οικονομία το κόστος υπολογίζεται στα δέκα δισεκατομμύρια το χρόνο.

Ακόμα πιο υψηλή είναι η εκτίμηση του Ινστιτούτου Bertelsmann, που φθάνει μέχρι και 23,5 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Για το σύνολο της ΕΕ χωρίς το Λουξεμβούργο, την Μάλτα, την Κύπρο και την Κροατία, το ποσό αυτό φθάνει τα 143 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Υπολογίζουν και μια αύξηση των τιμών κατά 3% εξαιτίας των ελέγχων μεταξύ των κρατών του Σένγκεν.

Η κάθε έρευνα ωστόσο χρησιμοποιεί διαφορετικά εργαλεία στατιστικής. Για παράδειγμα η έρευνα του ιδρύματος Bertelsmann βασίζεται στην εκτίμηση «ότι οι συνοριακοί έλεγχοι γίνονται σε όλα τα κράτη της συμφωνίας του Σέγκεν» παρόλο που στην πραγματικότητα γίνονται στις χώρες του λεγόμενου βαλκανικού δρόμο, τον οποίο ακολουθούν οι πρόσφυγες στο μεγάλο ταξίδι τους προς την κεντρική Ευρώπη. Ακόμα οι αυξήσεις των τιμών των προϊόντων κατά 3% βασίζονται σε οικονομικά μοντέλα, που μόνο υπό ορισμένες θεωρητικές συνθήκες ισχύουν.

Το συμπέρασμα είναι ότι το ακριβές κόστος δεν μπορεί εν τέλει να εκτιμηθεί με ακρίβεια. Ωστόσο ο πρόεδρος της Κομισόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ το διατύπωσε πρόσφατα αρκετά ξεκάθαρα: «Όποιος σκοτώσει το Σένγκεν, θα θάψει και την εσωτερική αγορά».

Πηγή: Deutsche Welle