Τα νοικοκυριά οι μεγάλοι χαμένοι από την ανακεφαλαιοποίηση του 2015

ΦΩΤΟ: REUTERS

Τα νοικοκυριά ήταν και πάλι οι μεγάλοι χαμένοι της ανακεφαλαιοποίησης του 2015. Τα λάθη που έγιναν σε ένα πρόβλημα υπαρκτό, αλλά με τις λύσεις να καθυστερούν, έφεραν τα γνωστά capital controls που έπληξαν τα νοικοκυριά, καθώς μειώθηκε η δυνατότητά τους να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Μαζί με τα νοικοκυριά, δεινοπάθησαν και οι επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες υποθηκεύτηκαν για να μπορέσουν να αντλήσουν κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα για να αναπτυχθούν. Κεφάλαια που τους απαγορεύτηκε να πάρουν από τις τράπεζες, με αποτέλεσμα να πληγούν οι επιχειρήσεις, οι εξαγωγές, η αγοράς πρώτων υλών, κλπ. Προηγήθηκε η περίοδος της λεγόμενης διαπραγμάτευσης, από τον Φεβρουάριο ως τον Ιούνιο του 2015. Μια περίοδος αυξημένης αβεβαιότητας για όλους τους τομείς της οικονομίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί ο ρυθμός δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων.

Το θέμα είναι ότι όλα αυτά ήταν γνωστά. Τα έβλεπαν όλοι να έρχονται, αλλά καθυστερήσεις και παραλείψεις οδήγησαν σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης, την οποία πληρώνουν για άλλη μια φορά οι φορολογημένοι, οι άνεργοι και οι δανειολήπτες.

Αλλά αυτοί που τη γλίτωσαν ήταν οι μέτοχοι των τραπεζών. Οι τράπεζες, με τις μαύρες τρύπες στα ταμεία τους, δεν μπορούσαν να πιάσουν την πραγματική τιμή της αξίας τους. Και φυσικά, οι αποκαλούμενοι διεθνείς επενδυτές, ήξεραν ότι μπορούσαν να αγοράσουν σε πολύ χαμηλή τιμή. Έτσι ήταν οι διεθνείς επενδυτές που καθόρισαν την τομή των τραπεζών και την επέβαλαν, και όχι οι ίδιες οι διοικήσεις των τραπεζών. Με τον τρόπο αυτό, οι διεθνείς επενδυτές κατάφεραν να αγοράσουν φτηνά τις ελληνικές τράπεζες με τιμές που έπεφταν από τα 500 εκατ. ευρώ ως και τα 18 εκατ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό μειώθηκε και η δυνατότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων να πληρώσουν τα δάνειά τους.

Το Μάρτιο του 2013, στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, από το σύνολο των κεφαλαίων που ξόδεψε το κράτος για τον τραπεζικό κλάδο, ύψους 40 δις. ευρώ, τα περίπου 27 δις. ευρώ αφορούσαν την ανακεφαλαιοποίηση των 4 συστημικών τραπεζών και τα υπόλοιπα 13 δις. ευρώ κάλυψαν τις ανάγκες για την εκκαθάριση μικρότερων τραπεζών που απορρόφησαν οι συστημικές. Το σχέδιο επιστροφής των κρατικών κεφαλαίων από το δημόσιο προέβλεπε την ανάκτηση των 27 δις. ευρώ, ενώ οι εποπτικές αρχές επεξεργάζονταν τρόπους να αυξήσουν το ποσό μέσω της αύξησης της αξίας των τραπεζών, ενώ παράλληλα θα είχε διαμορφωθεί ένα περιβάλλον ανάκαμψης της οικονομίας σε ένα πολιτικό σκηνικό χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Ακολούθησαν ακόμη δύο ανακεφαλαιοποιήσεις, αλλά χωρίς να κλείσει η μαύρη τρύπα στα ταμεία των τραπεζών για να φτάσουμε και στο 2015. Κάθε φορά όμως, αυτοί στους οποίους κατέληγε το βάρος να πληρώνουν, ήταν τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, τα γνωστά υποζύγια, που δεν μπορούν να κρύψουν εισοδήματα και ήταν πάντα ο εύκολος στόχος. Είναι σειρά οι ευθύνες που μας οδήγησαν στη νέα ανακεφαλαιοποίηση. Αλλά οι μόνοι που δεν ευθύνονται, είναι αυτοί που μονίμως πληρώνουν και τώρα κινδυνεύουν ακόμη και να χάσουν τη κύρια κατοικίας τους από τις τράπεζες και τα distress funds.

Οι ευθύνες που μας έφεραν ως εδώ δημοσιεύονται συχνά σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο. Το «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, τα οποία οι τράπεζες είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους και όταν απομειώθηκαν μείωσαν σημαντικά τα εποπτικά τους κεφάλαια. Η συνεχιζόμενη πολιτικοοικονομική αβεβαιότητα αύξησε τα «κόκκινα» δάνεια και δημιούργησε «κόκκινα» δάνεια ακόμα και σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που αρχικά είχαν διαθέσιμο εισόδημα για την εξυπηρέτηση των δανείων τους, αλλά δεν πλήρωναν από ανασφάλεια. Η παρατεταμένη ύφεση που δημιούργησε ρεκόρ ανεργίας, η μείωση μισθών, οι περικοπές συντάξεων, η αυξημένη φορολογία, κλπ, που προκάλεσε αδυναμία της εξυπηρέτησης των δανείων από νοικοκυριά δημιουργώντας νέα «κόκκινα» δάνεια. Επιπλέον, όσον αφορά τις επιχειρήσεις η παρατεταμένη οικονομική ύφεση είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση της δραστηριότητας τους και του τζίρου τους, αυξάνοντας τα «κόκκινα» δάνεια της κατηγορίας. Η ισχυρή αντίδραση του πολιτικού συστήματος να αντιμετωπίσουν με παραδοσιακά αποτελεσματικούς τρόπους τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και την έλλειψη ειδικής τεχνογνωσίας από τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, το μέγεθος του προβλήματος.

Η σκόπιμη πολιτική της τρόικας για την μη αντιμετώπιση με ριζικές λύσεις για τα κόκκινα δάνεια προκειμένου να πιέσει την πολιτική εξουσία να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Οι νέες χαμηλότερες αποτιμήσεις των αξιών των ακινήτων που αναγκάζουν τις τράπεζες να εγγράψουν επιπλέον ζημίες. Η έλλειψη έντονης πίεσης των εποπτικών αρχών πριν από το ξέσπασμα της κρίσης για λήψη αυξημένων προβλέψεων (προληπτικές ζημίες) που θα θωράκιζαν τις τράπεζες έναντι της επερχόμενης κρίσης.

Πολλές και σημαντικές οι ευθύνες, αλλά πότε θα αποδοθούν; Πότε επιτέλους θα πληρώσουν οι πραγματικοί υπεύθυνοι για τα λάθη και τις παραλείψεις; Ως πότε θα πληρώνουν πάντα οι ίδιοι; Και μέχρι πότε θα πληρώνουν; Τι θα γίνει αν οι δανειολήπτες χάσουν την κύρια κατοικία τους και δεν έχουν να δώσουν τίποτε άλλο σε τράπεζες, δανειστές, distress funds και όλους αυτούς που έχουν έρθει για να μας σώσουν βάζοντας το χέρι τους βαθιά στη τσέπη του κάθε αδύναμου πολίτη;

Σ.Α. / Radio1d.gr