Ψήφισμα του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ σχετικά με το σχέδιο κατάργησης του μαθήματος των Λατινικών από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Το Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με αφορμή την κατάργηση του μαθήματος των Λατινικών ως εξεταζόμενου μαθήματος στις Πανελλαδικές εξετάσεις που εξήγγειλε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, εξέδωσε το ακόλουθο ψήφισμα:
«Το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, και ιδιαίτερα εκείνο του Τομέα Κλασικών Σπουδών, παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τη συζήτηση που εξελίσσεται αυτές τις ημέρες σχετικά με το μάθημα των Λατινικών, την κατάργηση του οποίου ως εξεταζόμενου μαθήματος στις Πανελλαδικές εξετάσεις και την αντικατάστασή του με το μάθημα της Κοινωνιολογίας εξήγγειλε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κώστας Γαβρόγλου.
Είναι κατ’ αρχάς αυτονόητο ότι, όπως και τα ομόλογα Τμήματα των άλλων πανεπιστημίων της χώρας, η ΠΕΦ, ο Σύλλογος Αποφοίτων της Φιλοσοφικής Σχολής ‘‘Φιλόλογος”, γενικότερα η φιλολογική κοινότητα καθώς και διαπρεπείς θεράποντες της κλασικής φιλολογίας στο εξωτερικό, εκφράζουμε την πλήρη διαφωνία μας με την εξαγγελλόμενη αλλαγή και, κυρίως, συμμεριζόμαστε τον προβληματισμό για μια απόφαση που, σε συνδυασμό με προηγούμενες αλλαγές, αποδυναμώνει τη θέση και τον ρόλο της αρχαιογνωστικής, και γενικότερα της ανθρωπιστικής, παιδείας στο πρόγραμμα της Μέσης Εκπαίδευσης.
Ειδικότερα για τα Λατινικά, δεν επιθυμούμε σήμερα να καταλογίσουμε λεπτομερώς ευθύνες για τους λόγους που οδήγησαν βαθμιαία στην απληροφόρητη και αστόχαστη απαξίωσή τους ως διδακτικού αντικειμένου, θα επισημάνουμε όμως ότι στην περίπτωση αυτή δεν ισχύει το ‘‘μαζί τα απαξιώσαμε’’. Προθέσεις και κινήσεις για βελτίωση των σχετικών σχολικών εγχειριδίων έγιναν απλώς και μόνον για να ακυρωθούν εν τη γενέσει τους, σύγχρονα εγχειρίδια ικανά να εξάψουν με γόνιμο τρόπο το ενδιαφέρον των μαθητών του Γυμνασίου και του Λυκείου κυκλοφορούν εδώ και λίγα χρόνια, μάχιμοι και πολύπειροι φιλόλογοι της Μέσης και της Ανωτάτης Εκπαίδευσης υπήρξαν και υπάρχουν πρόθυμοι να αναλάβουν τον εκσυγχρονισμό της διδασκαλίας του μαθήματος. Όσοι νοιάζονται ειλικρινά για τα εκπαιδευτικά πράγματα πρέπει να γνωρίζουν, και πολλοί γνωρίζουν, ότι ανάλογη προθυμία στην πρόσφατη ιστορία του Υπουργείου δεν υπήρξε. Και όσοι νοιάζονται ειλικρινά για παιδεία, και όχι απλώς για ‘‘δεξιότητες’’, δεν χρειάζονται ούτε επιχειρήματα ούτε αποδείξεις για τη σημασία είτε της απάλειψης είτε της διαφύλαξης των Λατινικών ως μέρους των εγκύκλιων σπουδών σε μια χώρα που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επιμένει στην ευρωπαϊκή της ταυτότητα και προοπτική.
Το Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ είναι διαθέσιμο να συμμετάσχει στον σχετικό διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και έτοιμο να καταθέσει τις δικές του προτάσεις στην προοπτική διαφύλαξης των Λατινικών ως πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος.
Ούτε παραγνωρίζουμε ούτε υποτιμούμε τη σημασία της γνωριμίας των μαθητών με ζητήματα που θέτει ο ευρύτερος χώρος των κοινωνικών επιστημών, θεωρούμε, όμως, απαράβατο καθήκον μας να αντιταχθούμε εμφατικά στην άμεσα ή έμμεσα, συνειδητά ή ασυνείδητα, ιδιοτελώς ή αφελώς, καλλιεργούμενη αντίληψη ότι τα αρχαιογνωστικά και αρχαιογλωσσικά μαθήματα αποτελούν ‘‘μουσειακό’’ διάλειμμα ανάμεσα στις σχολικές ώρες της ‘‘προφανούς χρησιμότητας’’».
