Πόσο θα πληρώσουμε την ευρωπαϊκή bad bank;

ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟΥ

Όλο και πιο συχνά ακούμε καθημερινά ότι στην Ευρώπη πρέπει να ιδρυθεί μία «κακή τράπεζα», μία ευρωπαϊκή bad bank στην οποία θα καταλήξουν τα κόκκινα δάνεια από όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, τα οποία σήμερα ανέρχονται σε 900 δις ευρώ και απειλούν την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να πωλούν ορισμένα από τα κόκκινα δάνειά τους σε μία πανευρωπαϊκή κακή τράπεζα παρουσίασε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Banking Authority, EBA), Αντρέα Ενρία, σε ομιλία του στο Λουξεμβούργο. Τα δάνεια, είπε, θα τιμολογούνται στην πραγματική οικονομική αξία τους και η “κακή τράπεζα” θα κληθεί να πουλήσει σε μία τριετία τα δάνεια σε αυτή την αξία. “Εάν η αξία αυτή δεν επιτευχθεί, η τράπεζα θα πρέπει να υποστεί όλη τη ζημία από την αγοραία τιμή. Η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνεται από την (αντίστοιχη) εθνική κυβέρνηση ως κρατική βοήθεια με όλους τους όρους που τη συνοδεύουν”, σημείωσε ο Ενρία. Απαιτείται τώρα πιο αποτελεσματική δράση επειδή η EBA έχει διαπιστώσει “αδυναμίες της αγοράς” στις προσπάθειες να αντιμετωπισθούν τα κόκκινα δάνεια, πρόσθεσε. Βασικές αδυναμίες είναι η έλλειψη εύκολα προσβάσιμων και συγκρίσιμων στοιχείων για τα κόκκινα δάνεια και το ότι υπάρχουν πολύ λίγοι αγοραστές, διευκρίνισε.

Υπάρχει επίσης ανάγκη να αυξήσουν οι εποπτικές Αρχές την πίεση στις τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τα κόκκινα δάνειά τους, όπως κάνει ήδη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), δήλωσε ο Ενρία. Αν και το ποσοστό των κόκκινων δανείων επί του συνόλου των δανείων μειώθηκε ελαφρά στο τρίτο τρίμηνο του 2016 στο 5,4%, οι τράπεζες της ΕΕ είναι πιο αργές στην αντιμετώπιση του προβλήματος σε σύγκριση με τις αμερικανικές τράπεζες.

Μια δεκαετία μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ανάγκασε κυβερνήσεις να διασώσουν τράπεζες με χρήματα των φορολογούμενων, η EBA ανέφερε ότι η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επείγει. Οι ιταλικές τράπεζας έχουν κόκκινα δάνεια 276 δισεκ. ευρώ, που είναι τα υψηλότερα από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά 10 χώρες της ΕΕ έχουν ένα μέσο ποσοστό κόκκινων δανείων 10%, πολύ πάνω από το μονοψήφιο ποσοστό στις ΗΠΑ και αλλού.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται πολύ καλά. Αλλά αν δούμε λίγο καλύτερα τα λεγόμενα «ψιλά γράμματα», θα διαπιστώσουμε ότι το λογαριασμό, όσον αφορά τις ελληνικές τράπεζες, θα κληθούν να τον πληρώσουν και πάλι οι Έλληνες φορολογούμενοι. Γιατί, αυτό που δεν μας είπε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής, Αντρέα Ενρία, αλλά και ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, που επίσης προωθεί με πάθος την ίδρυση μιας ευρωπαϊκής bad bank, είναι ότι για να γίνει αυτή η κακή τράπεζα, χρειάζεται κεφάλαια τα οποία ανέρχονται ως 112 δισ. ευρώ.

Οι ελληνικές τράπεζες δυστυχώς δεν διαθέτουν καλής ποιότητας κεφάλαια και αυτό συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα τα τελευταία χρόνια. Η πρόταση Ρέγκλινγκ να σχεδιαστεί μια πανευρωπαϊκή bad bank είναι πολύ ενδιαφέρουσα καθώς θα έλυνε το πρόβλημα συλλογικά. Τα προβληματικά δάνεια και ανοίγματα στην Ευρώπη φθάνουν τα 900 δισεκ. εκ των οποίων 368 δισεκ. στην Ιταλία και 116 δισεκ. στην Ελλάδα. Μια bad bank θα μπορούσε να αποτελέσει μια σοβαρή πρόταση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που κλυδωνίζουν το ευρωπαϊκό banking και ειδικά τις τράπεζες τις νοτίου Ευρώπης. Όμως η πρόταση Regling που αποδέχεται και η ΕΒΑ η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή πάσχει σε τρία βασικά προβλήματα.

1)Θα πρέπει να πειστούν τα κράτη να χρηματοδοτήσουν την νέα bad bank.

Θεωρητικά οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και ειδικά η Γερμανία και οι χώρες της βορείου Ευρώπης επειδή δεν έχουν πρόβλημα με τα προβληματικά δάνεια προφανώς δεν θα δεχθούν να συμμετάσχουν με νέα κεφάλαια.

2)Τα κράτη της Ευρωζώνης όμως θα μπορούσαν να επιτρέψουν στον ESM να δανειστεί από τις αγορές ώστε να χρηματοδοτήσει κεφαλαιακά την bad bank.

Εάν όμως αυτό συμβεί η πιστοληπτική διαβάθμιση του ESM θα μειωθεί και γενικώς ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης θα έχει χρηματοδοτήσει όχι κράτη αλλά τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία και μάλιστα τα χειρότερης ποιότητας, τα κόκκινα δάνεια.

3)Σε μέσους όρους η εξισορρόπηση κάλυψης στην Ευρώπη βρίσκεται στο 55% όπερ σημαίνει ότι για να μην ζημιωθούν οι τράπεζες κατά την πώληση των προβληματικών δανείων θα πρέπει να αγοράσει ο ESM σε τιμές 45% της ονομαστικής αξίας.

Κατά τον Ρέγκλινγκ η νέα bad bank θα μπορούσε να αγοράσει προβληματικά δάνεια έως 250 δισεκ. που αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διαθέτει 112 δισεκ. κεφάλαια ή τουλάχιστον 100 δισεκ. ευρώ. Στην Ελλάδα για να μην ζημιωθούν κεφαλαιακά οι τράπεζες θα πρέπει να αγοράσει π.χ. ο ESM στην τιμή 40% της ονομαστικής αξίας.

Μόνο για την Ελλάδα εάν αγόραζε 50 δισεκ. προβληματικά δάνεια θα χρειαζόταν 20 δισεκ. ευρώ σε κεφάλαιο.

Τα 20 δισεκ. θα δίδονταν ως κεφαλαιακό bonus στις τράπεζες και το ερώτημα είναι η Ευρώπη έχει δείξει ότι είναι διατεθειμένη να δώσει κεφαλαιακό bonus 20 δισεκ. στις ελληνικές τράπεζες; Είναι αλήθεια ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν 116 δισεκ. προβληματικά δάνεια και 19,5 δισεκ. αναβαλλόμενη φορολογία. Ο συνδυασμός αυτός μειώνει ποιοτικά την κεφαλαιακή στάθμη των ελληνικών τραπεζών και τις καθιστά επιρρεπείς. Οι ελληνικές τράπεζες δυστυχώς δεν διαθέτουν καλής ποιότητας κεφάλαια και αυτό συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα τα τελευταία χρόνια.

Η λύση όμως της bad bank προωθείται και ακούγεται όλο και περισσότερο. Και το ερώτημα που τίθεται είναι πού θα βρουν οι ελληνικές τράπεζες τα 20 δις ευρώ που θα χρειαστούν αν ιδρυθεί αυτή bad bank; Μήπως θα τα πληρώσουν και πάλι οι Έλληνες φορολογούμενοι; Μήπως θα γίνει νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών η οποία θα βάλει χέρι στους τραπεζικούς λογαριασμούς των Ελλήνων με το κούρεμα των καταθέσεων;