Η Ευρώπη υστερεί σε ανταγωνιστικότητα – Η Ελλάδα ακόμη περισσότερο

ΦΩΤΟ: REUTERS/ΑΡΧΕΙΟΥ

Σε μια περίοδο που έχει ανοίξει επίσημα η συζήτηση για την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, η Business Europe, που εκπροσωπεί τον επιχειρηματικό κόσμο της Ευρώπης, στο Βαρόμετρο Μεταρρυθμίσεων που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, παρουσιάζει τεκμηριωμένες προτάσεις για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας  της Ευρώπης, σε σχέση με τις άλλες μεγάλες εθνικές οικονομίες του πλανήτη.
Συμπερασματικά, οι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη της μεταποίησης, της ψηφιακής οικονομίας, των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας και των υπηρεσιών. Προωθούν τη μείωση της τιμής της ενέργειας, μέσω μείωσης των ενεργειακών φόρων και απελευθέρωσης της αγοράς, και τη θέσπιση κινήτρων για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων, και ειδικότερα εκείνων που αφορούν σε Έρευνα και Ανάπτυξη, ως καθοριστικής σημασίας παρεμβάσεις για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ταυτόχρονα, αναζητούν προσφορότερους τρόπους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, καθώς οι τράπεζες αντιμετωπίζουν υψηλές επισφάλειες, αλλά και αύξησης της απασχόλησης, κυρίως μέσω στοχευμένων μειώσεων στις εισφορές εργοδοτών/εργαζομένων. Τέλος, θεωρούν επιβεβλημένη την αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής, με αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και των δημοσίων δαπανών σε πεδία με υψηλότερη οικονομική αποτελεσματικότητα όπως π.χ., Έρευνα και Ανάπτυξη, υγεία, παιδεία, μεταφορές, και τηλεπικοινωνιες, με αντίστοιχη μείωση της υπερφορολόγησης των επιχειρήσεων και της εργασίας.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σε εκδήλωση για την ευρωπαϊκή βιομηχανία (EU Industry Day), τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, κάνοντας λόγο για κενό επενδύσεων €400 δισ. στην Ευρώπη, μέσω μιας στρατηγικής βασισμένης στην προώθηση νέων τεχνολογιών και την ανάπτυξη νέων βιο-υλικών, μετάλλων, πολυμερών και μεθόδων προηγμένης μεταποίησης, την καινοτομία και το υψηλών δεξιοτήτων ανθρώπινο δυναμικό.
Η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων δεν διαφέρει ουσιαστικά από τα μέτρα πολιτικής στα οποία δίνει προτεραιότητα και ο ΣΕΒ, που είναι μέλος της Business Europe. Η Ευρώπη θεωρεί συνεπώς ότι έχει ανάγκη σημαντικών μεταρρυθμίσεων για να γίνει ανταγωνιστικότερη, με την Ελλάδα να αμφισβητεί ακόμη τη σημασία των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, διαθρωτικών αλλαγών και αποκρατικοποιήσεων. Η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερη απόσταση να καλύψει από τη μέση ευρωπαϊκή χώρα, και συνεπώς απαιτείται επιτάχυνση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές καταστρέφουν το επιχειρηματικό κλίμα, καθυστερούν την επανεκκίνηση της οικονομίας, και, σε τελική ανάλυση, καθηλώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη χώρα, στις χαμηλότερες ταχύτητες της Ευρώπης.
Σχετικά με τις οικονομικές εξελίξεις, τελικά, η αβεβαιότητα όντως έχει επιπτώσεις, όπως καταδεικνύει η καθήλωση της ανάπτυξης το 2016. Η πτώση του ΑΕΠ στο δ’ τρίμηνο του 2016 κατά -1,1% (εποχικώς διορθωμένα στοιχεία) σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, οφείλεται εν πολλοίς στη μεγάλη αύξηση των εισαγωγών και πτώση των επενδύσεων (και παγίων και αποθεμάτων), παρά τη διατήρηση των δεικτών οικονομικής δραστηριότητας σε αυξητική, αν και κατά τι μειωμένη σε σχέση με το γ’ τρίμηνο του 2016, τροχιά. Η όξυνση της αβεβαιότητας στο δ’ τρίμηνο του 2016 οφείλεται στην αναστάτωση που προκλήθηκε στην οικονομία από την ατελέσφορη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, καθώς και την προσδοκώμενη μεγάλη αύξηση του φορολογικού βάρους το 2017. Η ματαίωση επενδυτικών σχεδίων προφανώς οδήγησε σε κάποια εξασθένιση της παραγωγής και αντίστοιχη μείωση των αποθεμάτων, ενώ αναμένεται να οδηγήσει και σε μείωση των εισαγωγών, εάν δεν ανατραπεί. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση του δείκτη οικονομικού κλίματος και η πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις αρχές του 2017, δεν προοιωνίζονται καλό οικονομικό αποτέλεσμα για το α’ τρίμηνο του 2017. Η ταχεία άρση των αβεβαιοτήτων προκύπτει ως επιτακτική ανάγκη για να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για το 2017 και η ανάκαμψη να μην μείνει στα χαρτιά.