Σεισμόπληκτοι, πυρόπληκτοι και τώρα τραπεζόπληκτοι

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Δεν έχει τέλος η δυστυχία ορισμένων Ελλήνων δανειοληπτών. Μιλάμε για τους σεισμόπληκτους και τους πυρόπληκτους που έχασαν τα σπίτια τους από μια φυσικά καταστροφή και αναγκάστηκαν να πάρουν ένα στεγαστικό δάνειο, για να μπορέσουν αν αγοράσουν ένα νέο σπίτι και να βάλουν μέσα την οικογένειά τους. Δεν πήραν δάνειο για να πάρουν ένα δεύτερο σπίτι. Δεν πήραν δάνειο για να αυξήσουν την ακίνητη περιουσία τους. Αναγκάστηκαν να πάρουν στεγαστικό δάνειο γιατί χτυπήθηκαν από μία μεγάλη φυσικά καταστροφή. Δεν έχασαν το σπίτι τους επειδή δεν πλήρωναν το δάνειό τους, ούτε επειδή το έχασαν στα χαρτιά ή σε κάποιο στοίχημα. Το σπίτι τους καταστράφηκε είτε από μεγάλη πυρκαγιά, είτε από σεισμό. Γι αυτό και αναγκάστηκαν να πάρουν στεγαστικό δάνειο. Για να αγοράσουν ένα άλλο και να μπορέσουν να στήσουν πάλι τη ζωή τους. Αλλά τώρα, όλους αυτούς, τους βρίσκει μια νέα καταστροφή. Όχι φυσική, αλλά ανθρώπινη. Γιατί, όπως μαθαίνουμε, είναι  ανυπολόγιστες οι συνέπειες για χιλιάδες Έλληνες δανειολήπτες που έχει η υποχώρηση της κυβέρνησης σε θέματα διαχείρισης δανείων από ξένα funds, κάτω από την πιεστική ανάγκη ολοκλήρωσης της β’ αξιολόγησης. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», υπάρχει μια κρυφή πτυχή στη συμφωνία που έρχεται για ψήφιση στη Βουλή και η οποία παρουσιάζει τις δυσάρεστες εκπλήξεις που προκύπτουν για μεγάλο μέρος των δανειοληπτών. Κι αυτές προκύπτουν από όσα προβλέπει η συμφωνία για κόκκινους δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια έχουν εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Ιδιαίτερα για σεισμόπληκτους όπως της Κεφαλονιάς, πυρόπληκτους, πλημμυροπαθείς ή αγρότες με ζημιές στις καλλιέργειές τους. Όλοι, σύμφωνα με τη συμφωνία, θα κληθούν από τα απαιτητικά funds να διευθετήσουν με κάθε τρόπο τις υποχρεώσεις τους παρ’ όλα όσα τους έχουν βρει, με τις τράπεζες πλέον να μην έχουν αρμοδιότητα. Και όλα αυτά ενώ ξεκάθαρα στο κείμενο της συμφωνίας περιγράφεται ότι τα funds νομιμοποιούνται πλέον να έχουν – μια και η κυβέρνηση συναίνεσε για κάτι τέτοιο – αρμοδιότητες διαχείρισης και ακινήτων. Τι σημαίνει αυτό;

Μετά το άνοιγμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών εντός του Αυγούστου, όπως αποκάλυψε η Τράπεζα της Ελλάδος την προηγούμενη εβδομάδα, ανοίγει ο δρόμος για τους διαχειριστές που θα αναλάβουν τα κόκκινα δάνεια, να ελέγξουν σειρά ακινήτων, τα οποία πλέον θα φύγουν από τα χέρια των τραπεζών. Με δεδομένα τα παραπάνω, πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», αναφέρονται ακόμα και σε κινδύνους που υπάρχουν σε εταιρείες ή και φορείς της γενικής κυβέρνησης, όπως οι ΟΤΑ, των οποίων τα δάνεια είχε εγγυηθεί το Ελληνικό Δημόσιο και τη διαχείρισή τους αναλαμβάνουν πλέον ξένα funds.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Με βάση τη συμφωνία που θα φέρει η κυβέρνηση προς ψήφιση τις επόμενες ημέρες και συγκεκριμένα στις σελίδες 7-8, στίχος 54, αναφέρεται στο αγγλικό κείμενο ότι η κυβέρνηση συναίνεσε να δώσει και αρμοδιότητες διαχείρισης ακινήτων στα funds. Με τον τρόπο αυτό ανοίγεται ένας νέος δρόμος, καθώς τα funds μέχρι σήμερα είχαν δικαίωμα διαχείρισης μόνο των δανείων και όχι των assets που προκύπτουν από αυτά. Τώρα το νομοθέτημα διευρύνει τους σκοπούς των διαχειριστών, προσθέτοντας και τη διαχείριση των ακινήτων που είναι συνδεδεμένα με δάνεια. Αν δηλαδή ένα fund δεν εισπράξει αυτά που θέλει από τον δανειολήπτη, είτε εξωδίκως, είτε δικαστικώς, έχει τη δυνατότητα όχι απλώς να επιστρέψει το δάνειο στην τράπεζα, αλλά και να εκκινήσει διαδικασία πλειστηριασμού. Παράδοση όχι μόνο των δανείων, αλλά και της διαχείρισης των ακινήτων που είναι συνδεδεμένα με αυτά. Δηλαδή των υποθηκευμένων κατοικιών μας. Αυτό αναφέρεται στο αγγλικό κείμενο της συμφωνίας.

Κι έτσι, ανοίγει ο δρόμος για τη διαχείριση από τις ξένες εταιρείες, δανείων συνδεδεμένων με την πρώτη κατοικία (από 1/1/2018 σταματά η κάλυψή της από πλειστηριασμούς, ενώ μέχρι τώρα υπάρχει προστασία ως το ποσό των 140.000 ευρώ, δηλαδή του 85% των στεγαστικών), την επαγγελματική στέγη, την αγροτική γη, με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου κ.λπ. Στην τελευταία ομάδα εντάσσονται πυρόπληκτοι, σεισμόπληκτοι, πλημμυροπαθείς, αγρότες των οποίων η σοδειά καταστράφηκε, ακόμη και επιχειρήσεις παραμεθόριων περιοχών.

Όπως αναφέρει η γνωστή δικηγόρος στον τομέα των κόκκινων δανείων, Αριάδνη Νούκα, «όλες οι παραπάνω ομάδες δανειοληπτών με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου έχουν υψηλό δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων και ανέρχονται σε συνολικό ανεξόφλητο ποσό ύψους 1,575 δις ευρώ προς ιδιωτικές επιχειρήσεις και επιπλέον 1,638 δις ευρώ δανείων, τα οποία αφορούν την αποκατάσταση πληγέντων από φυσικές καταστροφές. Σύνολο 3,2 δις ευρώ, όπως εξάλλου έχει ανακοινώσει και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους».

Πρόβλημα ωστόσο υπάρχει και με το ανεξόφλητο εγγυημένο υπόλοιπο δανείων που έχουν λάβει εταιρείες και φορείς της γενικής κυβέρνησης όπως κρατικές επιχειρήσεις, οργανισμοί του Δημοσίου, δήμοι, ακόμα και το Μέγαρο Μουσικής, η ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου), ο ΟΣΚ (Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων) κ.ά. Ήδη ανησυχία και κινητικότητα υπάρχει για το θέμα στην ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος), η οποία διερευνά τις λεπτομέρειες της συμφωνίας που υπογράφηκε.

Σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας είναι ότι ξεκάθαρα πλέον ανοίγει ο δρόμος ώστε να πάρουν στα χέρια τους τα funds και κανονικά εξυπηρετούμενα δάνεια ακινήτων. Σύμφωνα με την κυρία Νούκα, «δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο νόμος 4389 του 2016 άνοιξε την κερκόπορτα για τις αγοραπωλησίες όχι μόνο κόκκινων δανείων, αλλά και κανονικά εξυπηρετούμενων. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τα δάνεια των Ελλήνων πολιτών, είτε αποπληρώνονται είτε όχι, μπορούν να περάσουν στα funds».

Δυστυχώς, πρόκειται για άλλη μία επιβεβαίωση. Ο Σύλλογος Δανειοληπτών και Προστασίας Καταναλωτών Βορείου Ελλάδος έκρουε εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου για τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Αλλά τότε κανείς δεν πίστευε ότι θα επαληθευτούν αυτές οι δυσοίωνες προβλέψεις. Όλοι τα χαρακτήριζα γραφικότητες. Αλλά να που – δυστυχώς – έρχεται η επαλήθευση.