ΑΠΘ: Τι γνώμη έχουν νέοι Ευρωπαίοι για το διάστημα;

Ένα διαπανεπιστημιακό πρότζεκτ γίνεται το πεδίο όπου προπτυχιακοί φοιτητές αναλύουν και αξιολογούν θέματα που σχετίζονται με το διάστημα όχι μόνο από την πλευρά των φυσικών επιστημών, αλλά και από τη νομική, την ψυχολογική, την οικονομική, ακόμη και την τουριστική πλευρά. Μέσω αυτής της προσέγγισης καλούνται να απαντήσουν τελικά στο ερώτημα «Αξίζει να δαπανά η ανθρωπότητα τεράστια ποσά για το διάστημα;». Το ερώτημα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, αφού τόσο η NASA όσο και οι υπόλοιποι Διαστημικοί Οργανισμοί (ESA, Roscosmos κ.λπ.) σχεδιάζουν τις επόμενες αποστολές μεγάλης διάρκειας στον πλανήτη Άρη και σε άλλα μακρινά αστρικά σώματα.

Πιο συγκεκριμένα, εδώ και δύο χρόνια, με πρωτοβουλία του Καθηγητή του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ και Εθνικού Εκπροσώπου στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος για θέματα σχετικά με την Εξερεύνηση του Διαστήματος, Θεόδωρου Καραπάντσιου, και σε συνεργασία με τον Καθηγητή Sergio Caserta του Τμήματος Χημικών, Υλικών και Βιομηχανικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Federico II της Νάπολη στην Ιταλία, υλοποιείται ένα πρωτότυπο διαπανεπιστημιακό πρότζεκτ που επιχειρεί να διερευνήσει το ενδιαφέρον και τις απόψεις των νέων πανεπιστημιακής μόρφωσης, αλλά χωρίς ειδικότερη ενασχόληση με το διάστημα, για θέματα που σχετίζονται με αυτό. Στο εγχείρημα συμπράττει και το επιστημονικό περιοδικό ROOM – The Space Journal, που παρουσιάζει καινοτόμα θέματα σχετικά με το διάστημα και εκδίδεται από το The Aerospace International Research Center, στη Βιέννη της Αυστρίας. Μάλιστα, στο τελευταίο του τεύχος δημοσιεύει το ενδιαφέρον αυτό πρότζεκτ (https://room.eu.com/article/room-helps-raise-student-space-awareness).

Ήδη ολοκληρώθηκαν οι πρώτοι δύο κύκλοι του πρότζεκτ κατά τα χειμερινά ακαδημαϊκά εξάμηνα του 2016 και του 2017, με διάρκεια 4 μηνών ο καθένας, από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο.

Σκοπός του πρότζεκτ είναι αφενός να αφυπνίσει τους μορφωμένους νέους σε θέματα που μπορεί να γίνουν η αιχμή της επιστήμης και της τεχνολογίας στη γενιά τους και αφετέρου να ευαισθητοποιήσει το κοινό σε ζητήματα που αφορούν την εξερεύνηση του διαστήματος και τα οικονομικά και κοινωνικά παρελκόμενα αυτής. Επιπρόσθετα, επιδιώκει να προωθήσει την εκπαιδευτική και επιστημονική κινητικότητα μεταξύ των πανεπιστημίων σε θέματα αιχμής και καινοτομίας.

Στο πρότζεκτ συμμετέχουν προπτυχιακοί φοιτητές διαφορετικών εθνικοτήτων προερχόμενοι από διάφορα επιστημονικά πεδία, χωρίς καμία εξειδίκευση στο διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, πέντε ελληνικές και ισάριθμες ιταλικές ομάδες, σε ζεύγη των 3-4 ατόμων, εργάζονται η καθεμία πάνω σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό ROOM, ανταλλάσσοντας στη συνέχεια απόψεις, επιχειρήματα και, τελικά, κάνοντας κριτική και σκέψεις για το μέλλον. Οι Έλληνες φοιτητές καθοδηγούνται από τους μέντορες, που είναι Υποψήφιοι Διδάκτορες του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ.

Η συνεργασία μεταξύ προπτυχιακών φοιτητών διαφορετικών εθνικοτήτων και επιστημονικού πεδίου αποδείχτηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Οι ομάδες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τεχνικά ζητήματα που προέκυπταν από τα θέματα, καθώς και να συζητήσουν ηθικές προεκτάσεις που αφορούν την εξερεύνηση του διαστήματος. Αφού αντάλλαξαν απόψεις για συγκεκριμένα θέματα που σχετίζονται με την εξερεύνηση του διαστήματος στον δικτυακό τόπο ROOM, προχώρησαν σε τηλεδιάσκεψη και δημοσίευσαν τις τελικές τους εργασίες με τις κοινές τους απόψεις.

Οι φοιτητές συζήτησαν σχετικά με την υγεία, το σεξ, τον ύπνο, τη γηριατρική, την προστασία από την ακτινοβολία, την ψυχολογία του χρόνου στο διάστημα και τους «κοσμικούς φίλους».

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι φοιτητές θεωρούν ότι είναι αναπόφευκτο οι άνθρωποι να ταξιδέψουν στο διάστημα και να αποικήσουν άλλους πλανήτες, διακινδυνεύοντας, φυσικά, τη σωματική, την ψυχική και τη συναισθηματική τους υγεία, παρά την πρόοδο της τεχνολογίας.

«Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της πρωτοβουλίας είναι ότι στοχεύει στην ενθάρρυνση των νέων φοιτητών να αντιμετωπίσουν με την ανάλογη σοβαρότητα ορισμένα θέματα που εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνονται μακρινά ή ουτοπικά, αλλά πιστεύουμε ότι είναι το μέλλον προς το οποίο κατευθύνεται η ανθρωπότητα», υπογραμμίζει ο Καθηγητής του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Θεόδωρος Καραπάντσιος.