Να ελέγχει η ΕΚΤ τις ελληνικές τράπεζες

Ένα κατάλογο οδηγιών προς τις τράπεζες για το πώς θα ρυθμίζουν τα κόκκινα δάνεια, εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο κατάλογος προβλέπει μία σειρά από μέτρα, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, αλλά και ρυθμίσεις που θα μπορούσαν οι τράπεζες να προτείνουν στους δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια, ώστε να μπορούν οι τελευταίοι να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, σύμφωνα με τις ανάγκες και το πραγματικό τους εισόδημα. Όπως το πώς θα ρυθμίζουν οι τράπεζες επιτόκια και δόσεις ή πότε θα γίνεται «κούρεμα» της οφειλής. Είναι ένας οδηγός 150 σελίδων που αφορά τη διαχείριση των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες. Ο εν λόγω οδηγός μπορεί να απευθύνεται στο σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών, αλλά έρχεται σε μια συγκυρία που «καίει» τις ελληνικές τράπεζες, δεομένης της κατάστασης στην οποία τις έφεραν οι διοικήσεις τους με τα απανωτά λάθη, παραλείψεις, αλλά και παρανομίες, και ενώ βλέπουν ότι δεν κλείνει η αξιολόγηση, ώστε να γίνει νόμος η πολυπόθητη νομική ασυλία των τραπεζικών στελεχών. Βέβαια, οι τραπεζίτες κάνουν προβάλλουν ως λόγο την αβεβαιότητα, την «αιμορραγία» καταθέσεων και τις καθυστερήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο για τα «κόκκινα» δάνεια. Η λογική της ΕΚΤ είναι ότι τα «εργαλεία» εντοπισμού, καταγραφής και αντιμετώπισης του προβλήματος θα πρέπει να είναι λίγο ως πολύ αυτοματοποιημένα και να προσαρμόζονται στις ειδικές συνθήκες της κάθε περίπτωσης.

Τα μέτρα βραχυπρόθεσμης ρύθμισης περιλαμβάνουν καταβολή μόνο τόκων, μειωμένες δόσεις, περίοδο χάριτος/αναστολή πληρωμών, κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών/τόκων.

Στα μακροπρόθεσμα μέτρα ρύθμισης, υπάρχουν οι εξής επιλογές: Μείωση επιτοκίου, παράταση της ληκτότητας/της διάρκειας, πρόσθετη ασφάλεια, πώληση βάσει συμφωνίας/υποστηρικτική πώληση, επαναπρογραμματισμός πληρωμών, μερική αποπληρωμή, πληρωμές τύπου balloon ή bullet, μετατροπή νομίσματος, νέες πιστωτικές διευκολύνσεις, ενοποίηση χρέους.

Όλα αυτά εξαρχής φαίνονται θετικά και δείχνουν ότι η ΕΚΤ είναι πλέον αυτή που καθορίζει τις ρυθμίσεις που θα πρέπει να προτείνουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια. Αλλά αυτό που μένει και πάλι στον αέρα είναι ποιος θα ελέγχει τις ελληνικές τράπεζες σε περίπτωση καταστρατήγησης αυτών των μέτρων που προτείνει η ΕΚΤ; Δηλαδή ποιος θα αποφασίζει αν και πότε ένας δανειολήπτης θα χαρακτηρίζεται μη συνεργάσιμος; Ποιος θα αποφασίζει αν εξαντλήθηκαν οι λύσεις και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη; Ποιος θα ελέγχει αν οι τράπεζες φέρονται εκβιαστικά στους δανειολήπτες για να δεχτούν τις ρυθμίσεις που αυτές προτείνουν; Εν τέλει, το ερώτημα που τίθεται είναι αν όλες αυτές οι ρυθμίσεις που προτείνει η ΕΚΤ θα είναι προς το συμφέρον των δανειοληπτών ή των τραπεζών και μήπως θα αποτελέσουν ακόμη μία παγίδα για να χάσουν τα σπίτια τους. Κι επίσης, ένα ακόμη ερώτημα που καίει τους δανειολήπτες είναι, βέβαια, υπό ποιές προϋποθέσεις μπορεί να «κουρευτεί» η οφειλή τους. Με βάση τις οδηγίες της ΕΚΤ πρόκειται επί της ουσίας για την ύστατη επιλογή. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες θα πρέπει να εφαρμόζουν την επιλογή διαγραφής χρέους προσεκτικά, εφόσον η πιθανότητα διαγραφής χρέους μπορεί να προκαλέσει ηθικό κίνδυνο και έτσι πιθανόν να ενθαρρύνει «στρατηγικές αθετήσεις πληρωμών». Επομένως, τα ιδρύματα θα πρέπει να καθορίζουν συγκεκριμένες πολιτικές και διαδικασίες διαγραφής χρέους για να διασφαλίζουν ότι υπάρχουν ισχυρά επίπεδα ελέγχου. Δηλαδή και πάλι θα αποφασίζουν οι τράπεζες.

Πέραν όλων αυτών, μετά από τον κατάλογο οδηγιών της ΕΚΤ προς τις τράπεζες για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, τίθεται το θέμα της ανάγκης ύπαρξης των ΚΕΠ Δανειοληπτών. Από τη στιγμή λοιπόν που δίνει σαφείς οδηγίες η ΕΚΤ, ποιος θα είναι ο ρόλος των ΚΕΠ Δανειοληπτών από δω και πέρα; Ποιος ο λόγος ύπαρξής τους; Τι θα προτείνουν στους δανειολήπτες; Μήπως γίνεται πλέον εμφανέστατο ότι πρόκειται για έναν εντελώς αχρείαστο θεσμό που σκοπό είχε τελικά το βόλεμα κάποιων κομματικών παιδιών των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ;