ΤΟ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Η πρόσφατη απότομη πτώση των τιμών ορισμένων τραπεζικών μετοχών πυροδότησε έντονες συζητήσεις αναφορικά με την αιτία τους, τις επιπτώσεις που έχουν οι μεταβολές αυτές και μια συζήτηση σχετικά με μια εναλλακτική διαχείριση, που θα μπορούσε να αποφύγει τέτοιες εξελίξεις. Είναι νωρίς για να εξαχθούν ολοκληρωμένα, ασφαλή συμπεράσματα και ορισμένες πλευρές πρέπει να εξεταστούν περαιτέρω. Ωστόσο, ορισμένα συμπεράσματα προκύπτουν αβίαστα και επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις που έχει κάνει όλο το προηγούμενο διάστημα το ΚΚΕ.

1. Η αναταραχή στο χρηματιστήριο αποδεικνύει πως το κλίμα εφησυχασμού και κανονικότητας, που προσπαθεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση, είναι τελείως επίπλαστο. Η καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι εύθραυστη και αρκεί ένα ελαφρύ σοκ για να την εκτροχιάσει.
2. Στον καπιταλισμό, σε κάθε καπιταλιστική χώρα, πάντα υπάρχουν κερδοσκοπικά παιχνίδια, λόμπι, shortακηδες, που θησαυρίζουν με την πτώση των τιμών των μετοχών, που όμως δεν οδηγούν σε κατάρρευση των τιμών των μετοχών, όταν δεν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι. Η κερδοσκοπία, ως εξήγηση της κίνησης των μετοχών, δεν μπορεί να απαντήσει γιατί για παράδειγμα δεν υπάρχουν άλλοι που να βλέπουν ως επενδυτική ευκαιρία τις μαζικές πωλήσεις σε χαμηλή τιμή, αντισταθμίζοντας την αρνητική τάση.
3. Στη πραγματικότητα, η κίνηση των τιμών των μετοχών αντανακλά ως έναν βαθμό το αντικειμενικό πρόβλημα των τραπεζών. Η κεφαλαιακή βάση των τραπεζών δεν είναι επαρκής. Τα κόκκινα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι πολύ υψηλά και η αποπληρωμή τους είναι αβέβαιη. Γι’ αυτό το λόγο οι τράπεζες δυσκολεύονται να αντλήσουν κεφάλαια απ’ τις διεθνείς αγορές κεφαλαίων.
4. Τα κόκκινα δάνεια αντανακλούν μια επίδραση της καπιταλιστικής κρίσης στο τραπεζικό σύστημα. Μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που δάνεισαν οι τράπεζες έχουν καταστραφεί στη πράξη, είτε με τη μορφή επιχειρηματικών είτε με τη μορφή στεγαστικών δανείων. Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτής της καταστροφής κεφαλαίων δεν έχει ακόμα “περάσει” στα κατάστιχα των τραπεζών, γι΄ αυτό θα έχει συνέπειες ως προς την οικονομική τους θέση.
5. Το πρόβλημα αυτό, διαχείρισης της υπερχρέωσης και ελεγχόμενης απαξίωσης των δανεισμένων κεφαλαίων, δεν αφορά μόνο τις ελληνικές τράπεζες. Αφορά τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο και στην Ευρώπη, ειδικά τις ιταλικές τράπεζες. Η υπερχρέωση κρατών, επιχειρήσεων, λαϊκών καταναλωτών, δεν είναι τίποτα άλλο παρά έκφραση αυτής της υπερυσσώρευσης κεφαλαίου. Γι’ αυτό και η χρηματοδότηση της διαχείρισης των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα τελικά συνδέεται άμεσα με την αντιπαράθεση Γερμανίας, Γαλλίας και Ιταλίας στην Ευρωζώνη, με τις αντιθέσεις ΕΕ – ΗΠΑ και γενικότερα με τη διαχείριση της υπερχρέωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
6. Παράλληλα, οι κινήσεις στις τραπεζικές μετοχές δεν έχουν μόνο στενό οικονομικό περιεχόμενο. Αντίθετα, αφορούν τόσο τον έλεγχο του εγχώριου τραπεζικού συστήματος και την επιρροή στην εγχώρια οικονομία, όσο και ευρύτερες πιέσεις που σχετίζονται με τη στάση της χώρας σε διεθνή ζητήματα απ’ τα Βαλκάνια μέχρι τη Μέση Ανατολή.
7. Το ενδεχόμενο ανάγκης ενός νέου πακέτου κρατικής στήριξης των τραπεζών είναι ανοικτό. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας των τραπεζών, σε μια τέτοια περίπτωση, καθορίζει την υποχρεωτική συμμετοχή όχι μόνο των μετόχων, αλλά και των καταθετών. Η πολιτική της ΕΕ δεν αποκλείει και την προοπτική “κουρέματος” των καταθέσεων σε περίπτωση νέας ανακεφαλαιοποίησης.
8. Οι εξελίξεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα το επόμενο διάστημα είναι κάθε άλλο παρά βέβαιες, αφού συναρτώνται απ’ την πορεία της εγχώριας και της διεθνούς οικονομίας, την πιθανότητα εκδήλωσης νέας κρίσης, τις πιέσεις και τα παιχνίδια που ασκούνται στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση θα επιτείνει τις προσπάθειές της να μεταφέρει το βάρος της κρίσης στους λαϊκούς καταναλωτές, είτε επιταχύνοντας τους πλειστηριασμούς είτε κουρεύοντας τους μικροκαταθέτες. Δεν είναι τυχαίο πως όλοι ΕΕ, Κυβέρνηση, ΣΕΒ, ΔΝΤ, συμφωνούν σ’ αυτό.
9. Η Νέα Δημοκρατία τοποθετείται απέναντι στις τελευταίες εξελίξεις με βάση τη συνολικότερη κριτική της προς την κυβερνητική πολιτική και εγκαλεί την κυβέρνηση για διαχειριστική ανικανότητα, αναποτελεσματικότητα και τυχοδιωκτισμό, που φρενάρουν τη δυναμική της καπιταλιστικής ανάπτυξης, κρατώντας τη χώρα “εκτός αγορών”. Η προσέγγιση αυτή συγκαλύπτει ότι, τελικά, τα σημερινά προβλήματα του τραπεζικού συστήματος δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που συνδυάστηκε με υψηλή δανειοδότηση και της νομοτελειακής εκδήλωσης της καπιταλιστικής κρίσης. Τα προβλήματα των τραπεζών δεν είναι προβλήματα διαχείρισης, αλλά του ίδιου του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.
10. Το ΚΚΕ προειδοποιεί την κυβέρνηση να μην διανοηθεί να φορτώσει, με οποιονδήποτε τρόπο, τα βάρη των τραπεζών στις πλάτες του λαού. Καλεί τους εργαζόμενους, το εργατικό – λαϊκό κίνημα να συμπορευθεί μαζί του, να συγκρουστεί με κάθε τέτοια λύση, να συγκρουστεί με το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που παράγει κρίσεις, φτώχεια και πολέμους.