Η Ευρώπη απέναντι στον λαϊκισμό

Στο κατάμεστο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 28 Μαρτίου 2017 η εσπερίδα με θέμα: «Η Ευρώπη απέναντι στον λαϊκισμό», που διοργάνωσαν το Hellenic American College / Hellenic American University και η Ελληνοαμερικανική Ένωση σε συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, στο πλαίσιο της δημοφιλούς σειράς εκδηλώσεων «Ιδεολογία, Εκπαίδευση, Ανταγωνιστικότητα και Μ.Μ.Ε.»

Ο Λεωνίδας Φοίβος Κόσκος, Πρόεδρος του Hellenic American University, στην εναρκτήρια ομιλία της εκδήλωσης απέδωσε όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ευρώπη και εμφανίζονται ως φαινόμενα λαϊκισμού, στην αδυναμία του συστήματος που προέκυψε μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ως το κυρίαρχο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα των ευρωπαϊκών χωρών. «Αυτό που ονομάζεται συλλήβδην λαϊκισμός σήμερα και απειλεί την ενότητα και το μέλλον της Ευρώπης αποτελεί ενδεχομένως αδυναμία του συστήματος που διαμορφώθηκε μεταπολεμικά ως κοινό ευρωπαϊκό σύστημα και χρειάζεται αναθεώρηση. Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι ο λαϊκισμός, αλλά το Ευρωπαϊκό σύστημα. Η Δυτικού τύπου Δημοκρατία, όπως λειτουργεί σήμερα, αποτυγχάνει να αφομοιώσει ομάδες οι οποίες δεν της ανήκουν, όπως είναι οι Μουσουλμάνοι μετανάστες ή να συγκρατήσει από την περιθωριοποίηση ομάδες που φυσιολογικά θα της ανήκαν, όπως οι προνοιακώς επιδοτούμενοι. Σε αυτές τις ομάδες απευθύνεται ο λαϊκισμός και από αυτές αντλεί την δύναμή του. Στην Ελλάδα υπάρχουν κατηγορίες πολιτών που δεν έχουν πρόσβαση στην γνώση και αυτό οφείλεται στο εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο όλες οι ελίτ άφησαν να απαξιωθεί και να οδηγεί σε ουσιαστική αγραμματοσύνη».

Στην συνέχεια, ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος, τ. Υπουργός επισήμανε ότι «τα θέματα που θίγονται και χτυπούν ευαίσθητες χορδές με τις απόψεις και τις πρωτοβουλίες του λαϊκισμού, είναι υπαρκτά προβλήματα. Αν δεν αντιμετωπιστούν σοβαρά τότε όχι μόνο μπορεί ο λαϊκισμός να ισχυροποιηθεί, αλλά ενδεχόμενα να μετατραπεί και σε αυταρχικό λαϊκισμό». Ανέφερε μεταξύ άλλων ως τέτοιο παράδειγμα τον παρεμβατισμό των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις οικονομίες των χωρών-μελών.

Ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής περιεχομένου του οργανισμού διαΝΕΟσις και συνεργάτης της εφημερίδας Καθημερινή, επεκτείνοντας τον προβληματισμό του κ. Ανδριανόπουλου επεσήμανε ότι πολλές φορές δεν μπορεί κανείς να καταρρίψει με τεκμηρίωση λαϊκίστικες θεωρίες, όπως είναι οι θεωρίες συνομωσίας που ανάγονται σε πίστη για όσους τις ασπάζονται. «Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να λύσεις τα προβλήματά του» εξήγησε. «Τα προβλήματά του είναι αληθινά, δεν είναι σαν την επίπεδη γη. Οι οικονομικές ανισότητες όπως και σχεδόν όλα όσα ακούμε από τους λαϊκιστές σε κάποια αφετηρία έχουν δίκιο. Βεβαίως οι λύσεις που προτείνουν είναι αποκρουστικές και εντελώς λανθασμένες, αλλά αυτό που μπορεί κάποιος να κάνει για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα είναι να βρει τις σωστές».

Ο Αριστείδης Χατζής, Αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τοποθετήθηκε επί τους ζητήματος του λαϊκισμού και των αληθινών προβλημάτων: «Η φύση της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι η δημοκρατική και η φιλελεύθερη αρχή. Η Δημοκρατική αρχή είναι η αρχή της πλειοψηφίας, την οποία οι λαϊκιστές αποδέχονται πλήρως. Η Φιλελεύθερη αρχή αποτελεί εξαίρεση στην δημοκρατική αρχή, καθώς αν η βούληση της πλειοψηφίας παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα δεν εφαρμόζεται. Αυτό θεωρείται από μερικούς ως ένα είδος πατερναλισμού και απόρριψης της Δημοκρατίας από τις φιλελεύθερες ελίτ, οι οποίες θέλουν να επιβάλουν με το ζόρι σε όλους τους πολίτες την φιλελεύθερη αρχή των δικαιωμάτων. Είναι ένα σημείο στο οποίο δεν θα πρέπει να υπάρξει καμία υποχώρηση απέναντι στον λαϊκισμό και καμία έκπτωση στα δικαιώματα για να ικανοποιήσουμε τους λαϊκιστές».

Ο Αθανάσιος Παπανδρόπουλος, Εκτελεστικός Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, ο οποίος συντόνιζε την συζήτηση των ομιλητών, τόνισε τις θετικές συμβολές της παγκοσμιοποίησης στην καταπολέμηση της άγνοιας. «Ζούμε στην εποχή όπου όποιος θέλει να αποκτήσει γνώση έχει πρόσβαση και μπορεί να μάθει εν ριπή οφθαλμού τα πάντα. Και ενώ ζούμε στην εποχή της έκρηξης της γνώσης, όλο και περισσότεροι γνωρίζουν λιγότερα. Ο άνθρωπος μαθαίνει αυτά που ικανοποιούν όσα θέλει να γνωρίζει. Αλήθειες που δεν τον ικανοποιούν δεν τις λαμβάνει υπ’ όψιν του, τις θεωρεί άχρηστη γνώση. Στο διαδίκτυο κυκλοφορεί φοβερή παραπληροφόρηση, αναπτύσσονται όλες οι θεωρίες συνομωσιών και άλλων δολοπλοκιών που παραμορφώνουν την πληροφόρηση και το κοινό χάνει την εμπιστοσύνη και στις πηγές πληροφόρησης. Αυτό ευνοεί τις ομάδες που εκμεταλλεύονται και καλλιεργούν τον φόβο ακόμα και σε θέματα όπου υπάρχει βελτίωση όπως είναι οι πρόοδοι της ιατρικής επιστήμης. Η απαισιοδοξία τροφοδοτεί τον λαϊκισμό».

Ο Φάνης Ζουρόπουλος, Διοικητικός Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, συντόνισε την ζωηρή συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό. Τον λόγο από το κοινό πήραν μεταξύ άλλων, ο Λεωνίδας Αντωνακόπουλος, πολιτειολόγος, Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα που απηύθυνε ερώτηση στο πάνελ και ο Θάνος Βερέμης. Ο κύριος Βερέμης σχολίασε πως «Οι λαϊκιστές, είτε αριστεροί, είτε δεξιοί, βδελύσσονται την αριστεία. Όπως και πρόσφατα ακούστηκε στην χώρα μας, «η αριστεία είναι ρετσινιά». Γιατί είναι ρετσινιά η αριστεία; Επειδή ο λαϊκισμός απευθύνεται στους πολυπληθέστερους και στους λιγότερο άριστους. Έχουμε μικτά συστήματα λαϊκισμού πια που είναι λίγο σαν ζιζάνιο, κολλάει πάνω σε διαφορετικές ιδεολογίες και αναπτύσσεται μέσα τους, αρκεί να τον σηκώνουν. Δεν υπάρχει ιδεολογία του λαϊκισμού αφ’ αυτής, είναι υβριδικός».

Tην εσπερίδα παρακολούθησαν εκπρόσωποι του επιχειρηματικού και δημοσιογραφικού κόσμου αλλά και καθηγητές πανεπιστημίου και σπουδαστές σχολών δημοσιογραφίας. Μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν και οι: Νίκος Καραγεωργίου, Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων, Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος και Σταμάτιος Κριμιζής, ακαδημαϊκός και διαστημικός επιστήμονας.

Περισσότερες πληροφορίες για την εσπερίδα, αλλά και τις προηγούμενες εκδηλώσεις της πρωτοβουλίας για δημόσιο διάλογο του Hellenic American College/Hellenic American University σε συνεργασία με την Ελληνοαμερικανική Ένωση και την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, μπορείτε να βρείτε στην σελίδα http://dialog.haec.gr