Δημήτρης Οικονόμου: Η δική μου πατρίδα

Γεννήθηκα τον Ιούλιο του 1979, μεγάλωσα μέσα στη μεταπολίτευση. Όλα μου τα βιώματα είναι άμεσα συνδεδεμένα με τη περίοδο όπως αυτή καθορίστηκε από την ηγεμονική παρουσία της Δημοκρατικής παράταξης. Ακόμα και η περίοδος 1989-1993 είναι εντυπωμένη στη μνήμη μου σαν ένα μικρό κακό διάλειμμα.

Όταν ξεκίνησα να διαβάζω βιβλία με ιστορικές αναφορές αλλά και να αποκτώ μια καλυτερη εικόνα για το τι γίνεται εκτός Ελλάδας, άρχισα να καταλαβαίνω ότι αυτό που ζούσα δεν ήταν δεδομένο ή έστω συνηθισμένο. Η περίοδος της κοινωνικής ειρήνης, της υγιούς πολιτικοποίησης ακόμα και σε εφηβική ηλικία, η όσμωση μεταξύ συμμαθητών μου προερχόμενων απο διαφορετικές κοινωνικές τάξεις δεν ήταν ούτε δεδομένα ούτε συνηθισμένα. Στην πραγματικότητα μεγάλωσα βιώνοντας στην καθημερινότητα μου τη δημιουργία μίας νέας χώρας. Μιας χώρας εθνικής συμφιλίωσης και αυτοπεποίθησης, ανάκαμψης, δικαιωμάτων και δημοκρατίας. Μιας χώρας που αποκτούσε οικονομικές, κοινωνικές δυνατότητες, επιλογές και μεσαία τάξη. Είδα με παραδείγματα από τους φίλους και συμμαθητές μου τι σημαίνει η κοινωνική κινητικότητα. Τι σημαίνει να μην υπάρχουν όρια στο που μπορείς να φτάσεις στη ζωή σου απο το περιβάλλον στο οποίο έχεις γεννηθεί.

Έζησα την περίοδο που έμπαιναν οι βάσεις του κοινωνικού δικτύου προστασίας για τους πιο αδύναμους Έλληνες αλλά και της ανάπτυξης που μας έφερε μέσα στις είκοσι πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Την περίοδο που η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είχαν την δυνατότητα να επενδύσουν στον εαυτό τους, στα παιδιά τους, στο μέλλον τους. Έζησα την περίοδο της δημιουργίας πλούτου, έζησα την περίοδο της μεγάλης επένδυσης της ελληνικής οικογένειας στη νέα γενιά. Με σπουδές σχεδόν για όλους τους νέους, πολλές φορές μακρυά απο το πατρικό τους, αρκετές φορές στο εξωτερικό. Είναι σε μεγάλο βαθμό οι άνθρωποι σήμερα, που πλήτωνται απο την ανεργία αλλά και αυτοί που δίνουν τη μάχη να κρατηθούν στην αγορά εργασίας έστω και με μισθούς πείνας. Είναι όμως και ο κρυμμένος θυσαυρός της πατρίδας μας ο οποίος είτε σιγά σιγά φεύγει στο εξωτερικό είτε μένει στην Ελλάδα και προσφέρει ένα ελάχιστο απο αυτά που πραγματικά είναι ικανό να προσφέρει.

Ήταν όλα καλά την περίοδο της μεταπολίτευσης;

Η απάντηση είναι προφανώς όχι.

Πολλά ήταν τα προβλήματα που δε λύθηκαν και επίσης αρκετά αυτά που δημιουργήθηκαν. Αλλοιώθηκαν και άλλαξαν οι κοινωνικές μας συμπεριφορές. Μπήκαν οι «βάσεις» του άκρατου ατομικισμού, της ανάδειξης του χρήματος σαν μοναδικό μέτρο κοινωνικής καταξίωσης, στην παντελή απουσία καθημερινού πολιτισμού, στις μεταξύ μας σχέσεις, στις οποιεσδήποτε συναλλαγές μας. Υπηρξέ όμως και ένα σημαντικότερο πρόβλημα. Αναδείχτηκε η τάση μας να κρύβουμε τα προβλήματα μας κάτω απο το χαλί. Όχι μόνο να μην τα αντιμετωπίζουμε αλλά να μην τα συζητάμε, να μην τα αναγνωρίζουμε καν. Έτσι αυτά οξύνωνται, η συλλογική μας πλάνη συνεχίζεται και όταν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου, η έκρηξη είναι πολύ μεγαλύτερη απο αυτή που θα έπρεπε.

Αυτή τη περίοδο ζούμε σήμερα. Και για μια ακόμα φορά έχουμε δημιουργήσει μια συλλογική πλάνη. Μια αυταπάτη που απο τη μία ακυρώνει όλα τα τεράστια επιτεύγματα που δημιουργήσαμε, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζει να κρατάει καλά κρυμένες τις αιτίες που μας οδήγησαν εδώ.

Η αλήθεια όμως δεν μπορεί να κρύβεται για πάντα. Έρχεται η πραγματικότητα και μας ταρακουνάει. Μικρές ή μεγαλύτερες επιτυχίες του παρελθόντος δείχνουν οτι μπορούμε καλύτερα. Σίγουρα αξίζουμε καλύτερα. Μας λείπει όμως η συνέχεια, ίσως γιατί μας λείπει η συνέπεια. Ξαναθυμόμαστε το Euro στο ποδόσφαιρο, τη διοργάνωση των Ολυμπιακών, την είσοδό μας στην Ευρωζώνη, την εθνική συμφιλίωση, το κοινωνικό κράτος, τη δημιουργία της μεσαίας τάξης και τόσα άλλα που μας έκαναν καλύτερους. Πολλές είναι οι επιτυχίες μας, πολλές οι νίκες μας, πολύς ο δρόμος που διανύθηκε απο την χούντα και μετά. Ένας δρόμος που μας ανέδειξε στις 20 πλουσιότερες χώρες του κόσμου.

Υπήρξε όμως όραμα, σχέδιο, συλλογική δράση, πολιτική εκπροσώπηση και τεχνοκρατική επάρκεια. Υπήρξε κοινωνική ομοφωνία και εθνική αυτοπεποίθηση.

Υπήρχε και πλαίσιο. Πλαίσιο αρχών και αξιών. Πλαίσιο που το έθεσε η ηγεμονεύουσα δημοκρατική παράταξη. Υπήρξε αφήγηση που προσδιόριζε, και αιτιολογούσε την πορεία. Έδειχνε σε κάθε βήμα το δρόμο.

Η σημερινή κατάσταση είναι δυστυχώς το τελικό στάδιο σήψης μίας περιόδου που προσέφερε πολλά.

Πρέπει να οραματιστούμε την επόμενη μέρα στη πατρίδα μας. Να τη σχεδιάσουμε. Να διαμορφώσουμε μία νέα κοινωνική πραγματικότητα υπέρ του πολίτη και να δουλέψουμε γι’ αυτήν. Όσο πιο γρήγορα τόσο καλύτερα, τόσο πιο γρήγορα θα φύγουμε απο τη σημερινή κατάσταση σήψης.

Πρέπει να ονειρευτούμε και να σχεδιάσουμε μια Ελλάδα χωρίς ανεργία, με μισθούς αξιοπρεπείς, την Ελλάδα που προάγει τη δημιουργικότητα, το επιχειρείν, που θεσμικά διαχειρίζεται δίκαια και αποτελεσματικά την αξιοκρατίαγια να διασφαλίζει την αξιοπρέπεια. Μια Ελλάδα πατρίδα του οικουμενικού ελληνισμού, κοιτίδα αξιών και παραγωγής νέας γνώσης. Μια Ελλάδα που επιστρατεύει όλα της τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, ανοιχτή, φιλόξενη και αρωγό σε όλους ανεξάρτητα απο κοινωνική τάξη, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκευτικά πιστεύω. Μια Ελλάδα που προσφέρει σύγχρονη πραγματικά δωρεάν παιδεία σε όλους, υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας, ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για όλους, που δεν θα αφήνει πίσω κανέναν και παράλληλα θα δείχνει το δρόμο στους πιο ικανούς. Μια Ελλάδα που θα παραδίδει στα παιδιά της όχι χρέη, αλλά τις βάσεις για να χτίσουν ένα καλύτερο αύριο. Μία Ελλάδα με ευκαιρίες για τους νέους και φροντίδα για τους παππούδες και γιαγιάδες της. Μία Ελλάδα που θα μπορούμε να εμπιστευτούμε ξανά ο ένας τον άλλον, το κράτος τον πολίτη και ο πολίτης το κράτος. Μια Ελλάδα με ισχυρή φωνή διεθνώς, αξιόπιστο πόλο σταθερότητας και δημοκρατίας στην περιοχή μας. Μια Ελλάδα που θα τη ζηλεύουν όλοι όχι μόνο για τη φυσική της ομορφιά αλλά και για όλα όσα θα έχουμε χτίσει μαζί.

Για να γίνουν όλα αυτά χρειαζόμαστε τη μεσαία τάξη δυνατή. Ο καθένας απο τους πολλούς να έχει τη δύναμη να μπορέσει να δώσει στα παιδία του τουλάχιστον αυτά που ο ίδιος πήρε απο τους δικούς του γονείς. Τη δύναμη να ονειρευτεί ένα καλύτερο μέλλον και να δουλέψει για αυτό. Να αποκτήσει πάλι ο λόγος του δύναμη και να ξαναβρεθεί στο κέντρο της προσοχής.

Δεν χρειάζομαστε πολλά για να το πετύχουμε. Πίστη στο στόχο, σχέδιο δράσεων, πνεύμα συνεργασίας και διάθεση για δουλειά.

Προσωπικά δηλώνω παρών στη προσπάθεια αυτή. Με πραγματική όρεξη, πολλές δυνάμεις, διάθεση για ρήξεις, και πέισμα ως τη νίκη. Με ακαδημαϊκή επάρκεια μπορώ να υποστηρίξω το σχέδιο, με επαγγελματική εμπερία να το υλοποιήσω και με νεανική ορμή να το επιβάλλω. Ξέρω πολύ καλά ότι ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Ξέρω όμως συγχρόνως ότι ο κούκος δεν είναι ένας, είμαστε πολλοί.

Είμαστε περισσότεροι απο όσοι φανταζόμαστε. Ήρθε η ώρα να πετάξουμε απο την ασφάλεια της φωλιάς μας, να βγούμε έξω, να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον, να δυναμώσουμε ο ένας τον άλλον, να στηρίξουμε ο ένας τον άλλον. Για να πάμε όλοι πιο μπροστά να πάμε όλοι πιο καλά, να φτάσουμε πιο κοντά στο στόχο. Πιστεύω βαθιά μέσα μου ότι γίνεται.